|
1. |
Эй, (Мухаммад), ала сеннге анфалны (къазауатда тюшген рысхыны) юсюнден сорадыла. Сен алагъа: “Анфалны (оноуу), Аллахны эмда келечиси (Мухаммадныкъыды)”, – деб, айт. Ол себебден, Аллахдан къоркъугъуз, арагъызны джарашыу тутугъуз. (Рысхыны юлешиуню юсюнден дау болгъанында келгенди бу аят). Сиз керти мукъминле эсегиз, Аллахха, Аны келечисине бойсунугъуз (дауну къоюгъуз). |
|
2. |
Муъминле уа, къуру аллайладыла: Аллахны аты эсгерилген заманда, къоркъа билген, Аны аятлары окъулса ийманлары ёсген, Джаратхан Иелерине да таяныб тохтагъан, |
|
3. |
намазларын да толу къылгъан, Биз берген рысхыдан да (Аллах разылыгъы ючюн, къызгъанчлыкъ этмей) джойгъан. |
|
4. |
Ма ала хакъ муъминледиле. Иелерини джанында алагъа дараджала да, Аны кечмеклиги да, (джаннетде) чомарт рысхыла да хазырды. |
|
5. |
(Рысхыны юлешиуню юсюнден а) иш алайды, хакъ болуб, Раббинг (буйрукъ этиб), Ол сени юйюнгден (къазауатха) чыгъаргъан заманда, муъминледен бир бёлек аны эрши кёрюб: |
|
6. |
“Аллахдан къазауатха керти буйрукъ болдуму сора?” – деб, хакьны юсюнден ала, ёлюмге сюрюлюб анга тирелиб, аны кёре тургъанлача, сени бла даулашыб тохтагъан эдиле. (Къазауатха чыгъаргъа сюймей, рысхы юлешиннген заманда уа, ала дау салгъандыла). |
|
7. |
(Эй, муъминле, эсигиздемиди), Аллах эки къауум джау джыйындан, бирин сизге берирге сёз бергени. Сиз а, саууту азыракъ, къарыусузуракъ джыйынны сайлагъан эдигиз. Аллах а кесини сёзлери бла, хакъны орналтыргъа, (буйругъун тохташдырыргъа), кяфыр къауумну да артын юзерге мурат этди, |
|
8. |
хакъны бегитирге, ётюрюкню джокъ этерге, ол ассыла эрши кёрселе да. |
|
9. |
(Дагъыда эсигиздемиди), сиз Раббигизге къуугъун салыб, болушлукъ тилегенигиз. Ол да сизни тилегигизге: “Мен бир – бири ызындан саф – саф келген минг мёлек бла сизге болушлукъ этерме”, – деб, джууаб берген эди да? |
|
10. |
Аллах аны, къуру сизни къууандырыргъа эмда джюреклеригизни басаргъа болмаса, ёзге зат ючюн этмеди. Аллахдан болмаса, бир джерден болушлукъ джокъду. Ишексиз, Аллах къудретлиди, Акъылманды. |
|
11. |
Энтда эсигиздемиди, Ол сизни рахатландырыб (татлы) джукъугъа ташайтханы, кёкден да сизге суу эндиргени, сиз шайтандан киригизни тазалар ючюн, джюреклеригизге да батырлыкъ салыр ючюн, алай бла аякъларыгъызны да (къумда) таймазча кючлю бегитир ючюн? |
|
12. |
(Дагъыда эсигиздемиди), сени Раббинг мёлеклеге уахъю этиб: “Мен сизни биргегизгеме, ол ийман келтиргенлеге билек болугъуз. Ол кяфыр къауумну уа, Мен джюреклерине къоркъуу салырма, сиз аланы боюн джиклерине да, бармакъ учларына да уругьуз, |
|
13. |
ала Аллахха да, аны келечисене да къаршчы тургъанлары ючюн”, – деб, джибергени. Аллахха да, файгъамбаргъа да ким къаршчы болса (билсин), ишексиз, азаб бериуде Аллахны къарыуу уллуду. |
|
14. |
