3. Алу Имран – Имранны тукъуму

1.

Алиф. Лаам.
Миим.

2.

Аллах
аллайды, Ол болмаса башха бир тюрлю бир табыныр зат болмагъан, хаманда сау,
хаманда бирча, тюрленмей тургъан.

3.

(Мухаммад),
Ол сеннге алда келген (китабланы) да кертилигин бегите келген, хакъ китабны
тюшюрдю. Ол Тауратны да, Инджилни да тюшюргенди.

4.

Ол аланы
буруннгулагъа тюз джолну кёгюзте, хакъны, ётюрюкню айырыр ючюн тюшюрген эди.
Ишексиз, Аллахны аятларына ийнанмагъанлагъа, къаты азаб хазырды. Аллахны уа
(терследен) къанын алыргъа къолундан келир.

5.

Ишексиз, не
кёкде, не джерде бир зат да Аллахха таша тюлдю.

6.

Ол аллай
Аллахды, ананы къарнында, кеси сюйгенича, сизге сыфат берген. Андан башха аллах
деб джукъ болмагъан, Къудретли, Акъылман.

7.

(Мухаммад),
дагъыда Ол сеннге (Къуран) китабны эндирди. Аны ичинде магъаналары ачыкъ
ангылашхан аятла да бардыла. Ала китабны (ала бла оноу этген) тамалыдыла. Алада
магъаналары иги, ачыкъ ангылашынмагъанла да бардыла. Джюрекде бегим болмагъанла
уа, бузукълукъ излеб, магъаналары ачыкъ ангылашынмагъан аятланы ызындан барыб,
терсеедиле. Алагъа терс магъанала излеб, (муслиманланы) къатышдырыргъа,
къозгъаргъа кюрешедиле. Аланы хакъ магъаналарын, Аллах кеси болмаса, киши
билмейди. Билимде бегиб тургъанла уа: “Ала бары да Раббибизден болгъанына
ийнандыкъ”, – дедиле. Алай а аланы къуру акъыл иелери ангылаб тюшюнедиле.

8.

Ала: “Эй,
Раббибиз! Бизни тюз джолгъа тюзетгенингден сора, артда джюреклерибизни тайдырма.
Бизге кесинги рахматынгы да бир саугъала. Ишексиз, Сен (излегеннге)
саугъалаучуса.

9.

Эй,
Раббибиз! Аз да ишеклик болмагъан, къыямат кюннге адамланы джыярыкъса, ажымсыз.
Ишексиз, Аллах а берген сёзюн бузмайды”, – дедиле.

10.

Ишексиз,
къаршчы болгъанланы уа, (къыямат кюн) Аллахны аллында, чыртда, не байлыкълары,
не балалары къутхармаз. Ала джаханимге отун болурла.

11.

Фыргъауунну
да, ары дери джашагъан ассы къауумну да къутхармагъан кибик. Ала да Бизни
аятларыбызны ётюрюк этген эдиле, Аллах да аланы ассылыкълары ючюн азабха тутхан
эди. Аллах а азаб бериуде бек къатыды.

12.

(Мухаммад),
сен ол кяфыр къауумгъа: “Сиз хорланнган да этериксиз, джаханимге да
джыйыллыкъсыз”, – деб айт. Ол а къалай аман орунду.

13.

Сизге (Бадру
къазауатда) эки къауум аскер бири – бири бла тюбешиулеринде сейир оюм барды.
Бири Аллах джолунда къазауат этди, ол бири уа, Аллахха къаршчы къазауат этди.
Кёз къарам бла, была аланы (гяурланы) санларын кеслерича эки къат кёрдюле.
(Муслиманла 313, кяфырла уа минг чакълы бир болгъандыла. Аз болсала да,
муслиманла хорлагъандыла). Аллах а кимге сюйсе, анга болушлугъу бла билек
болады. Ишексиз, бу ишде (джюрек) кёзю кёралгъаннга оюм барды.

14.

Адамланы
джюреклерине ариу кёрюнюб, териледиле (сыналадыла) тиширыулары, балалары,
алтындан, кюмюшден джыйгъан къынтарлары (алтын ачханы ёлчеси), тамгъалы атлары,
хайуанлары, сабанлары. Ала бары да бу дунияда, бир кёзюуге дери хайырланнган
хаух затладыла. Аллахны джанында уа, ары келликлеге, эм ариу орунла хазырды.

15.

Сен алагъа:
“Мен сизге аладан эсе хайырлы затланы айтайыммы? Аллахдан къоркъгъанлагъа,
Раббисини джанында тюбю бла суула баргъан, ёмюрге анда турурлай джаннетле, таза
болгъан юй бийчеле, Аллахны да разылыгъы”, – деб айт. Аллах а кесини къулларын
толу кёрюбдю.

16.

“Эй, Иебиз!
Ишексиз, сеннге ийнандыкъ, гюнахларыбызны бир кеч, джаханим отну азабындан да
сакъла”, – деб тилегенлени;

17.

(дуниягъа
хорлатмай) сабырлыкъ этгенлени, ийманда тюз тургъанланы, Аллахдан уялыб
буюкъгъанланы, (къызгъанчлыкъ этмей) Аллах разылыгъы ючюн рысхыларын
джойгъанланы, сараш кёзюуледе туруб, Аллахдан кечмеклик тилеучюлени.

18.

Бирден сора
аллах болмагъанына, Аллах кеси да, аны мёлеклери да, тюзлюкню тутхан илму иелери
да (алимле) Къудретли Акъылман Аллахдан ёзге, башха Аллах болмагъанына
шагъатлыкъ этедиле. (Бусагъатда учёныйле уллу джетишимле этиб, астрономияда да,
медицинада да, д.а.к. кёб затланы ачыкълаб, ала да Къуран айтхан бла ариу
келишиб, дунияланы къурагъан Ие бир джангыз болгъанын бегитедиле. Бурундан бери
да акъыл иелери, учёныйле Аллахны бирлигин, барлыгъын, хакълыгъын бегите
келгендиле).

19.

Ишексиз,
Аллах джанында (керти дин, къабыл болгъан дин), ол ислам динди. Китаб берилгенле
тартышыб, даулашыб тургъанлары уа, алагъа (Аллахдан) билим келиб бошаб
тургъанлай, биле – биле джюреклери зарлыкъдан этедиле. Аллахны аятларына
ийнанмай, къаршчы болуб тургъанла уа (ангыласынла), эсеблеуде Аллах бек теркди.

20.

Ала сени бла
къарышыб, даулашыб турсала, сен алагъа: “Мен Аллахха берилгенме, джюзюмю
(бетими) да Анга бургъанма, мени ызымдан келгенле, ала да”, – деб айт. Дагъыда
сен ол китаб берилгенлеге да, китаб берилмей джахил къалгъанлагъа да: “Сиз
Аллахха берилдигизми?” – деб, сор. Аллахха берилген эселе, ала да тюз
джолдадыла. Алай болмай арт бурсала уа, сени борчунг къуру аманатны джетдириудю.
Аллах а къулларын кёрюбдю.

21.

Аллахны
аятларына ийнанмай къаршчы болуб, хакъсыз файгъамбарланы ёлтюргенлени да,
халкъгъа тюзлюкню буюргъан адамланы ёлтюргенлени да (Мухаммад), алагъа
термилтген азаб болурун айтыб къууандыр.

22.

Ала дунияда,
ахыратда да этген амалларын зыраф этгенледиле. Алагъа бир болушлукъ табылмаз.

23.

(Мухаммад),
сен да кёрдюнгмю! Ол Аллахдан кеслерине китабдан юлюш берилгенле, араларында
хукму этерге Аллахны китабына (Къураннга) чакъырылгъан заманда, аладан бир
къаууму бурулуб кетдиле.

24.

