|
1. |
Алиф. Лаам. Миим. |
|
2. |
Ичинде бир ишекли заты болмагъан (Аллахдан келген) бу китаб (Къуран) Аллахдан къоркъгъанлагъа джорукъду. (джолду, законду). |
|
3. |
Аллайлагъа, (кёз кёрмеген) ташагъа ийнаннганла, намазларына да сакъ болгъанла, Биз юлюш этиб берген затдан да (керекли джерине) джойгъанла. |
|
4. |
(Мухаммад), сеннге тюшген затха да (Къураннга ол Аллахдан келгенине, аны ичинде айтылгъанны барына да ), сеннге дери тюшген (китаблагъа да) ийнаннганла. Ахыратха да ажымсыз болгъанла. |
|
5. |
Ма ала Иелери тюз джолгъа салгъан, насыблы къауумдула. (Былайгъа дери муъминлени сыфатлары айтылды). |
|
6. |
Ишексиз, кяфырлагъа уа ауаз айтыб къоркъутуб кюрешсенг да, кюрешмесенг да башхасы джокъду, ала ийман салмазла. |
|
7. |
Аллах аланы джюреклерине, къулакъларына мухур салгъанды, кёзлерине да джабыу джабханды. Алагъа уллу азаб хазырды. (Была да кяфырланы сыфатлары). |
|
8. |
Адамланы арасында: “Биз Аллахха да, ахыр кюннге да ийнанабыз”, – дегенле бардыла, алай а ала ийнаннганла тюлдюле. |
|
9. |
Ала Аллахны да, ийман салгъанланы да алдаргъа кюрешедиле. Ала къуру башларын алдайдыла, аны ангыламайдыла ансы. |
|
10. |
Аланы джюреклеринде ауруулары барды. Сора Аллах аланы аурууларын артыкъ этсин. Алдауукъчула болгъанлары ючюн, алагъа термилтген азаб хазырды. |
|
11. |
Алагъа: “Джер юсюнде бузукълукъну джаймагъыз”, – деб, айтылса – “Огъай, биз къуру ашхылыкъ этиучюлебиз”, – деб, джууаб бередиле. |
|
12. |
Ишексиз, сора ала бузукъчула тюлмюдюле? Ала аны ангыламайдыла ансы. |
|
13. |
Алагъа: “Сиз да къалгъанла (муслиманла) ийнаннганча ийнаныгъыз”, – деб, айтылса: “Сора, биз ол телиле ийнаннганчамы ийнанайыкъ?” – деб, джууаб бередиле. Ишексиз, ала кеслери тюлмюдюле телиле. Ала аны билалмайдыла ансы. |
|
14. |
Ийнаннганлагъа тюбеселе ала: “Биз да (сизнича) ийнанабыз”, – дейдиле. Алай а шайтан (нёгерлерине) келселе: “Ишексиз, биз сизни блабыз, аланы уа, къуру хыликке этебиз”, – дейдиле. |
|
15. |
Аллах да аланы хыликке этеди, (сылхырлача) алай сокъурлай терсейиб айланма къояды. (Хыликкелери башларына джетер). |
|
16. |
Ала тюз джолну орнуна аджашмакъны сатыб алдыла. Къалай насыбсыз сатыу этедиле. Ала тюзелгенледен болмадыла. |
|
17. |
Аланы юлгюлери (къарангы кече) биреу отну джандырыб, ол да тёгерегин джарытхан заманда, Аллах аланы джарыкъларын кетериб, къарангыда къоюб, ала да джукъ кёрмей (къалгъан кибикди). |
|
18. |
Сангыраула, тилсизле, сокъурла (тюз джолгъа) тюзелалмай. |
|
19. |
Неда къаралыб, кюкюреб, джашнаб кёкден къуюлгъан уллу джауумну тюбюнде къалыб, кёк чартлаб урады деб, ёлюмден къоркъгъандан, бармакъларын къулакъларына салгъанла кибик. Аллах а кяфырланы къуршалабды (хар не Аллахха туурады, ачыкъды), |
|
20. |
кёк джашнагъан да аланы кёзлерин алыргъа аз къала. Ол аланы алларын джарытханы сайын, барыргъа кюреше, (джашнагъан кетиб) къарангыда къалсала уа, сюеле да къала. Аллах сюйсе, аланы къулакъларын, кёз чыракъларын кетериб да къояллыкъ эди. Ишексиз, Аллахны хар неге да къолундан келеди. (Былайгъа дери да мунафикълени – эки бетлилени сыфаты). |
|
21. |
Эй, адам улу! Сизни да, сизге дерилени да джаратхан Иегизге къуллукъ этигиз (къуру). Сиз Аллахдан къоркъгъанла болур эсегиз а. |
|
22. |
Тюбюгюзге джерни тёшек этиб джайгъан, кёкню да (башыгъызда чардакъ этиб) ишлеген, кёкден сизге джауум джаудургъан, аны бла сизге рысхы этиб тюрлю-тюрлю кёгетле да чыгъаргъан (Аллахха). Сиз ма Ол Аллахха нёгерле къурамагъыз. Кесигиз Аны биле тургъанлай. |
|
23. |
Биз къулубуз (Мухаммадха) тюшюрген затха сиз ишекли болсагъыз, (Къураннга) ушаш бир суура келтиригиз, (болушлукъгъа) Аллахдан ёзге, башха (ол сиз къуллукъ этгенледен) кимни сюйсегиз да табханыгъызны чакъырыгъыз (кюрешигиз анга ушаш бир суура джарашдырыргъа), сиз тюз эсегиз, (Къуран Аллахдан келмегенди деб айтханыгъыз). |
|
24. |
Аны эталмасагъыз а – эталлыкъ а чыртда тюлсюз – отуну адамла бла ташла (идолла) болгъан, кяфырлагъа хазырланыб тургъан отдан къоркъугъуз. |
|
25. |