(Гяуурла), сизни (дунияда) азабыгъыз ма олду, чегигиз ол азабны! Ахыратда уа, ишексиз, кяфырлагъа болуру от азабды. |
|
15. |
Эй, ийнаннганла! Сиз кяфырла бла бетден бетге тюбешсегиз, бурулуб къачмагъыз. |
|
16. |
Артына туруб джангыдан кирир ючюн, неда башха къауумгъа къошулуб ала бла къазауат этер ючюн болмай, ызына айланыб ол кюн ким къачса, ол кесине Аллахны ачыуун алады. Аны турур орну да джаханимди. Аны барыр джери уа къалай аманды! |
|
17. |
(Эй, муъминле!) Аланы ёлтюрген сиз тюлсюз, аланы ёлтюрген Аллахды. (Эй Мухаммад), алагъа (уууч къумну) атхан сен тюлсе, алагъа атхан Аллах кесиди, муъминлени ашхы сынау бла сынар ючюн. Ишексиз, Аллах нени да эшитибди, нени да билибди. (Мухаммад ууучу бла къум алыб джау аскер таба атханында, ол аланы барыны да кёзлерине кириб къармаб, джукъ кёрмей къалгъандыла. Аят аны айтады. Сен аланы барыны да кёзлерине джетдиралмаз эдинг, алай а аны Аллах джетдирди ансы, дейди). |
|
18. |
Тюзю, ишни болгъаны ма алай эди. Кяфырланы уа хыйлаларын Аллах чачхан эди. |
|
19. |
(Эй, кяфырла)! Сиз, ары дери бир тюз оноу чыгъарын излеб тургъан эдигиз, (ким тюз болгъанын билирге излеб). Энди уа, сизге Аллахдан бегим келди, (муъминлени тюзлюклерин ачыкълаб), тыйылсагъыз хайырлы эди. Сиз ызыгъызгъа къайытсагъыз а, (кьазауат этерге), Биз да къайытырбыз. Не кёб болсагъыз да, сизни кёблюгюгюз бир джукъгъа да джарамаз. Аллах ийман салгъанлагъа нёгер болгъаны ючюн. |
|
20. |
Эй, муъминле! Аллахха да, аны келечисине да бойсунугъуз, сиз эшите тургъанлай андан (Къурандан) джанламагъыз. |
|
21. |
Сиз ол эшитмегенлей: “Эшитдик”, – дегенлеча болмагъыз. |
|
22. |
Ишексиз, Аллах джанында джанланы эм аманлары – сангыраула, сокъурла, джукъ ангыламагъанладыла. |
|
23. |
Аллах, алада бир игилик барды деб билсе, алагъа эшитдирмей къоймаз эди. Ол алагъа эшитдирсе да, ала анга арт бурмай къоймаз эдиле. |
|
24. |
Эй, ийман келтиргенле! Сиз Аллахха да, келечиге да джууаб беригиз, ол сизни (ёмюрлюк рахатлыкъ) джашаугъа чакъыргъан заманда. Аллах, ишексиз, адам бла аны джюрегини арасында болгъанын да, сиз Аны аллына джыйылмай къалмазыгъызны да билигиз. |
|
25. |
Арагъызда фитна (Аллахдан сынам) тюшер деб, къоркъуб туругъуз. Ол келсе, сизден къуру зулмучулагъа энчи келмез. Аллах азаб бериуде бек къаты болгъанын да билигиз. |
|
26. |
Эй, мухаджирле! (Эсге алыгъыз) сиз джер юсюнде аз болуб, къарыусузлукъ, онгсузлукъ джетиб, джауларыгъыз да сизни сермеб тутуб (ёлтюредиле) деб, сиз къоркъгъан заманда, Аллах сизни кесине къысыб, болушлугъу бла билек болгъанын, Ол сизге таза ашарыкъланы да насыб этгенин. (Ала Меккада заманда мушрикле аланы харам этиб, джукъ бермей, алагъа ачлыкъ джетиб тургьанды. Аллах разылыгъы ючюн, деб Мединагъа кёчгенлеринде, анда ашлары эркин болгъанды). Сиз (аны ючюн) шукурла этер эсегиз а. |
|
27. |