Аны себеби:
“Бизге джаханим от бир санау кюнле болмаса, чыртда джетерик тюлдю”, – дегенлери
ючюн. Ала кеслери джанларындан чыгъаргъан затла бла динлеринде алданыб
(аджашыбдыла).

25.

Ишеклик
болмагъан сюд кюн, Биз аланы аллыбызгъа джыйыб, алагъа не аз да артыкълыкъ
болмай, хар джаннга этгенине кёре толу хакъы берилген кюн, къалай болурла ала
сора?

26.

Сен былай
айт: “Эй, Аллахым, патчахланы барыны да Патчахы, сен патчахлыкъны кимге сюйсенг
анга бересе, кимден сюйсенг андан аласа, кимни сюйсенг аны сыйлы этесе, кимни
сюйсенг аны сыйсыз этесе. Ашхылыкъ бары Сени (къудрет) къолунгдады. Ишексиз, Сен
а хар неге да къолунгдан келиучюсе.

27.

Кечени
кюндюзге кийиресе, кюндюзню да кечеге кийиресе, ёлгенден сауну чыгъараса, саудан
ёлгенни да чыгъараса, (насыб) берирге сюйгенинге эсебсиз бересе”, – деб.

28.

Бир къоркъуу
болмаса, ийман келтиргенле муъминлени къоюб, кяфырланы шохха тутмасынла. Алай
этгеннге Аллах джанында джукъ джокъду. Аллах сизни кесинден сакъ турургъа
чакъырады. Барынгы да къайытырыгъыз Аллаххады.

29.

Сен алагъа:
“Сиз ишлеригизни джашырсагъыз да, аны ачыкъласагъыз да (башхасы джокъду) Аллах
аланы билибди. Ол а кёкледе, джерде болгъан затланы барын да билибди. Аллахны уа
хар неге да къудрети джетеди”, – де.

30.

Хар бир джан
ашхылыкъ (сууаблыкъ) болуб не этген эсе, аманлыкъ болуб да не этген эсе, аллында
аны хазыр болуб табхан кюн, сора ол (аманлыкъны иеси): “Ай анасыны, муну бла
мени арам узакъ болса, не ашхы боллукъ эди”, – дер. Аллах кеси – кесинден сакъ
турургъа чакъырады. Аллах а къулларына бек джумушакъды.

31.

Сен алагъа:
“Сиз Аллахны сюе эсегиз, мени ызымдан келигиз, ол заманда Ол да сизни сюер,
гюнахларыгъызны да кечер”, – деб айт. Аллах а, ишексиз, кечиучюдю, рахматлы.

32.

Сен алагъа:
“Аллахха да, аны келечисине да бой салыгъыз, джанласагъыз а билигиз, Аллах
кяфырланы эрши кёреди”, – де.

33.

Ишексиз,
Аллах Адамны, Нухну, Ибрахимни тукъумун, Гъимранны тукъумун да саулай дунияны
башында сайлаб алгъан эди,

34.

туудукъларына да кёчюре келген эди. Ол туудукъла бирлери бирлеринден эдиле.
(Барыны да динлери бир эди, артдагъыла бёлек – бёлек этселе да). Аллах а нени да
эшитеди, нени да биледи.

35.

(Сен
ангыла), Имранны тукъумундан тиширыу (Мариямны анасы): “Эй, Раббим! Мени бу
къарнымдагъын (дуния ишледен) башына бош этиб, Сени эркинлигинге къояргъа
(Бейтул Мукъаддасда сеннге къуллукъ этерге) нюзюр этдим. Сен къабыл эт мени
нюзюрюмю. Ишексиз, Сен (тилекни) эшитесе, (кереклини) билесе.

36.

Сора ол аны
табханында: “Эй, Раббим! Ишексиз, мен табхан, къызды – Аллах а бек иги билиб эди
аны не табханын, джаш къызча болмагъанын (къыз имам болалмайды) – ишексиз, мен
аны атына да Мариям атадым. Аны да, туудукъларын да налат берилген шайтанны
заранындан сакъларгъа сеннге аманат этдим”, – деди.

37.

Сора Раббиси
тилегин ариу тукъум къабыл этиб, ариу тукъум ёсдюрдю аны. Аны Зекериягъа
аманатха буюрду. (Акъса масджидни ичинде). Сора Зекерия михрабха киргени сайын,
аны аллында тюрлю – тюрлю ашарыкъла табыб турду. Ол анга: “Эй, Мариям, была
сеннге къайдан чыгъадыла?” – деди. Ол да: “Ала меннге Аллах джанындан келедиле”,
– деди. Ишексиз, Аллах насыб берирге сюйгенине эсебсиз береди.

38.

Ол заманда
Зекерия да (эс джыйыб) Аллахдан: “Эй, Раббим! меннге бир ашхы бала бер. Ишексиз,
Сен тилекни эшитиучюсе”, – деб, тиледи.

39.

Сора ол
михрабда сюелиб намаз эте тургъанлай, мёлекле анга таууш этдиле: “Ишексиз, Аллах
сеннге “Яхия” деб, (Файгъамбар боллукъ) бир джаш береди. Аллахны берген сёзюн
керти эте, (Бол! Дегенлей болгъанын бегите) келген, халкъны аллында башчы
боллугъун, тиширыуладан сакъланнган ашхы файгъамбар да боллугъуну сюйюмчюсюн
айтады”, – деб.

40.

Зекерия да:
“Эй, Раббим! Мени сабийим къалай болур, меннге къартлыкъ джетгенди, къатыным да
къаратонду”, – деди. (Джибрил) да: “Да иш алайды, Аллах не сюйсе аны этеди”, –
деди

41.

Зекерия да:
“Эй, Раббим! Элесе меннге бир белги эт”, – дегенди. – “Сени белгинг; юч кюн
тилинг сёлешмей, къуру белгиле бла (ышара бла) сёлеширсе. Эртден, ингир да
Аллахынга махтаула эте, Аны кёб эсгере тур”, – деди.

42.

Дагъыда сен
эсинге тюшюр, мёлекле: “Эй, Мариям! Ишексиз, Аллах сени сыйлылыкъда сайлады,
ийманда да таза этди, тиширыуланы араларында дунияны юсюнде сени айырма этди.

43.

Эй, Мариям,
Раббинге бойсун, Анга седжде да эт, рукугъа ийилиучюле бла бирге ийил”, –
дегенлерин.

44.

(Мухаммад),
ма была Биз сеннге ачхан таша хапарладанды. Ала чёб атыб, Мариямгъа ким
къарарыны юсюнден даулашхан заманда, сен аланы къатларында болмагъанса.

45.

(Мухаммад,
эсге ал) мёлекле: “Эй, Мариям, Аллах сени кеси джанындан бир сёз бла
къууандырады: (тууарыкъ джаш бла), аты да – Масих Гъыйса, Мариямны джашы –
Дунияда да, ахыратда да белгили, Аллахха да джууукъ болгъанладан.

46.

Ол бешикде
да, уллулукъда да адамла бла сёлешир, ашхыладан да болур”, – дедиле.

47.

Ол да: “Эй,
Раббим! Мени къатыма эркиши келмегенди сора мени сабийим къалай болур?” – деди.
(Мёлек да) айтды: “Аллахны буйругъу алайды. Ол сюйгенича джаратады. Ол бир ишни
этерге мурат этсе, анга къуру “бол”, дейди, ол да болады,

48.

аны уа Ол
(Аллах) джазыугъа, акъылманлыкъгъа, Тауратха, Инджилге да юретир,

49.

аны Бану
Исраиллеге келечи да этер, ол да алагъа: “Мен Раббигизден сизге ачыкъ аятла бла
келгенме. Мен балчыкъдан къанатлылача ишлеб, анга юфгюрсем, Аллахны буйругъу бла
ол къанатлы болуб учар. Аллахны буйругъу бла сокъурну да, келепенни да сау
этерме, ёлгенни да тирилтирме. Сиз юйлеригизде не ашагъаныгъызны да, анда не
азыгъыгъыз болгъанын да айтырма”, – дегенди. Ишексиз, ма ол затлада, сизге
ойлашыргъа, сейирлик барды, сиз ишексиз, муъминле болсагъыз.