(Мухаммад), ийман салыб, ашхы ишле этиб тургъанлагъа, алагъа тюбю бла (шоркъулдаб) суула баргъан джаннетлени сюйюмчюсюн айт. Алагъа аны кёгетлеринден берилгени сайын ала: “Да бу бизге анда (дунияда) заманда берилиучю кёгетле кёреме”, – дерле. Тюзю, аланы къуру тышлары ушашды, (татыулары уа башхады). Алагъа анда таб – таза юй бийчеле да бардыла, ала анда ёмюрлюкге турурла. |
|
26. |
Ишексиз, Аллах а, ургъуй чибинчик тенгли болса да, андан гитче болса да аны юлгюге келтирирге уялмайды. (Керти) ийман салгъанла ол юлгю Иелеринден келген хакъ болгъанын биледиле. Кяфырла да: “Бу юлгю бла Аллах не мурат этеди?” – дейдиле. Ол а, аны бла кёблени аджашдырады, аны бла кёблени да тюзетеди. Алай бла Аллах, къуру пасыкъланы аджашдырады. (Къуранда гыбы, бал чибин, къумурсха дегенча джаныуарланы хапарлары айтылгъанында, кяфырла аны хыликке этгендиле, ол аят алагъа джууабды). |
|
27. |
Аллахха ант бериб бегитгенден сора антларын ойгъанла, Аллах юзмезге буюргъан затны да юзгенле (эт джууукълукъну юзгенле), джер юсюнде бузукълукъ да джайгъанла, ала насыбсызладыла. |
|
28. |
Сиз къалай ийнанмайсыз сора! Биринчи сиз ёлюк болуб туруб, (туугъунчу джокъ, ёлсе да джокъ, экиси да ёлюкге саналадыла), Ол да сизни сау этген (джокъдан бар), ёлтюрген (джокъ этген), сора сизни сау да этерик (тирилтирик), артда да сиз Аны аллына барлыкъ Аллахха. |
|
29. |
Аллах аллайды: джер юсюнде болгъан затны сизге джаратыб берген, андан сора (джерни тындыргъандан сора) кёкле таба эс бёлюб, аланы да джети къат кёк этиб къурагъан. Аны неге да толу билими джетибди. |
|
30. |
(Эсге ал) Раббинг мёлеклеге: “Мен джер юсюне халифа къурайма”, – деб айтханын. Ала да: “Анда (джер юсюнде) бузукълукъ этерик, къан да тёгерик халкъны нек джаратаса? Биз а махтаула этиб Сени тазалаб, сыйлаб турабыз”, – дегендиле. Ол да алагъа: “Ишексиз, Мен сиз билмегенни (ташаны) билеме”, – деб, джууаб берди. |
|
31. |
Сора Ол Адамгъа (дуния джашауда керек) затланы барыны да атларын юретиб, аланы мёлеклеге туура этиб, алагъа: “Сиз керти айта эсегиз, Меннге быланы атларын бир айтчыгъыз”, – деди. |
|
32. |
Ала да: “Махтаула бары да Сеннгеди, къуру Сен билдирген болмаса, бизде башха билим джокъду. Ишексиз, Сен хар нени да билген Акъылманса”, – дедиле. |
|
33. |
Аллах да: “Эй, Адам! Сен быланы атларын бир айтчы алагъа”, – деди. Ол алагъа аланы атларын айтханында: “Ишексиз, Мен кёклени, джерни ташаларын да толу билеме, сиз ачыкъ этген, джашыргъан затланы да толу билеме деб, айтмагъанмы эдим сора?” – деди. |
|
34. |
(Сен эсге ал) Биз мёлеклеге: “Адамгъа баш уругъуз (сыйын, хурметин кёрюгюз)”, – деб айтханыбызны. Сора Иблисден къалгъанла баш ургъан эдиле. Ол а унамагъан эди, аны уллу кёллюлюк тутхан эди. Алай бла ол (Аллахха) къаршчыладан болду. |
|
35. |
Биз: “Эй, Адам! Сен да, къатынынг да джаннетде (рахат) джашагъыз, сюйген затыгъыздан эркин ашагъыз, алай а ма бу терекге джууукълашмагъыз. (Андан ашасагъыз) зулмучуладан болурсуз”, – деген эдик. |
|
36. |
Алай а шайтан экисин да тайдырды. Ол аланы анда болгъан насыбдан (джаннетден) чыгъарды. Биз да алагъа: “(Эки къауумунг да) джаннетден тюшюгюз. Бир-биринге душманлыкъ эте, (туугъан – туудукъла, барынг да) джер юсюнде джашагъыз. Болджалгъа дери, сизни туруругъуз да, кереклигиз да джер юсюндеди”, – деген эдик. |
|
37. |
Сора Адам Раббисинден джюрегине сокъуранмакълыкъ сёзле салыныб, Анга (Аллахха) таубагъа къайытды. Ишексиз, Ол а толу кечиучюдю, рахматлыды. |
|
38. |
Сора Биз: “Барынг да джаннетден тюшюгюз! Менден сизге тюз джолну кёгюзтген китаб келсе (джоругъум), аны ызындан баргъаннга не къоркъуу, не мыдахлыкъ болмаз. (Артда къыямат кюн Мени аллыма келген заманда). |
|
39. |
Къаршчы болуб, аятларыбызны ётюрюкге санагъанла уа, джаханим отну иелери болурла. Ала анда ёмюрге турурла”, – деген эдик. |
|
40. |
Эй, Бану Исраилле! Мени сизге берген ашхылыкъларымы эсгеригиз, антыгъызгъа толу болугъуз, (ол заманда) Мен да сизге антыма толу болурма. Къуру Менден къоркъугъуз. |
|
41. |
Сизде болгъан китабны (Тауратны) тюзлюгюн да бегите-бегите эндирген затыма да (Къураннга) ийнаныгъыз. Анга биринчи къаршчы чыкъгъанладан болмагъыз. Мени аятларымы аз багъагъа да (дуния затха) сатмагъыз. Къуру Менден къоркъугъуз. |