Эй, ийнаннганла! Сиз не Аллахха, не аны келечисине хыянат этмегиз, (ол экисини буйругъун бузмагъыз). Биле тургъанлай аманатха хыянат этмегиз. |
|
28. |
Сизни рысхыгъыз да, балаларыгъыз да сизге фитна (сынам) болгъанын, Аллах джанында уа уллу саугъала хазырланыб тургъанын билигиз. |
|
29. |
Эй, ийнаннгала! Сиз такъуалы болсагъыз, Ол (Аллах) сизге (аманны – игини айыра) билирча акъыл саугъалар, (Аллахдан къоркмагъаннга уа, ол берилмез), ары дери этген аман ишлеригизни да кетерир, гюнахларыгъызны да кечер. Аллах а уллу чомартлыкъны Иесиди. |
|
30. |
(Дагъыда эсинге ал, Мухаммад), джауларынг сени не байлаб зинданнга атаргъа, не ёлтюрюрге, неда элден къыстаргъа деб хыйлала этиб кюрешгенлерин. Ала да эте эдиле тюрлю – тюрлю хыйлала, Аллах да эте эди алагъа хыйлала. Аллах а, хыйла этиучюлени устасыды. (Аллах аланы хыйлаларын кеси башларына джиберди. Меккя мушрикле джашыртын джыйылыб, файгъамбардан къутулургъа оноу этгендиле. Кими ёлтюрюрге, кими бугъоуларгъа, кими да элден къыстаргъа дегендиле. Джыйылыуларында Иблис да Неджд областны бийича болуб, келиб башчылыкъ этгенди. Ёлтюрюрге деген оноуларын къабыл этгенди, ол бир оноуларын кери ургъанды. Аят аны юсюнден айтады). |
|
31. |
Бизни аятларыбыз алагъа окъулгъан заманда, ала: “Биз аланы эшитебиз, сюйсек биз да айталырбыз алача, была буруннгуланы таурухларыдыла, ёзге зат тюлдюле”, – дедиле. |
|
32. |
(Эсинге тюшюр) аланы: “Эй, Аллах, бу керти сени джанынгдан келген хакъ эсе, бизге кёкден ташла джаудур, неда бизге бир аман азаб джибер”, – дегенлерин. (Ийнанмай, хыликке этиб) |
|
33. |
(Мухаммад), сен аланы араларында тургъанлай, Аллах алагъа къыйынлыкъ бермез. Ала кечмеклик тилей тургъанлай да Аллах алагъа азаб бермез. |
|
34. |
Алай а ала (муъминлени) Масджидул Харамдан тыйыб, ары иймей турсала, Аллах алагъа азаб бермей къоймаз. Анга ие болургъа ала (мушрикле) тыйыншлы тюлдюле. Анга иелик этерге тыйыншлы къуру такъуалыладыла. Алай а адамланы кёбюсю аны билмейди. |
|
35. |
Аланы Кяба юйню джанында намазлары уа, къуру сызгъыргъан, харс ургъанды. Алагъа: “Кяфыр болгъаныгъыз ючюн, азабны чегигиз”, – деб, айтылыр. |
|
36. |
Ол кяфыр къауумну рысхыларын джоюулары, ишексиз, адамланы Аллахны джолундан тыяр ючюндю. Ала болгъанларын барын да джоярла, артда сокъуранырла, андан сора ызы бла хорланырла. Ол кяфыр болгъанла уа, ала джаханимге джыйылырла, |
|
37. |
Аллах кирни тазадан бери айырыб, кирлени бир – бири юсюне къалаб, барын да джаханимге салыр ючюн. Ма ала уа насыбсызладыла. |
|
38. |
Мушриклеге сен алай айт, ала тыйылыб тохтасала, ол ары дери ишлери кечилир, алай болмай, джаныгдан ызларына къайытсала уа, алагъа буруннгуланы адетлери (халеклик) келир. |
|
39. |