50.

Дагъыда мен
сизге, меннге дери Тауратда келгенни кертилигин да бегите, харам болуб тургъан
затланы бир къауумун да сизге халал эте, Раббигизден аятла да келтиргенме.
Аллахдан къоркъугъуз, меннге да бойсунугъуз.

51.

Ишексиз,
Аллах мени да Иемди, сизни да Иегизди. Ол себебден Анга къуллукъ этигиз, ма буду
тюз джол”, – деб.

52.

Сора Гъыйса
алада иймансызлыкъны сезгенинде: “Сизден Аллах джолунда меннге болушурукъ
кимди?” – деди. Хауариле (асхаблары): “Аллах ючюн сеннге болушурукъла бизбиз.
Биз Аллахха толу ийнанабыз. Сен (Гъыйса) бизни Аллахха толу берилгенле
болгъаныбызгъа шагъат бол.

53.

Эй,
Раббибиз! Сен тюшюрген затха ийнандыкъ. Расулунгу ызындан да барабыз, бизни
шагъатлыкъ этгенле бла джаз”, – дедиле.

54.

Сора ала
(чууутлула), анга хыйлала этдиле. Аллах да алагъа кесини хыйласын хазырлады.
Аллах а хыйла этиучюлеге аладан эсе уста хыйла эте биледи. (Аллах, Гъыйсагъа
ушашдырыб башханы кердирди).

55.

(Эсге ал,
Мухаммад), Аллах Гъыйсагъа: “Эй, Гъыйса! Ишексиз, Мен сени тынчайтама (ёрге
кесиме алыб), сени къаршчыладан тазалайма. Бойсунуб сени ызынгдан баргъанланы уа
къыямат кюннге дери, кяфырладан баш этеме. Андан сора къайытыб келиригиз а Мени
аллымады. Сора ол сиз тартыш болуб тургъан затха, Мен сюд этерме”, – деди.

56.

Ол
къаршчылагъа уа дунияда да, ахыратда да къаты азаб берирме. Алагъа бир джерден
да, бир болушлукъ болмаз.

57.

Алай а ийман
келтириб, ашхы къуллукъла да этиб тургъанлагъа, Ол аланы хакъларын толу берир.
Аллах а ассыланы эрши кёреди.

58.

(Мухаммад),
ма бу Биз сеннге окъугъан затла, ала сейир аятла эмда хикмат затла болуб
эсгертиб окъуйбуз.

59.

Ишексиз,
Аллах джанында, Гъыйсаны (джаратылгъаны) юлгюсю, Адам (файгъамбарны) юлгюсю
кибикди. Аны Аллах топуракъдан джаратыб, сора анга бол дегенди, ол да болуб
къалгъанды.

60.

Бу хакъ
затла Раббингдендиле, сен анга ишеклик келтириючюледен болма.

61.

Аллахдан
билим келиб тургъанлай, Гъыйсаны юсюнден сени бла даулашханлагъа сен: “Келигиз,
бизни джашларыбызны да, сизни джашларыгъызны да, бизни тиширыуланы да, сизни
тиширыуланы да чакъырайыкъ да, биз кесибиз да къошулайыкъ да, сиз да къошулугъуз
да, сора: “Алдауукъчулагъа Аллахны налаты болсун”, – дейик да, къаргъышайыкъ”, –
де.

62.

Ишексиз, ма
бу хакъ хапарды. Аллахдан ёзге, башха бир деб бир аллахлыкъ эталлыкъ джокъду.
Ишексиз, Аллахны уа неге да къолундан келеди, Ол акъылманды.

63.

Ала хакъдан
арт бурсала уа, Аллах хар нени да билиучюдю, ол бузукъчуланы да билибди.

64.

Сен алагъа:
“Эй, китаб ахлула! Бизни бла сизни арабызда тенг болгъан сёзге келигиз, сиз да,
биз да Бир Аллахдан ёзге, башха джукъгъа къуллукъ этмезге. Анга джукъну да тенг
этмезге. Аллахны къоюб, бир – бирибизни да раббийле этиб тутмазгъа”, – де. Ала
арт бурсала уа алагъа: “Сора сиз шагъат болугъуз, бизни Бир Аллахха берилгенле
(муслиманла) болгъаныбызгъа”, – де.

65.

Эй, китаб
ахлула! Сиз Ибрахимни хакъында нек даулашасыз, Таурат да, Инджил да андан сора
артда тюшгендиле сора? Алайына бир сагъыш эталмаймысыз сора?

66.

Ма сиз а,
аны биле да тургъанлай (аны юсюнден), тохтаусуз даулашыб турасыз. (Аны кибик)
билимигиз болмагъан затны юсюнден да, билгенлеча, нек даулашасыз? Аны Аллах
биледи, сиз а билмейсиз.

67.

Ибрахим не
чууут динде, не христиан динде болмагъанды. Алай а ол ханиф да Аллахына
берилгенледен болгъанды, ол мушрикледен а болмагъанды.

68.

Ишексиз,
адамладан Ибрахимге эм джууукъ болургъа тыйыншлыла – аны ызындан (джолун)
баргъанла, анга тюз ийнаннганла, ма бу файгъамбаргъа (Мухаммадха) ийман
келтиргенле. Аллах а муъминлени шохларыды.

69.

Китаб
ахлуланы бир къаууму, сизни аджашдыралсала бек сюе эдиле. Алай а ала, къуру
кеслерин болмаса, башха кишини аджашдыралмазла, аны сезалмайдыла ансы.

70.

Эй, китаб
ахлула! Кесигиз (Тауратда, Инджилде кёрюб окъуб) шагъатлыкъ эте тургъанлай,
Аллахны аятларына нек ийнанмайсыз?

71.

Эй, китаб
ахлула! Кесигиз биле тургъанлай, басдырыб (джашырыб), хакъны бадилге (кертини
ётюрюкге) нек къатышдырасыз?

72.

Китаб
ахлуладан бир къауум: “Муъминлеге тюшгеннге кюн аллында ийнаныгъыз, кюнню
ахырына аны кери уругъуз, ийнанмагъыз, ала динлерин къоюб сизге къайытыр эселе
уа”, – дедиле. (Чууут хыйлала, кюндюзюнде хо тюздю деб, сора ингирге уа кери
уруб, адамланы къатышдырыр ючюн).

73.

Къуру
динигизге къайытыб, аны ызындан баргъаннга болмаса, сиз ийнанмагъыз”, – дедиле.
Сен алагъа: “Ишексиз, тюз джол, – Аллахны джолуду, сизге берилген кибик, ол
башха биреуге да берилирге болур”, – де. Огъесе, ала Раббигизни аллында да
даулашалырламы сора? Сен алагъа: “Чомартлыкъ Аллахны къолундады, аны Ол кимге
сюйсе анга береди”, – де. Аллах а чомартлыкъ бла бек кенгди, нени да билибди.

74.

Ол кесини
рахматын, тыйыншлы кёргенине, энчи береди. Ол уллу чомартлыкъны Иесиди.

75.

(Мухаммад),
сен китаб ахлуладан бир къауумуна “къынтарны”, аманат этиб ышансанг, ол аны
сеннге толу тындырыб берир. Алай а алада “бир динарны”, ышансанг да, юслерине
сюелиб турмасанг, аны сеннге тындырыб бермезликле да бардыла. Аны себеби ала
сизге: “Ол къарангыла, джахилле, ала чууут тюлдюле, алагъа не этсек да боллукъду
(Аллахдан эркинлик барды)”, – дегенлери ючюндю. Ала уа, биле – биле, Алахха
ётюрюклени айтадыла.