|
42. |
Адамладан джашырыр ючюн, сиз биле-биле хакъны ётюрюкге къатышдырмагъыз. |
|
43. |
Намаз да къылыгъыз, зекят да беригиз, Аллахха ийилгенле бла бирге ийилигиз. (Чууутлулагъа да китабларында намаз да, зекят да борч болуб джазылыб тургъанлай, ала аны тындырмай, Мухаммадха, бизни диннге да къаршчы чыкъгъанлары ючюн айтылады ол алагъа, Бизни бла джау болгъанны къоюгъуз да кесигизге буюрулгъанны этигиз деген оюмда). |
|
44. |
Китабны (Тауратны) окъуб, адамланы ашхылыкъгъа чакъыра тургъанлай, сиз кесигизни унутубму къоясыз сора, бир сагъыш эталмаймысыз? |
|
45. |
Сиз (муъминле), сабырлыкъ бла, намаз бла кесигизге болушлукъ излегиз. Ишексиз, намаз а ауур кёрюннген затды, къуру Аллахдан буюгъуб, |
|
46. |
Раббийлерине тюбеширлерин эсде тутуб, Аны аллына сюелликлерин да билиб тургъанлагъа болмаса. |
|
47. |
Эй, Бану Исраилле! Сизге этген ашхылыкъларымы, дунияны юсюнде (ол кёзюуде) сизни артыкъ этгеними да эсге алыгъыз (унутмагъыз). |
|
48. |
Не биреу биреуню азабын (бойнуна) алалмазлыкъ, не биреуню шафагъаты къабыл болмазлыкъ, не джулуу алынмазлыкъ, неда бир болушлукъ табылмазлыкъ кюнден къоркъугъуз (сакъланыгъыз). |
|
49. |
(Эсге алыгъыз), джашларыгъызны кесиб, тиширыуларыгъызны сау къоюб, уллу къыйынлыкъ бериб тургъан Фыргъауунну къауумундан, Биз сизни къутхаргъаныбызны. Ма ол затда Иегизден сизге уллу сынам бар эди. |
|
50. |
(Дагъыда) Биз тенгизни джарыб, сизни къутхарыб, Фыргъауунну къауумун а, сиз да кёре тургъанлай, анга батдыргъаныбызны. |
|
51. |
(Дагъыда) Биз Мусса бла къыркъ кечеге (суткагъа) сёз болуб аны чакъыргъаныкъда, сиз да ол кетгенлей, бузоуну аллах орнуна алыб, алай бла зулмучула болгъаныгъызны да. |
|
52. |
Биз сизге аны да кечген эдик, сиз бир шукурла этер эсегиз а (деген умут бла). |
|
53. |
Сиз бир тюзелсегиз деб, Биз Муссагъа хар затны арасын айырыучу китаб да берген эдик (Тауратны). |
|
54. |
Дагъыда, Мусса къауумуна: “Эй, халкъым! Бузоуну (аллах орнуна) алыб, кеси-кесигизге зулму этдигиз. Раббигизге таубагъа къайытыгъыз, (кечилир ючюн) бир – биринги ёлтюрюгюз, (Иегизни джанында) сизге ол хайырлыды, Ол сизни кечер. Ол бек кечиучюдю, рахматлыды”, – деб, айтханын. |
|
55. |
Дагъыда сиз Муссагъа: “Эй, Мусса! Биз Аллахны ачыкъ сёлешиб кёргюнчю дери, сеннге чыртда ийнанныкъ тюлбюз”, – дегенигизни. Сора сиз кёре, сизни кёк чартлаб ургъан эди. |
|
56. |
Ёлгенигизден сора да Биз сизни сау этдик, сиз шукурла этер эсегиз а (деген умутда). |
|
57. |
Биз булутланы джибериб, юсюгюзге салкъынлыкъ да этген эдик. Сизге (азыкъгъа) манна (крупа) бла бёденеле да джибериб: “Ма бу Биз сизге берген, таза рысхыны ашагъыз”, – деген эдик. (Ала къыркъ джыл къум тюзде аны ашаб джашадыла). Ала зулмуну Бизге этмедиле, алай а кеслерине зулму этдиле. |
|
58. |
Энтда (эсге алыгъыз), Биз сизге: “Ма бу шахаргъа киригиз да, сюйген джеригизден кереклигизни эркин ашагъыз. Ийилиб, бизни гюнахларыбызны кеч (Аллах) деб, эшигинден алай киригиз, ол заманда Биз сизни гюнахларыгъызны кечербиз, ашхылыкъла этиучюлени (сууабларын) ёсдюрюрбюз”, – деб, айтханыбызны. |
|
59. |
Сора айтылгъан сёзню, зулмучула башха сёзге ауушдургъан эдиле. Биз да ол ассылагъа, ала пасыкъла болгъанлары ючюн, кёкден къыйынлыкъ джиберген эдик. |
|
60. |
Энтда, (инджилиб) Мусса кесини къауумуна суу тилегенинде, Биз анга: “Таягъынг бла къая ташны ур”, – деб буюргъан эдик. Сора уруб, андан онеки къара суу чыкъгъан эди. Хар бир (атауулну) да къайсыдан ичери белгиленнген эди. “Аллахны бу рысхысындан ашагъыз – ичигиз, джер юсюнде бузукълукъну джаймагъыз”, – деб, (айтханыбызны). |
|
61. |
Дагъыда сиз: “Эй, Мусса, биз къуру бирча ашарыкъ ашаб туралмайбыз (манна бла бёденеле). Сен Иенгден бир тиле, Ол бизге джерде ёсген затладан битдирсин, (ууакъ урлукъладан): агурчала, сарсмакъла, чечевица, соханла”, – деген эдигиз. Мусса да: “Сыйлыракъны сыйсызыракъгъа ауушдурургъамы излейсиз сора? Алай эсе Мисирге барыгъыз, ол сиз тилеген затла (анда) бардыла сизге”, – деген эди. Алай бла, алагъа джарлылыкъ, сыйсызлыкъ джетген эди, ала Аллахны ачыууна бурулгъан эдиле. Ол зат алагъа Аллахны аятларына къаршчы болуб, эркинликсиз файгъамбарланы ёлтюргенлери ючюн, (Аллахха) да ассы болуб чекден чыкъгъанлары ючюн эди. |