Сиз фитнаны къурутхунчу дери, дин бары да Аллахны дини болуб (орналыб) тохтагъынчы дери, мушрикле бла къазауатны бардырыгъыз. Ала тохтасала уа, ишексиз, Аллах аланы ишлерин кёрюб турады. |
|
40. |
Ала тохтамасала уа, (фитна салгъанны къоймасала), (муъминле, сиз къоркъмагъыз) Аллах сизни джаныгъыздады. Ол а эм иги джакълаучу, эм аламат болушуучуду. |
|
41. |
Иги ангылагъыз, сизге къазауатда тюшген рысхыны бешден бири Аллахны, Аны келечисини, джууукъланы, ёксюзлени, мискинлени, джолоучуланы хакъыды. Сиз керти Аллахха да, эки аскер тюбешиб, керти бла ётюрюк айырылгъан кюн, къулубуз (Мухаммадха) Биз тюшюргеннге да ийнана эсегиз. Аллахны хар затха да къудрети джетеди. |
|
42. |
(Эсгеригиз, муъминле), сиз джууукъ бетде, мекка мушрикле да арлакъ бетде болуб, тюбюгюз бла кируан бара болду. (Ол кёзюуде Абу Суфиянны караваны сатыудан къайытыб Меккагъа бара болгъанды). Сиз бир-биринг бла (оноулашыб) сёз бегитиб этсегиз да, ишни алай келишдиралмаз эдигиз. Алай а Аллахны буйуругъу тынды (къазауат болду), ол ачыкъ ёлюрге буюрулгъанла ёлдюле, сау къалыргъа буюрулгъанла, сау къалдыла. Ишексиз, Аллах нени да эшитеди, нени да биледи. |
|
43. |
(Мухаммад эсгер), Аллах сеннге тюшюнгде аланы санларын аз этиб кёгюзтгенин. Ол аланы сеннге кёб кёгюзттсе, арагъызгъа (къоркъуу кириб), тартышлыкъ тюшюб, сиз кёлсюз (къарыусуз) болур эдигиз. Алай а, Аллах сизни сакълады (даулашыудан, къоркъуудан). Ишексиз, Ол джюреклени ичин билиб тургъан Аллахды. |
|
44. |
(Дагъыда ангылагъыз), сиз джау бла тюбешген сагъатда, Аллах аланы сизни кёзюгюзге аз кёгюзтген эди, сизни да алагъа аз этиб кёгюзтген эди, Аны буйругъу тынар ючюн. Ишлени уа барыны да къайытыры Аллаххады. |
|
45. |
Эй, муъминле! Сиз бир бёлек аскер бла тюбешген заманыгъызда, къатыгъыз, (хомух болмагъыз). Аллахны да кёб эсгеригиз. Сиз насыблы болур эсегиз а. |
|
46. |
Аллахха, Аны келечисине бойсунугъуз, дауну къоюгъуз. Даулашыб турсагъыз къарыусузла, кёлсюзле болурсуз, кючюгюз кетер, сабырлыкъ да этигиз. Аллах сабырла бла нёгерди. |
|
47. |
Сиз къазауатха да юйлеринден махтаугъа, (джигитлигин кёгюзте) адамлагъа кёзбаугъа чыкъгъанлача болмагъыз. Ала адамланы Аллахны джолундан тыядыла. Аллах а аланы этген ишлерин къуршалабды. |
|
48. |
(Дагъыда эсгер, Мухаммад), шайтан алагъа (къазауатда) ишлерин ариу кёгюзтюб: “Ма бюгюн сизни хорларыкъ киши джокъду, мен да керти сизни къатыгъыздама”, – деген эди. (Ибилис Маликни джашы Суракъатны сыфатына кириб келиб, алагъа кёл берирге кюрешгенди. Ол а, бир тукъумну бийи эди). Сора эки къауум аскер бир – бирине туура болгъанында уа, ол артына тебине: “Мен, ишексиз, сизден кенгме, мен сиз кёрмегенни кёреме, мен Аллахдан къоркъама”, – деб, артына тайыб тебреди. (Аллах муслиманла джанында мёлеклени сюеген эди, Ибилис да аланы кёрюб, къоркъуб айтханды ол сёзню). Аллах а, къаты азаб Иесиди. |
|
49. |