76.

Огъай, Аллах
бла сёзюне ким толу болса, Аллахдан ким къоркъса (олду тюз). Ишексиз, Аллах а
Андан къоркъгъанланы ариу кёреди.

77.

Аллахха
берген сёзлерин да, этген антларын да дунияны аз затына сатханлагъа, ишексиз,
алагъа ахыратда юлюш джокъду. Аллах, къыямат кюн, ала бла сёлешген да этмез,
алагъа бурулуб да къарамаз, гюнахларындан да тазаламаз, алагъа термилтген азаб
хазырды.

78.

Дагъыда,
аладан бир къауумла тиллерин ары – бери къыйышдыра, китабданды деб, китабда
болмагъан затланы айтханла да бардыла. Сиз, ала китабдан айтадыла, деб хыйсаб
этер ючюн. Сора ала Аллахдан келмеген затха: “Была Аллахдан келгендиле”, –
дейдиле. Ала биле – биле Аллахха ётюрюкню айтадыла.

79.

Аллах
биреуге не китаб, не акъылманлыкъ, неда файгъамбарлыкъ берсе, сора ол адам:
“Аллахны къоюгъуз да меннге къул болугъуз”, – дерге, анга тыйыншлы тюлдю. (
Гъыйса файгъамбар да, аны кибик, меннге къуллукъ этигиз, мен аллахма деб
айтмагъанды. Христианла айтханча). Алай а сиз Аллахны китабындан адамлагъа
юретгенигиз кибик, аны окъуб дерс этгенигиз кибик: “Рабби (Джаратхан) Аллахха
къул болугъуз”, – дерге тыйыншлыды.

80.

Аланы бири
да сизге не мёлеклени, не файгъамбарланы Аллах орнуна тутугъуз деб буюрлукъ
тюлдю. Муслиман болуб, Аллахха берилгенден сора, ол сизге кяфыр болургъа къалай
буюрур эди сора.

81.

(Эй, китаб
иелери! эсге алыгъыз), Аллах файгъамбарла бла сёз бегитиб аладан ант алгъанын:
“Мен сизге не китаб, не акъылманлыкъ болуб джукъ берсем, эртдеден сизни
биргегизде болгъан затны кертилигин да бегите, сизге келечи да келсе, сиз анга
ийнанмай да, болушмай да къоймазгъа”, – деб. Сора Аллах алагъа: “Мен сизге
салгъан аманатны, бегимни бойнугъузгъа аламысыз”, – дегенди. Ала да: “Хоу,
къабыл этиб алдыкъ”, – деген эдиле. Аллах да алагъа: “Сора ол ишге шагъат
болугъуз, Мен да сизни бла бирге шагъатма”, – дегенди. (Бурун файгъамбарланы
юсюнден барады сёз. Артда келлик файгъамбарлагъа бойсунургъа деб, Аллах аладан
ант алгъанды. (Чууутлула, христианла уа Мухаммадха бойсунмадыла).

82.

Андан сора
сёзюн бузуб арт бургъанла уа, ала пасыкъладыла.

83.

Сора ала
Аллахны дининден башха динми излейдиле? Кёкледе, джерде болгъан зат бары да
сюйселе, сюймеселе да, Анга бойсунуб тургъанлай. Ала бары да Аны аллына
къайытырла.

84.

Сен алагъа:
“Биз Аллахха да, Аллахдан бизге тюшгеннге да, Ибрахимге, Исмагъилге, Исхакъгъа,
Якъубха, аланы туудукъларына тюшгеннге да, Муссагъа, Гъыйсагъа, башха
файгъамбарлагъа, – Иелери Аллахдан – алагъа келгеннге да ийнанабыз, аланы бирин
да айры кёрмейбиз. Биз ма ол Аллахха берилиббиз”, – деб, айт.

85.

Биреу кесине
ислам динден башха дин алыргъа излесе, ол чыртда къабыл этилмез, ол ахыратда
насыбсызла, джарлыла бла болур.

86.

Аллах тюз
джолгъа къалай тюзетир, бир кере ийманнга келиб, файгъамбарны келечилигин да
бегитгенден сора, алагъа ачыкъ аятла да келгенден сора, къайытыб кяфыр болгъан
къауумну. Аллах а аллай ассыланы тюз джолгъа салмаз.

87.

Ишексиз, ала
кеслерине хакъгъа налат алдыла Аллахдан да, Аны мёлеклеринден да, бютеу адамланы
барындан да.

88.

Ол налатны
ичинде ала ёмюрге къалырла, аладан не аз да азаб дженгилленмез, неда алагъа
болджал берилмез,

89.

аладан,
къуру таубагъа къайытыб, ашхы ишле этгенле болмаса. Ишексиз, Аллах а бек
кечиучюдю, рахматлыды.

90.

Ийманнга
келгенден сора кяфыр болуб, кяфырлыкъда бегий баргъанланы таубалары уа, чыртда
къабыл болмаз. Ала хакъ аджашханладыла.

91.

Ишексиз,
кяфыр къауум кяфырлай ёлюб кетселе, джерни юсю толу бир алтын бериб, джанларын
сатыб алыргъа излеселе да, аланы биринден да чыртда къабыл этилмез. Алагъа
термилтген азаб хазырды. Алагъа бир болушуучу да табылмаз.

92.

Сиз Аллах
джолунда ол сюйген рысхыгъыздан джойгъунчу дери, чыртда ашхылыкъгъа
джетишалмазсыз. Сиз Аллах разылыгъы ючюн не зат берсегиз да, ишексиз, Аллах аны
толу билибди (Аллахдан джалын табарсыз).

93.

Таурат
тюшгюнчюнге дери Исраил (Якъуб) кесине харам этгенден къалгъан ашла Бану
Исраиллеге халал эдиле. Сен алагъа: “Сиз керти айта эсегиз, Тауратны келтиригиз
да, окъугъуз аны (анда бар эсе сиз айтхан)”, – деб, сор.

94.

Эндиден ары
(айтылгъандан сора) Аллахха ким ётюрюкню къабласа, ала зулмучуладыла (ассыла).

95.

(Мухаммад),
сен алагъа: “Аллах хакъны айтады. Ибрахимни ханиф динини ызындан барыгъыз. Ол,
Аллахха къошакъ этиучюледен болмагъанды”, – де.

96.

Тюзю, адам
улугъа (Аллахха къуллукъ этер ючюн) джер юсюнде эм биринчи салыннган юй, Маккада
болгъанды (Кяба). Ол берекетлиди, дунияны башына тюз джолду.

97.

Ол юйде уа,
(ойлашхан) адамлагъа ачыкъ белгиле бардыла. Ол Ибрахимни (Аллахха) сюелген
джериди. Ары кирген адам, ол къоркъуусузду. Ары барыргъа къолларындан
келгенлеге, ол юйге барыб, хадж къылыргъа Аллах борч этеди. Биреу ийнанмаса уа,
(хаджи къылыу борч болгъанына), ол заманда, ишексиз, Аллах байды, дунияны
башында (кеси джаратхан къулларындан джукъ керекли тюлдю, кишиден джукъ
излемейди).

98.

Сен алагъа:
“Эй, китаб иелери! Аллахны аятларына ийнанмай, не ючюн къаршчы боласыз, Аллах а,
сизни не этгенигизге къараб, кёрюб турады да?” – де.

99.

(Мухаммад),
сен алагъа: “Эй, китаб иелери! Кесигизни (китабыгъызда) кёре тургъанлай, анга
къынгырлыкъ излеб, ийнаннган адамланы Аллахны джолундан нек терсейтесиз? Аллах
а, сизни ишлеригизге сансыз тюлдю” – деб айт.

100.

Эй ийман
келтиргенле! Сиз ийман келтиргенден сора, китаб иелерини бир къауумуна
бойсунсагъыз, ала сизни кяфырлыкъгъа бурурла.