|
62. |
Ишексиз, (Къураннга) ийман салгъанладан, чууут динни тутханладан (Тауратны), христианладан (Инджилни тутханла), сабейледен (Яхья файгъамбарны къаууму, ала да Бир Аллахха ийнаннганлагъа саналгъандыла) Бир Аллахха да, къыямат кюннге да кимле ийнансала, ашхы къуллукъла да этселе, ала Иелерини джанында джалларын (джаннет бла) табарла, алагъа къоркъуу да джокъду, ала мыдах да болмазла. |
|
63. |
Энтда (эсге алыгъыз, эй, чууутлула), башыгъыздан (Синай) тауну кёлтюрюб: “Биз сизге берген (китабны) кючлю тутугъуз, аны ичинде айтылгъанны эсгеригиз (тындырыгъыз). Сиз Аллахдан къоркъгъанладан болур эсегиз а”, – деб, сизден ант алгъаныбызны. |
|
64. |
Андан сора да сиз арт бургъан эдигиз. Аллахны чомартлыгъы, рахматы болмаса, сиз насыбсызладан болмай къалмаз эдигиз. |
|
65. |
Сизден, шабат кюнню бузуб (чекден чыкъгъанланы) да, сиз бек иги билесиз. Сора Биз да алагъа: “Сыйсыз маймулла болугъуз”, – деб, буюргъан эдик. |
|
66. |
Биз аны алагъа алдагъылагъа да, артдагъылагъа да юлгю болур ючюн, Аллахдан къоркъгъанлагъа да ауаз болур ючюн этдик. |
|
67. |
Энтда (эсге алыгъыз), Мусса къауумуна: “Ишексиз, Аллах сизге бир ийнекни кесерге буюрады”, – деб, айтханын. Ала да: “(Эй, Мусса), сен бизни хыликкеми этесе?” – деген эдиле. (Мусса да алагъа): “Аллах сакъласын, мен джахилледен болмакъдан”, – деди. |
|
68. |
(Ала анга): “Иенгден бир тиле, ол къаллай (ийнек) болгъанын бизге бир баям этсин”, – дедиле. Ол да алагъа: “Ол (Аллах) сизге: “Не къарт, не джаш (бугъагъа туру) болмагъан, ол экисини арасында болгъан, сизге буюрулгъанны этигиз, (соруб турмагъыз да)”, – дейди”, – деди. |
|
69. |
Дагъыда ала: “(Эй, Мусса), Раббингден бир тиле, ол къаллай бетли болгъанын бир айтсын бизге”, – дедиле. Ол да алагъа: “Ишексиз, Ол: “Сап-сары джылтырауукъ, къарагъанланы сейирсиндирген ийнек”, – дейди”, – деди. |
|
70. |
Ала анга: “Раббингден бир тиле, къаллай (ийнек) дегенин, Ол бизге (иги) белгили бир этсин, нек десенг, ийнекле бизге бир – бирлерине ушашладыла. (Ол заманда), Аллах айтса, ишексиз, биз тюз джолда болурбуз”, – деген эдиле. |
|
71. |
(Мусса) да алагъа: “Ишексиз, Ол сизге: “Не джер сюрюб, не суу салыб (хую чархны буруб) сыныкълыкъ джетмеген, юсюнде айыбы, тамгъасы болмагъан дейди”, – деди. Ала да: “Ма энди сен бизге тюзюн келтирдинг”, – дедиле. Алай болса да (багъасыныб) кесмей къояргъа да аз къала, ала аны кесген эдиле. (Ала аны излей барыб бир ёксюзледе табыб, ала анга уллу багъа айтхандыла. Была да багъасыныб алмай къояргъа аз къалгъандыла. Аят аны айтады). |
|
72. |
Дагъыда сиз биреуню ёлтюрюб (ким ёлтюргенин билалмай), даулаша эдигиз. Аллах а сиз басдыргъан затны ачыучуду, (Ол аны ачхан эди). (Ол заманда биреу патчахны ёлтюрюб, чуутлула аны ким ёлтюргенин билалмай къыйналгъандыла. Сора ала Муссадан тилеб, Аллах да аны ол ийнекни юсю бла ачыкъ этгенди) |
|
73. |
Сора Биз алагъа: “Аны (ёлюкню), ийнекни бир заты бла уругъуз”,- деген эдик. (Ёлген сау болуб ким ёлтюргенин айтханды). Аллахны, ёлгенлени сау этери да ма аны кибикди. Ол сизге сейир затларын кёгюзтеди. Ким биледи, сиз ойлашыб бир тюшюнюр эсегиз а. |
|
74. |
Андан сора да сизни джюреклеригиз таш кибик, неда андан да къаты болду. Нек десенг, ишексиз, ташны ичинден секириб – уруб суула чыкъгъандыла да, таш джарылыб ичинден суула къуюлгъан да барды. Аллахдан къоркъгъандан, тёнгереб тюшген да барды. Сизни этген ишлеригизни уа, Аллах сансыз этиб, кёрмей турмайды. |
|
75. |
Сора сиз, ала да (чууутлула) сизнича ийнансала дебми термилесиз? Аладан а бир къауум, Аллахны сёзюн эшите, ангылай тургъанлай, аны биле-биле тюрлендирдиле. |
|
76. |
Ала ийман келтиргенлеге тюбеселе: “Биз да ийнанабыз”, – дедиле. Сора кеслери къалыб, бир-бири бла тюбешселе уа: “Аллах сизге ачхан затны хапарын (Тауратда Мухаммадны келлик хапарын), ала Аллахны аллында сизни ауузугъузну тутар ючюнмю айтасыз? Сиз акъылыгъыз бла бир сагъыш этмеймисиз?” – дедиле бир – бирине. |