(Дагъыда эсгер), мунафикъле да, джюреклеринде ауруулары болгъанла да (муслиманлагъа): “Ма была динлери терилтиб, алданыб тургъан къауумдула”, – дегенлерин. Алай а, Аллахха таяныб тохтагъаннга, ишексиз, Аллахны кючю уа уллуду, Ол акъыл Иесиди. |
|
50. |
(Мухаммад), сен ол кяфырланы къалай джан бергенлерин кёрсенг эди, мёлекле аланы бетлерине да, сыртларына да ура: “Отну кюйдюрген азабын чегигиз, |
|
51. |
бу сизге кесигиз къолугъуз бла къурагъан затды, Аллах а кесини къулларына не аз да артыкълыкъ этиучю тюлдю”, – дей, алагъа. |
|
52. |
Ала, Фыргъауунну къаууму бла аладан алгъа халкълача, Аллахны аятларына ийнанмадыла, Аллах да аланы гюнахлары ючюн азабха тутду. Ишексиз, Аллах а къудретлиди, азаб бериуде къатыды. |
|
53. |
(Аны себеби уа) Аллах бир къауумгъа да этген ашхылыгъын тюрлендирмейди, ала джюреклерини ичин тюрлендиргинчи дери. Аллах а, хар нени да эшитибди, нени да билибди. |
|
54. |
(Мекка мушриклерини да), ол ары дери Иелерини аятларын ётюрюкге чыгъарыб тургъан Фыргъауунну къауумуна да, алагъа дери башхалагъа да келген кибик, алагъа да азаб келир. Биз аланы уа, гюнахлары себебли, халек этген эдик. Фыргъауунну тукъумун а Биз суугъа батдыргъан эдик. Ала бары да ассыла эдиле. |
|
55. |
Джаны болгъанланы арасында, Аллах джанында эм аманла, ийнанмай къарышыб тургъанладыла, сора ма ала ийнанмазла, |
|
56. |
аллайла, ол сен сёз бегитиб аладан ант алыб, ала да Аллахдан къоркъмай, хар джол сайын антларын бузуб тургъанла. |
|
57. |
(Мухаммад), сен къазауатда ала бла тюбешген заманда, артларында (алагъа болушуб) тургъанланы уадых этиб чач. Ким биледи, ала бир ангылар эселе уа. |
|
58. |
(Мухаммад), сен антларын тутмай, хыянат этерле деб, къоркъсанг ала бла сёзюнгю ачыкъ ызына ал (бегиминги буз). Нек десенг, ишексиз, Аллах хыянатчыланы сюймейди (сёзюн тутмагъанны, антын бузгъанны). |
|
59. |
Ол ийман келтирмеген къауум (азабдан) къутулургъа умут этмесин. Ишексиз, ала (Аллахдан) къутулалмазла. |
|
60. |
(Муъминле), Аллахны джауун да, сизни джауугъузну да, аладан башха джауланы да къоркъууда тутарча, къолугъуздан келген чакълы бир, къазауатха не тюрлю да кюч, аскер атла, кесигизни къураб туругъуз. Сиз билмейсиз аланы, Аллах биледи. Аллах джолунда сиз не берсегиз да, сизге терслик болмай, ол толу табылыр. |
|
61. |
Сора, (файгъамбар), ала джарашыулукъгъа аусала, сен да ау ары, Аллахха таян. Ишексиз, Ол а нени да эшитеди, нени да биледи. |
|
62. |
Ала хыйла этерге излеселе уа, (къоркъма) Аллах сеннге тамамлыкъ этер. Ол сеннге да, муъминлеге да болушлугъу бла билек болур. |
|
63. |
Ол аланы (муъминлени ) джюреклерин бирикдирди (дин бла). Сен джерни юсюнде болгъан затны барын берсенг да, аланы джюреклерини арасын бирикдиралмаз эдинг. Алай а Аллах аланы араларын бирикдирди. Ишексиз, Ол бек кючлюдю, акъыл Иесиди. |
|