101.

Сизге
Аллахны аятлары да окъула тургъанлай, арагъызда Аллахны келечиси да тургъанлай,
сиз къалай ийнанмазсыз сора? Ким Аллахха таяныб тохтады, ол тюз джолгъа тюзелди.

102.

Эй,
муъминле! Аллахдан хакъ къоркъуу бла къоркъугъуз, (сакъ болугъуз) сиз Аллахха
берилмеген халыгъызда ёлюб кетмегиз. (Эт дегенин этиб, къой дегенин къоюб,
муслиман болуб. Аллахха берилиуню магъанасы олду).

103.

Барынг да
Аллахны джибинден (Къурандан) тутугъуз, (къадалыгъыз) бёлек – бёлек болмагъыз.
Сизге Аллахны этген ашхылыгъын да ангылагъыз. Сиз алгъын бир-биринге джау эдигиз
да, Ол сизни джюреклеригизни бир – биринге илешдирди да. Аллахны игилигинден,
сиз къарнашла болдугъуз. Ары дери сиз джаханим отну тюз эрнинде эдигиз. Ол сизни
андан къутхарды. Аллах сизге аятларын ма былай ачыкълайды, сиз тюз джолгъа бир
тюзелир эсегиз а.

104.

Сизни игиге
чакъыргъан, ашхыны буюргъан, амандан тыйгъан бир джамагъат болсун сизден (аллай
къауум къурагъыз кесигизге). Алай этгенле насыблы болурла.

105.

Сиз, ол
Аллахдан алагъа ачыкъ аятла келиб тургъанлай, бёлюнюб, даулашыб тургъанлача
болмагъыз. Алагъа уа уллу азаб барды,

106.

бир къауум
бетле агъаргъан, бир къауум бетле да къаралгъан кюн. Сора ол бетлери
къаралгъанлагъа айтылыр: “Ийман салгъандан сора, кяфырмы болгъан эдигиз, энди
кяфыр болгъаныгъыз ючюн чегигиз азабны”, – деб.

107.

Ол бетлери
акъ болгъанла уа, ала Аллахны рахматыны ичинде болурла, ала анда ёмюрлюкге
турурла.

108.

Ма была
Аллахны аятларыдыла. (Мухаммад), Биз аланы сеннге хакъ тюзюча окъуйбуз. Аллах а
дунияны башына артыкълыкъ этерге излемейди.

109.

Кёкледе,
джерде да хар зат бары да Аллахныкъыды. Ишле бары да Аллахны аллына къайытырла.

110.

Сиз
умметлени барыныда хайырлысы болдугъуз, халкъны игиликге тартхан, амандан
тыйгъан, Бир Аллахха да ийнаннган, халкъ ючюн чыгъарылгъан. Китаб иелери да (ма
алай) ийнансала, ол хайырлы эди алагъа. Аланы араларында ийнаннганла да бардыла,
аланы кёбюсю уа пасыкъды.

111.

Ала сизге
къуру инджиу берген болмаса, заран эталмазла. Сизни бла къазауат ачсала да,
артларына айланыб къачарла. Сора алагъа болушлукъ болмаз.

112.

Къуру
Аллахны джагъында, неда муслиманланы джагъындагъыла болмаса, къайда болсала да,
алагъа (чууутлулагъа) сыйсызлыкъ келир. Аллахны чамланыуу болуб, алагъа
джарлылыкъ да джетер. Ол зат алагъа, Аллахны аятларына ийнанмай, къаршчы
болгъанлары ючюн, файгъамбарланы да эркинликсиз ёлтюргенлери ючюн, алагъа ассы
болгъанлары ючюн, джаулукъ этиб да кюрешгенлери ючюн.

113.

Китаб
ахлула, ала да тенг тюлдюле, ичлеринде кече туруб Аллахны аятларын окъуб
кюрешгенле да, седжде этиб баш ургъанла да бардыла.

114.

Ала Аллахха
да, къыямат кюннге да ийнанадыла, адамлагъа игини да этерге буюрадыла, амандан
да тыяргъа кюрешедиле, (сууаб) хайырлы затлада бир-бири бла да эришедиле. Ма ала
ашхыладыла.

115.

Ала хайырлы
болуб не зат этселе да, чыртда басдырылыб къалмаз. Аллах а такъуалыланы билибди.

116.

Ишексиз, ол
ийнанмай къаршчы болгъанланы не байлыкълары, не балалары, Аллахдан не аз да
къутхаралмаз. Ала уа от иелеридиле, ала анда ёмюрлюкге къалырла.

117.

Аланы дуния
ючюн джойгъан рысхыларыны ушагъаны, кеслерине зулму этген элни сабанына бир
къаты сууукъ джел келиб, аны халек этиб къойгъан кибикди. Алагъа Аллах
артыкълыкъ этмеди, алай а ала кеслерине артыкълыкъ этдиле.

118.

Эй, ийман
келтиргенле! Кесигизден башхала бла терен шохлукъ джюрютмегиз, ала сизге не
тюрлю да хыйла этиб къыйынлыкъ салалсала аямайдыла. Аланы, сизге ауузларында
ачыулары туурады, джюреклеринде ачыулары уа, андан эсе да уллуду. Сиз сагъыш
этиб ангыласагъыз, Биз аятларыбызны сизге ачыкъ этиб баямладыкъ.

119.

Ма сиз аланы
сюесиз, ала уа сизни сюймейдиле. Сиз китабланы барына да ийнанасыз, (ала уа
сизникиге – огъай). Ала сизни бла тюбешселе: “Биз да ийнанабыз”, – дейдиле.
Кеслери къалсала уа, сизге ачыудан, бармакъ учларын къабадыла. Сен алагъа: “Ёлге
эдигиз алай ачыудан, джюреклеригизни ичи уа Аллахха белгилиди”, – де.

120.

Сизге бир
игилик келсе, ала аннга мыдах боладыла, аманлыкъ келсе уа, аннга къууанадыла.
Сиз тёзсегиз, сакъ болуб турсагъыз, аланы хыйлалары сизге джукъ заран эталмаз.
Аланы не умутла этиб кюрешгенлери Аллахха туурады.

121.

(Эсдемиди
Ухуд къазауатда да), сен эртденбла ахлунгдан (юйюнгден) чыгъыб кетиб, муъминлени
къазауатха орунларына джарашдыргъан сагъатынг. Аллах а, ишексиз, хар нени
эшитеди, биледи.

122.

(Эсге ал)
сизден эки отряд, Аллах аланы нёгерлери бола тургъанлай, хомухлукъ этерге
тебреген кёзюуню. Муъминле уа къуру Аллахха таяныб тохтасынла.

123.

Ары дери да,
“Бадру” къазауатда, сиз къарыусуз заманда, Аллах сизге болушхан эди да. Аллахдан
къоркъугъуз, Аллахха шукурла эте билигиз.

124.

(Мухаммад),
ол сагъатда сени муъминлеге “Сора: Раббигиз сизге юч минг мёлек джибериб,
болушлукъ этсе джетмеймиди?” – деб айтханынг.

125.

Алай а сиз
кесигизни къатдырсагъыз, Аллахдан къоркъгъанладан да болсагъыз, ала сиз билмей
тургъанлай чабсала да сизге, Аллах сизге беш минг тамгъалы мёлек аскер бла да
болушур.

126.

Аллах муну
(мёлеклени хапарын) сизни къууандырыргъа, джюреклеригизни тынчайтыргъа деб,
айтады. Къудретли, акъылман Аллахдан болмаса, бир джерден да сизге хорлам
болмаз.

127.

(Аны
себеби), ол кяфырланы бир къауумун къырыр ючюн, бир къауумун да боюн тюблерине
этер ючюн, бирлери да сокъуранчлы къайытыр ючюн.