|
77. |
Сора ала (чууутлула), ала джашыргъанны да, ачыкълагъанны да Аллах билиб болгъанын ангыламаймыдыла? |
|
78. |
Аланы араларында, къуру кёллерине келгенден ары, китабдан (Тауратдан) хапарлары болмагъан, джахилле да бардыла. |
|
79. |
Кеслери къоллары бла джазыб (Тауратдан): “Бу Раббигизденди”, – деб, аны бла аз багъагъа (дуния затха) сатыу этер ючюн (халкъны алдагъанлагъа) уллу къыйынлыкъ! Къоллары бла джазгъан затлары ючюн – алагъа къыйынлыкъ! Урунуб алгъан затлары ючюн да алагъа къыйынлыкъ! |
|
80. |
Дагъыда ала (чууутлула): “Къуру бир бёлек санау кюнле болмаса, бизге чыртда (джаханим) от джетерик тюлдю”, – дедиле. Сен алагъа: “Сиз ол затха Аллахдан сёзмю алгъансыз? Ол а сёзюн чыртда бузмаз. Огъесе, Аллахха билмеген затыгъызнымы айтасыз?” – де. |
|
81. |
Огъай, (алай тюлдю), аманны кимле этселе, гюнахла да кимлени къуршаласала – от иелери ала болурла. Ала анда ёмюрлюкге турурла. |
|
82. |
Алай а ийман келтириб, ашхы ишле этгенле, джаннет иелери болурла. Ала анда ёмюрлюкге турурла. |
|
83. |
(Дагъыда эсигизге тюшюрюгюз), Бану Исраилледен Биз ант алгъаныбызны: “Сиз Бир Аллахдан башхагъа къуллукъ этмезге, ата – анагъа, джууукълагъа, ёксюзлеге, джарлылагъа иги болургъа. Адамлагъа да ашхы – ариу сёз айтыгъыз, борч намазны да къоймай толу къылыгъыз, зекят да беригиз”, – деб. Алай болса да, бир бёлегигиз болмаса, (кёбюгюз сёзюн тутмай) джанлагъан эди, алай бла сиз терсейген эдигиз. |
|
84. |
Энтда сиз эсигизге тюшюрюгюз: “Бир-бири къаныгъызны да тёкмезге. Бир-биринги арбазындан да къыстамазгъа”, – деб, Биз сизден къалай ант алгъаныбызны, Андан сора аны сиз кесигиз да шагъатлыкъ этиб бегитген эдигиз. |
|
85. |
Андан сора, ма сиз, бир-биринги да ёлтюрдюгюз. Сизден бир къауумугъуз бирлени арбазларындан да къыстадыгъыз. Гюнах ишде, джаулукъда да нёгер болуб, бир-биринге да болушдугъуз. Джесир (плен) этгенлеригиз келселе сизге, аладан да улху алдыгъыз. Аланы арбазларындан къыстау а сизге харам этилген эди. Сора сиз китабны (Тауратны) бир джартысына ийнаныб, бир джартысына ийнанныкъ тюлмюсюз? Сизден ол ишни этгенлени хакълары: бу дунияда – сыйсызлыкъ; ахыратда, сюд кюн а, ала азабны эм къатысына салынырла. Аллах а сизни этген ишлеригизге сансыз тюлдю. |
|
86. |
Ма ала ахыратларын бериб, дуния джашауну сатыб алгъанладыла. Алагъа не азаблары дженгил этилмез, не бир болушлукъ болмаз. |
|
87. |
Биз Муссагъа да китаб берген эдик. Аны ызындан келечиле да джиберген эдик. Мариямны джашы Гъыйсагъа да, хар нени да ачыкълаучу аятла (сейир затла) берген эдик (Инджилни). Биз анга сыйлы джан (Джабраил) бла билек болгъан эдик. Алай а ала (келечиле) сизни хауагъызгъа келишмеген затны келтиргенлери сайын, сиз уллу кёллю болдугъуз, бирлерин ётюрюкге санадыгъыз, бирлерин да ёлтюрдюгюз. |
|
88. |
Ала (джууабха): “Бизни джюреклерибиз бёленибди, (ары ийман кирмейди)”, – дедиле. Огъай, ала къаршчы болгъанлары ючюн, Аллах алагъа налат бергенди. Къалай къарыусузду аланы ийманлары. |
|
89. |
Дагъыда Аллахдан аладагъы (китабны) тюзлюгюн да бегите, ала билиб, (аллына) къараб тургъан китаб (Къуран) келгенинде – ала уа, ары дери кяфыр къауумну хорлар ючюн, аны келирине ашыгъыб, (Аллахдан) тилеб болгъан эдиле – ала анга къаршчы болдула. |
|
90. |
Аллах сайлаб кесини къулларындан, кимге сюйсе анга чомартлыгъын тюшюрген затына зарланыб, Аллах джиберген затха ийнанмай, аны кери уруб, джанларын бериб кяфырлыкъны сатыб алгъанла, ала къалай аман сатыу этедиле. Алай бла, ала бир чамланыуну юсюне, дагъыда бир чамланыуну аладыла. Кяфырлагъа уа, аланы сыйсыз этген азаб хазырды. Алай этгенлени джалы: дунияда – сыйсызлыкъ, (ахыратда уа) къыямат кюн – ала азабны эм къатысына салынырла. Аллах сизни этген ишлеригизге уа сансыз тюлдю. |
|
91. |
Алагъа: “Аллах тюшюрген затха ийнаныгъыз”, – деб айтылса, ала: “Бизге тюшген затха ийнанабыз”, – дейдиле. Алай а аны ызындан тюшгеннге (Къураннга), ол хакъ бола тургъанлай, ала кяфыр болдула, ол а алада болгъанны (Тауратны) кертилигин да бегите тургъанлай. Сен алагъа: “Сиз керти (сизде болгъаннга) ийнана эсегиз, сора файгъамбарланы нек ёлтюре эдигиз?” – деб, сор. |