64. |
Эй, файгъамбар! Сеннге Аллахынг да, сени ызынгдан баргъан муъминле да джетишедиле. |
|
65. |
Эй, файгъамбар! Муъминлени къазауатха къозгъа. Сизден кеслерин бегитген джыйырма болсагъыз, сиз гяуурладан эки джюзню хорларсыз. Сиз джюз болсагъыз а гяурладан мингни хорларсыз. Нек десенг, ала джукъ ангыламагъан къауум болгъанлары ючюн. |
|
66. |
Аллах сизде къарыусузлукъ болгъанын биледи, энди сизге дженгил этди. Сизден кесин бегитген джюз адам болса (энди), эки джюзню хорларла. Сизден минг болса уа, эки мингни хорларла, Аллахны буйругъу бла. Аллах а сабырла бла биргеди. |
|
67. |
Къазауат бара тургъанлай, джесирле алыргъа джер юсюнде бир файгъамбаргъа да эркинлик болмагъанды. Сиз дуния ашхылыкъны излейсиз, Аллах а сизге ахыратны мурат этеди. Аллах а бек кючлюдю, акъыл Иесиди. |
|
68. |
Эртдеден Аллахны буйругъу джазылыб бегиб тургъаны болмаса, ол сиз джесирледен алгъан затыгъыз ючюн, сизге уллу азаб джетмей къалмаз эди. |
|
69. |
Сизге (Бадру) къазауатда тюшген рысхыдан хайырланыгъыз халал, таза халда. Аллахдан да къоркъугъуз. Ишексиз, Аллах бек кечиучюдю, рахматлыды. |
|
70. |
Эй, файгъамбар! Сизни къолугъузда джесирлеге: “Аллах сизни джюреклеригизде игилик барды деб билсе, Ол сизге, сизден сыйырылгъандан эсе да, хайырлы зат берир, гюнахларыгъызны да кечер. Аллах а бек кечиучюдю, бек рахматлыды”, – деб, айт. |
|
71. |
Ала сеннге хыянат этерге излеселе уа, ала ары дери Аллахха да этдиле хыянат, (энди уа) Ол аланы сени къолунга берди. Аллах а нени да биледи, акъыл Иесиди. |
|
72. |
Ишексиз, ол ийман келтириб (Меккадан Мадинагъа) кёчгюнчю да болуб, Аллах джолунда не рысхыларын, не джанларын аямай къазауат да этиб кюрешгенле, дагъыда (Мадинадагъыла) аланы (кёчгюнчюлени) кеслерине къысыб (джашар джер, рысхы бериб) болушханла, ала бары да бири – бири бла шохдула. Ийман салыб кёчмей тургъанлагъа уа ала кёчгюнчю дери, трофей малдан юлюш джокъду. Ала сизден дин ишледе болушлукъ излеселе уа, болушургъа керексиз, алагъа болушханыгъыз, сиз сёз бегитиб тургъан къауумгъа заран келтирмей эсе. Аллах а сизни этген ишилеригизни толу кёрюбдю. |
|
73. |
Кяфырла да бир – бири бла шохдула, (бир – бирине болушадыла). Сиз да (эй, муъминле) алай этмесегиз, джер юсюнде фитна да джайылыр, уллу бузукълукъ да кючлер. |
|
74. |
Ийман да келтириб, кёчген да этгенле, Аллах джолунда къазауатны да бардыргъанла, дагъыда (ол кёчгенлени) кеслерине къысыб, алагъа болушлукъ этгенле, ма ала керти муъминледиле, алагъа кечмеклик да, чомарт рысхыла да хазырды. |
|
75. |
Ол ийман салыб артда кёчгенле, сизге къошулуб (джанларын аямай) къазауат этгенле, ала сизни къауумдандыла. Алай а Аллахны китабында, аланы араларында эт джууукълугъу болгъанла, башхаладан эсе, бир – бирине джууугъуракъдыла. Ишексиз, Аллах а хар нени да билибди. |