128.

(Аллах)
аланы кечемиди, огъесе азабмы береди, (Мухаммад), анда сени бир ишинг джокъду.
Ишексиз, ала залимледиле.

129.

Кёкледе,
джерде не бар эсе, бары да Аллахныкъыды. Тыйыншлы кёргенин кечеди, тыйншлы
кёргенине да азаб береди. Аллах а бек кечиучюдю, джумушакъды.

130.

Эй, ийман
салгъанла! Сиз къозлауну эки къат, неда къат – къат этиб алыб ашамагъыз. Сиз
такъуалы болугъуз, (ол заманда) сиз насыблы болур эсегиз а.

131.

Къаршчы
болгъан къауумгъа къуралгъан отдан да къоркъугъуз.

132.

Аллахха да,
аны келечисине да бойсунугъуз, ким биледи, Ол сизни джазыкъсыныр эсе уа.

133.

Кенглиги
кёкле да, джер да тенгли болгъан, Аллахдан къоркъгъанлагъа хазырланыб тургъан
джаннетге ашыгъыгъыз, (кирирге талпыгъыз).

134.

(Кимлеге
десенг): кенгликде, тарлыкъда болсала да, Аллах разылыгъы ючюн рысхыларын
аямагъан, ачыуларын да (кеслерин хорлаб) ичлеринде джутдургъан, адамланы да
кечиучю болгъан. Аллах а (аллай) игилик этиучюлени сюеди, (ма ол ишле эм уллу
ашхылыкъгъа саналадыла) –

135.

дагъыда
хылымылы иш (зийна) этселе, неда кеслерине артыкълыкъ этселе, биле тургъанлай
бегиб этиб бармай, Аллахны эсгериб, (уялыб) гюнахларына кечмеклик тилегенле –
гюнахланы уа Аллахдан ёзге, башха кимди кечерик сора?

136.

Ма ала
Раббийлеринден джалгъа, Аны кечмеклигин да, тюбю бла суула баргъан джаннетлени
да аллыкъладыла. Ала анда ёмюрлюкге турурла. Иги ишле этгенлени хакълары къалай
аламатды!

137.

Сизге дери
халкълагъа да Аллахны кёб тюрлю джорукълары ётгенди ойлашырлай. Джер юсюнде
айланыгъыз да бир иги къарачыгъыз, (файгъамбарланы) ётюрюкге санагъанланы
артлары къалай болгъанына.

138.

Ма бу
(Къуран) адам улугъа тюшюнюрге хар нени да ачыкълаучу, тюз джол эмда Аллахдан
къоркъгъанлагъа ауазды.

139.

(Муслиманла), хомухлукъ да этмегиз, мыдах да болмагъыз ийнаныб турсагъыз, сиз
баш болурсуз.

140.

Сизге (Ухуд
къазауатда) джарала тюшдюле эсе, сизни кибик джарала башха (гяуур) къауумгъа да
тюшген эди (Бадруда). Биз адамланы араларында аллай кюнлени ауушдуруб
келтиребиз, Аллах сизден керти ийнаннганланы билир ючюн, шейитле да алыр ючюн.
Аллах а залимлени эрши кёреди, сюймейди,

141.

муъминлени
да (гюнахдан) тазалар ючюн, кяфырланы да тюб этер ючюн.

142.

Сиз
джаннетге кирирге умутму эте эдигиз, сора Аллах сизден кимле къазауат этиб
кюрешгенлерин да, сабырлыкъ этгенлени да айырыб билгинчи?

143.

Тюзю, сиз
барыб (ёлюмге) тирелгинчи, (шейит болуб) ёлюрге термилиб эдигиз, тирелгенигизде
уа, (онгсунмай) къарайсыз.

144.

Мухаммад
къуру келечиди. Анга дери да келечиле болуб ётгендиле. Сора ол не ёлсе, неда
ёлтюрюлсе, сиз ызыгъызгъамы къайытырсыз (иманыгъыздан?) Ызына бурулгъан а, ол
Аллахха бир зат заран эталмаз. Аллах а шукурчуланы хакъларын толу табдырыр.

145.

Джазылгъан
аджалы (болджалы) джетмей, Аллахдан буйрукъсуз бир джаннга да ёлюрге мадар
джокъду. Бу дунияны хайырын (рысхысын) ким излесе (къайгъысы, мураты ол болса),
анга аны берирбиз. Мураты ахырат болгъаннга да ахыратны берирбиз. Аллахха шукур
этиучюлени уа хакъларын, Биз толу табдырыбыз.

146.

Раббийлерине
берилген адамла биргелерине къазауат этген, бурун да нелляй бир файгъамбар
болгъанды. Аллах джолунда алагъа келген къыйынлыкъ ючюн, ала хомухлукъ этмедиле,
къарыусузлукъ этиб, джаугъа бой салмадыла. Аллах а сабырлыкъ этгенлени сюеди.

147.

Аны ючюн ала
къуру: “Эй, Раббибиз! Бизни гюнахларыбызны да, орунсуз зыраф ишлерибизни да кеч,
аякъларыбызны да бегит, гяуурланы хорларгъа да болуш”, – деген болмаса, башха
тюрлю сёз айтмадыла.

148.

Сора Аллах
алагъа дунияны хайырын да, ахыратны эм ашхы хайырын да берди. Аллах а ашхы ишле
этиучюлени сюеди.

149.

Эй,
муъминле! Сиз гяуурлагъа бой салсагъыз, ала сизни ызыгъызгъа (кяфырлыкъгъа)
къайытарырла. Сиз да насыбсызлыкъгъа бурулурсуз.

150.

Алай а,
сизни джагъыгъыз къуру Аллахды. Болушуучуланы Ол эм хайырлысыды.

151.

Аллахдан
келген бир тукъум далиллери да болмагъанлай, Аллахха ширк тутхан гяуурланы
джюреклерине, аны ючюн Биз къоркъуу салырбыз. Аланы ахыратда орунлары уа отду.
Ол ассыланы турур орунлары къалай аманды.

152.

Сиз Аллахны
буйругъу бла аланы къырыб тургъан чакълы, Аллах сизге берген сёзюн толтуруб
турду, сиз хомухлукъ этиб, даулашыб, файгъамбарны буйругъун этмей тохтагъынчы.
Алай а, Аллах сиз сюйген затны (дуния малны, трофейни, Ухуд къазауатда) сизге
кёгюзтгенинде уа, сиз ассыла болдугъуз. Сизни арагъызда бир къауумунгу къайгъысы
дуния малды (къазауатда), бир къауумунгу уа ахыратды. Аллах, сынар ючюн, сизни
аладан (гяуурладан) къачырды. Сора (артда) Ол сизни кечген да этген эди. Аллах а
муъминлеге бек чомартды.

153.

(Эсигиздемиди), расул сизни ызыгъыздан къычырыб чакъыра тургъанлай, кишиге
бурулуб да къарамай къачыб (дуппургъа) чыгъыб баргъаныгъыз? Башыгъыздан ётген
затха да, сизге келгеннге да сиз мыдах болмаз ючюн, (расулгъа) къайгъы
салгъаныгъыз себебли, Аллах сизге къайгъы берген эди. Аллах а сизни ишлеригизден
толу хапарлыды.(Расул сакъларгъа салгъан ауушну къоюб, бир къауум, рысхы ючюн,
буйрукъну бузгъандыла)

154.