|
92. |
Сизге Мусса да, ачыкъ аятла бла келген эди. (Таягъы джылан болгъан кибик, къолу нюр джаннган кибик, теннгиз джарылыб аскери бла ётген кибик, Аллахдан аннга Таурат берилгени кибик). Алай а сиз ол кетгенлей, бузоуну аллах этиб, анга табыннган эдигиз. Алай бла сиз ассыладан болгъан эдигиз. |
|
93. |
Дагъыда (сиз эсигизге алыгъыз), башыгъыздан тауну кёлтюрюб: “Биз сизге берген затны (Тауратны) кючлю тутугъуз, тынгылагъан да этигиз!”, – деб, сизден ант алгъаныбызны. Алай а ала: “Биз эшитиуде эшитдик, этиуде уа этерик тюлбюз”, – деб, джууаб берген эдиле. Кяфырлыкълары себебли, аланы джюреклерине ол бузоу синнген эди. (Мухаммад), сен алагъа: “Кесигизни джюрегигиз сизге буюргъан ийман – къалай аман ийманды, сиз керти ийнана эсегиз”, – де. |
|
94. |
Сен алагъа (чууутлулагъа): “Ол сиз айтханча, ол дуния (ахырат), къалгъан адамладан сизге алай энчи эсе, ёлюмге ашыкъчыгъыз, сиз керти айта эсегиз”, – деб, айт. |
|
95. |
Алай а ары дери этген затлары (гюнахлары) ючюн, ала анга (ёлюмге) чыртда ашыгъырыкъ тюлдюле. Ишексиз, Аллах залимлени билиб турады. |
|
96. |
Ишексиз, халкъны арасында, ол къой эсенг мушриклени ичинде да джашаргъа аладан бек сюйген табмазса сен. Аладан хар бири да мингишер джыл ёмюр берилсе сюедиле. Алай а аллай бир ёмюр берилсе да, ол аланы азабдан къутхармаз. Аллах а аланы этгенлерин кёрюб турады. |
|
97. |
(Мухаммад), сен алагъа: “Ким болса да, Джабраил (мёлекге) джау болгъан (билсин)”, – Аллахны буйругъу бла, ол аны (Къуранны) сени джюрегинге тюшюреди, алгъа келген китабланы кертилигин да бегите-бегите, ийнаннганлагъа тюз джол эмда сюйюмчю болгъан халда, – |
|
98. |
Аллахха да, аны мёлеклерине да, келечилерине да, Джибрилге да, Микаилге да ким джау болса, сора ол билсин: ишексиз, Аллах да къаршчыла бла джауду”, – де. (Кяфырла Джабраилге аманла айтхандыла, Мухаммадха болгъан таша хапарны ол келтиреди деб. Аят аны юсюнден тюшгенди) |
|
99. |
Биз сеннге хар затны баямлаучу аятланы эндирдик. Анга ийнанмагъанла уа, ала къуру пасыкъладыла. |
|
100. |
Сёз бериб бегим этгенлери сайын, аланы бир къаууму бегимлерин буздула. Да ма алай, аланы кёбюсю ийнанмады. |
|
101. |
Китабларыны (Тауратны) кертилигин да бегите, алагъа (чууутлулагъа), Аллахны келечиси келгенинде, ары дери китаб берилгенледен бир къауум, Аллахдан джангы келген затны (Къуранны) арт джанларына атдыла да, ала аны билмеген кибик этдиле. |
|
102. |
Дагъыда ала Сулейман патчах заманда, шайтанла окъуучу затны (хыйныны) ызындан кетдиле. Сулейман кяфыр болмады, алай а шайтанла кяфыр болдула. Ала адамланы хыйныгъа юретдиле. Аны кибик Вавилон деген шахарда, Харут бла Марут деген эки мёлекге тюшген затха да. Алай а ол эки мёлек алгъы бурун: “Биз, къуру сынамгъа келгенбиз, муну алыб кяфыр болма”, – деб, айтыб ангылатмай, биреуге да аны юретмедиле. Алай а, аны ючюн да къарамай, ала ол экисинден эр бла къатынны арасын айыргъан затны юрендиле. Алай болса да ала Аллахдан буйрукъсуз, биреуге да заран эталлыкъ тюл эдиле. Адамла да къуру зараны болмаса, хайыры болмагъан затны юрене эдиле. Хыйныны сатыб алгъаннга ахыратда юлюш болмазын, ала бек иги биле эдиле. Ала кеслерини джанларын къалай аман затха сатдыла. Айхай, аны бир ангыласала уа! |
|
103. |
Ала (чууутлула) ийманнга келиб, Аллахдан къоркъсала эди, Аллахдан табар сууаблыкълары, алагъа артыкъ хайырлы эди. Айхай, ала аны бир билселе уа! |
|
104. |
Эй, ийман келтирген къауум! Файгъамбаргъа: “Сен бизни бир сакъла”, – деб айтмагъыз. Алай а: “Сен бизге бир джумушакъ къара”, – дегиз, (аны буйругъуна да) тынглагъыз. Ийнанмагъанлагъа уа, алагъа термилтген азаб хазырды. |
|
105. |
Китаб ахлуланы гяуурлары да, мушрикле да Раббигизден сизге бир хайырлы зат тюшерин сюймейдиле. Аллах а кесини рахматын кимге сюйсе, анга энчи береди. Аллах а уллу чомартлыкъны Иесиди. |
|
106. |