Андан сора,
къайгъыны ызы бла Аллах сизге тынчайтхан джукъу джиберген эди. Ол джукъу сизни
бир къауумугъузну басхан эди. Бир къауумланы да башларын къайгъы басыб,
ичлеринде Аллахха тыйыншлы болмагъан джахил сагъышла эте: “Бу ишден бизге не
оноу джетеди?” – дей эдиле. Сен алагъа: “Иш бары да Аллахныкъыды”, – деб айт.
Ала ичлеринде джашыргъан акъылларын сеннге ачыкъ этмейдиле. Сора ала: “Бизге бу
ишге оноу этер мадар болса, биз былайда къырылмаз эдик”, – дей эдиле. Сен
алагъа: “Сиз юйлеригизде, тёшеклеригизде джатыб болсагъыз да, ёлюмге
буюрулгъанлагъа тёшеклеринде да ёлюм келмей къалмаз эди”, – деб айт. Ол бары да
Аллах сизни джюреклеригизни ичин сынар ючюн, аланы кирден (терс акъылдан)
тазалар ючюн. Аллах а джюреклени ичинде не болгъанын толу билибди.

155.

Ишексиз,
сизни арагъызда, эки аскер бир – бирине тюбешген заманда къачханла уа, бир
къауум ишлери себебли, ала шайтан абындыргъанладыла. Алай болса да, Аллах аланы
кечди. Ишексиз, Аллах а бек кечиучюдю, джумушакъды.

156.

Эй, ийман
келтиргенле! Сиз кяфырла кибик болмагъыз. Ала джер юсюнде не джолоучу болсала,
неда къазауатда айлансала, къарнашларына (кеслеричалагъа, ёлгенлени юсюнден):
“Ала бизни бла болсала, ёлмез эдиле, неда ёлтюрюлмез эдиле”, – дейдиле. Бу ишни
Аллах аланы джюреклерине бушуулукъну салыр ючюн этди. Аллах а джан да салады,
джанны да алады. Аллах а сизни не этгенигизни толу кёрюбдю.

157.

Сиз Аллах
джолунда ёлтюрюлсегиз да, ёлсегиз да, ол ала (гяуурла) джыйыб кюрешген затдан
эсе, ант этеме, сизге Аллахдан берилген кечмеклик да, рахмат да хайырлыды.

158.

Сиз ёлсегиз
да, ёлтюрюлсегиз да, Аллахны аллына джыйылмай а къалмазсыз.

159.

(Мухаммад),
Аллахны рахматы бла сен алагъа джумушакъ болдунг, алай болмай сен не хыны, не
къаты джюрек болсанг а, ала сени тёгерегингден, киши къалмай чачылыб кетер
эдиле. Сен аланы кеч, ала ючюн кечмеклик да тиле (Аллахдан), ишинги ала бла
кенгешге да сал. Сора оноуну бегитиб бошасанг, Аллахха таяныб тохта. Ишексиз,
Аллах таукелчилени ариу кёреди.

160.

Аллах сизге
болушса, сизни киши хорлар мадар джокъду. Алай а Ол сизге болушмай къойса, Андан
ёзге сизге болушурукъ бармыды? Муъминле къуру Аллахха таяныб тохтасынла.

161.

Алдау –
чулдау этерге файгъамбаргъа джарамаз. Ким алдаса, къыямат кюн, ол ётюрюгюн
бойнуна кёлтюрюб келир. Хар джанны этгени толу берилир, не аз да артыкълыкъ
болмаз.

162.

Сора Аллахны
разылыгъын излеб кюрешген адам, Аллахны ачыуун кесине бургъан, орну да джаханим
болгъан адам кибикмиди? Ол а къалай аман къайытыуду.

163.

Ала уа Аллах
джанында дараджалыдыла. Аллах а аланы не этгенлерин толу кёрюбдю.

164.

(Ангыласала), ишексиз, аланы араларындан алагъа, Аны аятларын да окъугъан,
ийманларын да тазалагъан (ширкден), алагъа Къуранны да окъугъан, акъылман
затланы да юретген келечи джибериуюнде, Аллахны муъминлеге уллу рахматы болду.
Ары дери ала, тамам аджашыб эдиле да.

165.

Сизге (Ухуд
къазауатда) къыйынлыкъ келгенинде: “Бу бизге нек келди?” – деб, соргъан эдигиз.
Сиз а (Бадру) къазауатда (джаугъа) эки къат къыйынлыкъ да салгъан эдигиз да. Сен
алагъа: “Ол сизге кесигизни терслигигиз себебли келди”, – деб айт. (Ала Ухуд
къазауатда трофейге эслери кетиб, хорланнган эдиле) Ишексиз, Аллахны уа хар неге
да къолундан келеди.

166.

Ол эки
къауум аскер бир – бирине тюбешген заманда, сизге келген къыйынлыкъ, ол Аллахны
буйругъу бла келген эди, сизден керти ийнаннганланы айырыб белгилер ючюн,

167.

эки
бетлилени да ачыкълар ючюн. Алагъа: “Келигиз, Аллах джолунда къазауат этигиз,
неда сюелигиз да джаудан джакълагъыз”, – деб, айтылгъан эди. Ала да: “Айхай, биз
къазауат эте билсек а, сизни бла бармай къалмаз эдик”, – деген эдиле. Ол кюн ала
иймандан эсе, кяфырлыкъгъа джууукъ эдиле. Джюреклеринде болмагъан затны ауузлары
айта эди. Аланы джашыргъан затларын а, Аллах бек иги билиб эди.

168.

(Ала кеслери
да къошулмай) башхалагъа да: “Ала биз айтханны этселе, ёлтюрюлмей къалыр эдиле”,
– дедиле. Сен алагъа: “Сиз керти айта эсегиз, кесигизден ёлюмню тыйчыгъыз”, –
де.

169.

Аллах
джолунда ёлтюрюлгенлеге “ёлгенле” деб, айтмагъыз, ала тюзю сауладыла, ала
Иелерини джанында рысхыгъа батыбдыла,

170.

Аллах алагъа
кесини чомартлыгъындан берген затына къууанч эте, аланы ызларындан барыб алагъа
энди къошуллукълагъа да, не къоркъуу, не мыдахлыкъ болмазына сюйюне.

171.

Ала Аллахдан
берилген ашхылыкъгъа, чомартлыкъгъа да, Аллах муъминлени хакъларын тас
этмегенине да къууана,

172.

джаралы
болуб тургъанлай (Ухудда), Аллахха да, файгъамбаргъа да тынгылаб
бойсуннганлагъа. Аладан игиликле да этиб, такъуалыла да болгъанлагъа, уллу джал
хазырды.

173.

Адамла
алагъа: “Сакъ болугъуз, сизни бла (къазауатха) адамла джыйылыб
хазырланнгандыла”, – деб, айтханлырында аланы, къуру ийманлары бегиб: “Бизге
Аллах джетеди, Ол къалай ашхы нёгерди”, – дегенлеге.

174.

Сора ала
ызларына Аллахны ашхылыгъы, чомартлыгъы бла бир заран да кёрмей къайытдыла. Ала
Аллахны разылыгъын излеб эдиле. Аллах а уллу чомартлыкъны Иесиди. (Макка джаула
алагъа къуралыб келиб, сора ала къоркъмай Аллахха таяныб, алагъа чыкъгъан эдиле,
была аланы ызларындан сюрюб, ала да къачхан эдиле. Аят аны юсюнденди).

175.

Шайтан а
(джюреклерине уу салыб), къуру кесини шохларын къоркъутады, сиз андан
къоркъмагъыз, къуру Менден къоркъугъуз, керти муъминле эсегиз.

176.

(Мухаммад),
ала ийманнга келмей, кяфырлыкъгъа бегиб туруулары сени мыдах этмесин. Ишексиз,
ала Аллахха бир заран эталмазла. Аллах аланы ахыратда юлюшсюз къояргъа излейди.
Алагъа уллу азаб барды.

177.

Ишексиз, ала
ийманны орнуна кяфырлыкъны сатыб алдыла. Ала Аллахха бир заран да эталмазла.
Алагъа термилтген азаб хазырды.

178.

Биз арт
болджалгъа къоюб тургъан гяуурла, ол алагъа игиди деб, кёллерине келмесин. Биз
алагъа болджалны гюнахха терен кийирир ючюн беребиз. Алагъа сыйсыз азаб болур.