Биз не бир аятны ауушдурмайбыз, неда аны сеннге унутдурмайбыз, аны орнуна не андан хайырлы, неда аны кибик бир аят бермей. Сора сен Аллахны хар неге да къолундан келгенин билмеймисе?! |
|
107. |
Сен кёклени да, джерни да оноуу Аллахны къолунда болгъанын билмеймисе сора? Аллахдан башха сизге не бир тамада, не бир джакълаучу шох, неда бир болушуучу джокъду. |
|
108. |
Огъесе, сиз да (Меккячы араблыла) кесигизни файгъамбарыгъызгъа (Мухаммадха), бурун Муссагъа сорулгъанча, (Аллахны бир кёгюзт бизге, неда Ол биз эшитирча, ачыкъ бир сёлешсин деб) сорургъамы излейсиз? Ийманын кяфырлыкъгъа ким ауушдурса, ол тюз джолдан аджашады. |
|
109. |
Сизге дери китаб берилгенлени кёбюсю, джюреклеринде зарлыкълары себебли, алагъа хакъ келиб ачыкъ болгъандан сора, сизни динигизни къойдуруб, кяфырлыкъгъа буралсала бек сюе эдиле. Сиз Аллахны буйругъу келгинчи, аланы кечигиз да, джанлагъыз да къалыгъыз. Аллахны уа, хар затха да кючю джетеди. |
|
110. |
Намаз да къылыгъыз, зекят да беригиз, сиз хайырлы болуб джаныгъыз ючюн не зат хазырласагъыз да, аны Аллахны аллында толу табарсыз. Ишексиз, Аллах а сизни этген ишлеригизни кёрюбдю. |
|
111. |
Дагъыда ала: “Къуру иудейле (чууутлула) бла христианла болмаса, джаннетге чыртда киши киралмаз”, – дедиле. Ол аланы кеслерини (бош) умутларыды. Сен алагъа: “Керти айта эсегиз, айтхан затыгъызгъа бир далил келтиригиз”, – де. |
|
112. |
Хо, джаннетге кирлик а кимди десенг, аллын Аллахха буруб, ашхылыкъла да эте, Анга берилиб ким тохтаса – олду. Анга уа, Иесини аллында, джалы толу берилир, алагъа бир къоркъуу джокъду, ала мыдах да болмазла. |
|
113. |
Иудейле айтдыла: “Христианла бир затда да (хакъда) тюлдюле”, – деб. Христианла да айтдыла: “Иудейле бир затда да тюлдюле”, – деб. Хар бири да, алагъа Аллахдан келген китабны окъуй тургъанлай. Алай алача, Тауратдан, Инджилден джукъ ангыламагъан, аланы ызларындан башхала да айтадыла. Ол ала тартышыб тургъан затха, Аллах къыямат кюн араларында хукму этер. |
|
114. |
Сора ичинде Аллахха табыныргъа, Аны аты эсгерилирге къуралгъан межгитледен тыйгъандан, аланы ояргъа да ашыкъгъандан ассы болурму? Алагъа, уа Аллахдан къоркъмай, ары кирирге да тыйыншлы тюл эди. Алагъа бу дунияда сыйсызлыкъ, ахыратда уа уллу азаб хазырды. |
|
115. |
Кюнчыгъыш да, кюнбатыш да Аллахныкъыды. Сиз аллыгъызны къайры бурсагъыз да, Аллах андады. Ишексиз, Аллах бек кенгди, (джетмеген джери джокъду), хар нени да биледи (билмегени да джокъду). |
|
116. |
Бир къауумла да: “Аллах кесине джаш алгъанды”, – деб, бегитдиле. Субыхан Аллах – ол затдан Аллах тазады. Кёкледе, джерде болгъан зат бары да Аныкъыды. Хар бары да Анга бойсунубду. |
|
117. |
Кёклени, джерни къурагъан да – Олду. Сора Ол бир ишни этерге излесе, анга къуру “бол”, – дейди, ол да болады. |
|
118. |
Джукъ ангыламагъан къауум: “Бизге Аллах бир сёлешсе эди, неда Андан бир аят (бир сейир зат) келсе эди”, – дедиле. Алагъа дери бурунда бирле была айтханча айтхандыла. Ала бла быланы джюреклери къалай ушашды. Керти, ажымсыз ийнаннган къауумгъа уа, Биз аятларыбызны баямлагъан эдик. |
|
119. |
Ишексиз, Биз сени хакъ болуб, (бойсуннганнга) сюйюмчю, (бойсунмагъаннга) аман хапар айтыучу этиб джибердик. Джаханим ахлула ючюн а (къыямат кюн) сен джууаблы тюлсе. |
|
120. |
Сен аланы динлерине кёчгюнчюнге дери, не иудейле, не христианла сеннге чыртда разы болмазла. Сен алагъа: “Керти джол – ол къуру Аллахны джолуду”, – деб, айт. Сеннге хакъ тюз билим келгенден сора, аланы хауалары сюйгеннге барсанг, ол заманда сеннге Аллахдан не бир джакъчы, не бир болушуучу табылмаз. |
|
121. |
Биз китаб бергенлени арасында, аны тюрлендирмей, тюзюча сакъ кимле окъуй эселе (тута эселе), анга керти ийнаннганла – аладыла. Анга ийнанмагъанла уа, ала насыбсызладыла. |
|
122. |
Эй, Бану Исраилле! Мени сизге этген ашхылыкъларымы (эсгеригиз) ангылагъыз. Мен (бир кёзюуде) дунияны юсюнде сизни артыкъ сыйлы этген эдим. |
|
123. |
Сиз, бир джан бир джан ючюн не бир джукъ эталмагъан, не бир джукъ бериб къутулалмагъан, не бир – бирине джакъ болалмагъан, неда бир болушлукъ табылмагъан кюнден къоркъугъуз. |
|
124. |