179.

Аллах
муъминлени кирлери бла тазаларын айырмай, сиз тургъан халда, алай къоймаз. Аллах
ташаны сизге ачарыкъ тюлдю. Алай а Аллах келечилеринден кимни сюйсе, аны сайлаб
алады. Ол себебден Аллахха да, аны келечилерине да ийнаныгъыз. Ийман салыб, сакъ
да турургъа кюрешсегиз, сизге уллу джал хазырды.

180.

Аллах
(биреуге) кесини чомартлыгъындан бергенни къызгъаннганла, ала ол алагъа
хайырлыды деб умут этмесинле, огъай ол алагъа заранды. Аланы къызгъанчлыкълары
къыямат кюн чырмалыб боюнларын бууар. Кёклени, джерни байлыгъы – бары да
Аллахныкъыды. Аллах а сизни не этгенигизден толу хапарлыды.

181.

“Аллах
джарлыды, биз а байбыз”, – дегенлени сёзлерин Аллах эшитди. Биз аланы
айтханларын да, эркинликсиз файгъамбарланы ёлтюргенлерин да джазыб туруб,
алагъа: “Чегигиз джаханимни кюйдюрген азабын,

182.

бу сиз
кесигиз кесигизге хазырлагъан затыгъызды”, – дербиз. Аллах а къулларына не аз да
артыкълыкъ этмейди.

183.

(Мухаммад),
ол: “От ашаб (кюйдюрюб) къойгъан бир къурманлыкъ келтиргинчи дери, файгъамбаргъа
ийнанмазгъа деб, Аллах бизге сёз бергенди”, – дегенлеге, сен: “Сора керти айта
эсегиз, меннге дери да, ол сиз айтхан зат бла, (къурманлыкъларын от ашагъан),
ачыкъ белгиле бла, сизге файгъамбарла келген эдиле, аланы нек ёлтюрген эдигиз”,
– деб сор. (Бурун келген файгъамбарланы кёзюунде, къурманлыкъ къабыл болса
белгиси – Аллахдан буйрукъ бла, кюйюб кетиу, болмаса кюймей къалыу. Мухаммаддан
душманлары, бурунча, андан ол адетни даулагъандыла).

184.

Ала сени
бусагъатда ётюрюкчюге чыгъара эселе, сеннге дери, бурун, ачыкъ белгиле бла,
сыйлы джазыуланы, джарыкъ берген китабланы келтирген файгъамбарла да
чыгъарылгъандыла джалгъаннга.

185.

Ёлюмню
чайнамазлыкъ джан джокъду. Къыямат кюн а сизни хакъыгъыз толу берилир. Отдан
кенг этилиб джаннетге кийирилген а, (къутулуб) насыблы болур. Бу дунияны
джашауу, ол а, къуру адамла алданыб тургъан кесек затды.

186.

Сиз малыгъыз
бла, джаныгъыз бла да сыналыннган заманда, сизге дери китаб берилгенледен да,
мушрик къауумдан да кёб инджиу (сёзле) эшитмей къалмазсыз. Сиз сабырлыкъ этсегиз
а, Аллахдан да къоркъсагъыз, ол (динде) эм уллу бегимге саналады.

187.

(Сен эсге
ал), китаб берилген къауумундан Аллах къаты ант алгъанын: “Сиз аны (китабны)
джашырмай, адамлагъа толу айтыб баямларгъа”, – деб. Ала уа аны арт джанларына
атдыла. Дагъыда (аны бла къалмай), аны дунияны аз затына сатдыла (ауушдурдула).
Аланы сатыулары къалай аманды!

188.

(Мухаммад),
ол аманатларын да тындырмагъанлай, (китабларында буйрукъну да этмегенлей)
ишлерине да къууаныб, кеслерине махтау излеб тургъанла, ала азабдан къутулурла
деб, не аз да эсинге келмесин. Алагъа термилтген азаб хазырды. (Бу аят алимлени,
афендилени юсюнденди. Аллахны буйругъун, сыйлы китабын, кеслерине джараулу
джарашдырыб, элге да хакъны айтмай, аны ашаугъа буруб, аны бла башларына махтау,
сый излеб джюрюген къауумну. Уллу Аллах аланы хакъында бек къаты, къоркъуулу
азаб бла сёз береди).

189.

Кёклени,
джерни эркинлиги да Аллахныкъыды. Аллахны уа хар затха да къудрети джетеди.

190.

Ишексиз,
кёклени, джерни джаратылыуунда да, кечени, кюндюзню ауушунуб бир – бири ызындан
барыб турууунда да, акъыл иелерине ойлашыргъа сейир зат барды, (не азчыкъ да
тюрленмей, бир минутха не артха, не алгъа болмай, бир – бирине да урмай, бирча
барыб турууларында).

191.

ёретин да,
олтуруб да, къабыргъаларына джатыб да Аллахны эсгергенлеге. Сора кёклени, джерни
джаратылыуларына сагъыш этиб ойлашыб: “Эй, Иебиз! Сен быланы бошнакъгъа
джаратмагъанса. Сен хар айыбдан тазаса, бизни от азабдан сакъла.

192.

Эй, Иебиз!
Сен отха салгъан а, ол Сен сыйсыз этген адамды. Залимлеге уа, бир болушуучу
табылмаз.

193.

Эй, Иебиз!
“Раббигизге ийман келтиригиз”, – деб таууш этиб, бизни ийманнга чакъыргъанны
эшитдик, ийман да келтирдик. Эй, Иебиз! Сен бизни гюнахларыбызны бир кеч, аман
ишлерибизни да бир кетер, бизни ашхыла бла да Сен ёлтюр.

194.

Эй, Иебиз!
Келечилеринги юсю бла бизге сёз берген затынгы да бер. Къыямат кюн да бизни
уялтма. Ишексиз, Сен берген сёзюнгю бузмайса”, – деб, тилегендиле.

195.

Сора Иелери
алагъа: “Мен сизден, эркиши болсун, тиширыу болсун, биринги да этген къуллугъун
зыраф этмем, сизни бир къауумунг бир къауумунгдансыз (барынг да бирсиз). Ол
джуртларындан да къысталыб, Мени джолумда инджиуле да кёрюб, къазауат да этиб,
джолда да ёлтюрюлюб, кёчгюнчю болуб айланнганланы гюнахларын кетерирме. Аллахдан
алагъа саугъагъа, тюбю бла суула баргъан джаннетлериме да кийирирме. Аллах
джанында уа, алагъа ариу саугъала барды”, – деб джууаб берди

196.

(Мухаммад),
кяфырланы джер юсюнде, къраллада ары – бери айланыулары сени терилтмесин.

197.

Ол бу
дунияны бир бурху зауукълугъуду – аз харекетиди. Артда аланы орунлары
джаханимди. Ол а къалай аман орунду!

198.

Иелеринден
къоркъуб, сакъ тургъанлагъа уа, джаннетледе ёмюрге анда турурлай, тюбю бла суула
баргъан джаннетле хазырды. Ашхылагъа уа, Аллах джанында алагъа хазырланыб
тургъан зат, ол хайырлыды.

199.

Ишексиз,
китаб ахлуладан керти Бир Аллахха да, сизге тюшгеннге да, кеслерине тюшгеннге да
ийнаннганла, Аллахдан буюгъа билгенле да, Аллахны аятлары бла аз багъагъа сатыу
этмегенле да бардыла. Ма ала – Иелерини аллында, хакълары толу табыллыкъ
къауумдула. Ишексиз, Аллах эсеблеуде бек теркди.

200.

Эй,
муъминле! Динигизде сабырлы, къазауатда чыдамлы, тёзюмлюле болугъуз. Аллахдан
къоркъугъуз, сиз насыблы болур эсегиз а.