Сен ангыла, Ибрахимни Раббиси аны бир талай (буйрукъ) сёзле бла сынагъанын. Сора ол аланы толтургъан эди. Аллах анга: “Ишексиз, Мен сени адамлагъа имам (алчы, башчы) этеме”, – деген эди. Ол да: “Мени туудукъларымдан да эт”, – деди. Аллах да: “Мени берген сёзюм залимлеге джетишмез”, – деди. |
|
125. |
(Дагъыда ангыла), ма бу юйню (Кябаны) Биз адамла джыйылгъан орун, ышангылы джер этгенибизни. Сиз Ибрахимни орнун (Кябаны) кесигизге намаз къылыучу джер этиб тутугъуз. Биз Ибрахим бла, Исмагъил бла да сёз бегитген эдик: “Мени бу юйюмю анда таууаф этгенлеге, алайда джангыз къалыб (къуллукъ этиб) кюрешгенлеге, (Аллахха) ийилирге, табыныргъа излегенлеге да (ширкден) таза тутугъуз”, – деб. |
|
126. |
(Дагъыда бил) Ибрахим: “Я Рабби! Ма муну къоркъуусуз кърал эт. Аны ахлуларындан Сеннге да, къыямат кюннге да ийнаннганлагъа, алагъа кёгетле саугъалаб бер”, – деб тилегенин. Ол (Аллах) да: “Аладан гяуур болгъанлагъа бир кесек заманнга саугъаларма (дуния рысхыны), артда уа Мен аланы зорлаб от азабха салырма. Бу къайытыу а къалай аманды!” – деб джууаб берди. |
|
127. |
Дагъыда сен, Ибрахим бла Исмагъил Кябаны тюб хунасын салыб тебрегенлеринде, былай айтханларын эсге ал: “Я Раббана! Сен муну бизден къабыл этиб ал. Ишексиз, Сен эшитесе (тилекни), билесе (ишибизни да). |
|
128. |
Эй, Иебиз! Экибизни да Сеннге берилген (муслиман) къулла эт. Бизни туудукъларыбыздан да Сеннге берилген уммет болдур. Дагъыда Сен бизге къалай хаджи къылырыбызны джоругъун бир кёгюзт (билдир). Сен бир къара бизге. Ишексиз, Сен таубаланы толу къабыл этиучюсе, рахматлыса. |
|
129. |
Эй, Иебиз! Алагъа Сени аятларынгы да окъурлай, китабынгы (Къуранны) да, акъылман затланы да юретирлей, аланы (ширкден да) тазаларлай араларындан келечи да джибер. Ишексиз, Сени неге да кючюнг джетеди эмда акъылманса”, – деб. (Кяба да, Мухаммад да, Къуран да Ибрахимни тилегине джууабха берилгендиле). |
|
130. |
Ибрахимни дининден башха кесине дин излеген – ол къуру акъылсыз адамды. Биз аны бу дунияда сайлаб бошагъанбыз, ахыратда уа, ишексиз, аны болуру, керти ашхыла блады. |
|
131. |
Дагъыда сен эсге ал, Раббиси анга: “Иенге берил да тохта (муслиман бол)”, – дегенин. Ол да: “Дунияланы Иесине берилдим”, – деб, джууаб бергенин. |
|
132. |
Джашларына да, Ибрахим ол затны осият этген эди. Якъуб да: “Эй, джашларым! Ишексиз, сизге Аллах сайлама динни берди. Энди сиз анга берилмей ёлмегиз”, – деген эди. |
|
133. |
Огъесе, сиз (чууутлула), Якъуб ёле туруб джашларына: “Мен ёлгенден сора сиз неге къуллукъ этериксиз?” – деб соруб, ала да: “Сен да, сени аталарынг Ибрахим, Исмагъил, Исхакъ къуллукъ этген, бир Аллахха къуллукъ этерикбиз, биз Ол Аллахха берилебиз”, – деген заманда, сиз алайдамы болгъансыз? |
|
134. |
Ала кетиб бошагъан бир миллетдиле. Аланы анда алырлары, этген затларыды. Сизни алырыгъыз да этген затыгъызды. Ала этген затла ючюн, сиз джууаблы тюлсюз. |
|
135. |
Дагъыда ала: “Не иудей, не христиан (динде) болугъуз, ол заманда сиз тюз джолда болурсуз”, – дедиле. Сен да алагъа: “Огъай, биз Ибрахимни ханиф дининдебиз, ол мушрикледен болмагъанды”, – де. |
|
136. |
Сиз алагъа: “Биз Аллахха да, бизге тюшгеннге да, Ибрахимге, Исмагъилге, Исхакъгъа, Якъубха, аланы туудукъ бутакълары – Муссагъа, Гъыйсагъа келгеннге да, Раббийлеринден файгъамбарлагъа келген затха да ийнанабыз, аланы бирин да айры кёрмейбиз. Биз Аллахха берилгенледенбиз”, – деб, алай айтыгъыз. (Тюз дин ма олду). (Иудейле да, христианла да, хакъны билмегенлей, кеслерини оюмларын айтыб Ибрахимни динини хакъында расул бла даулашхандыла). |
|
137. |
Ала да сиз ийнаннганча алай ийнансала, тюз джолгъа тюзелирле. Алай болмай андан джанласала уа, арагъа айрылыкъ саладыла. Сени аладан сакъларгъа Аллах кеси джетишеди. Ол нени да эшитеди, нени да биледи. |
|
138. |
(Сен ол чууутлулагъа, христианлагъа): “Биз Аллахны бояуундабыз (дининде), Аллахдан ариу бояуу (дини) болгъан а кимди сора? Биз ма Анга къуллукъ этебиз”, – де. |
|
139. |
Дагъыда сен алагъа: “Сиз, Аллахны хакъында, бизни бла даулашханмы этесиз? Ол а сизни да, бизни да Раббибизди. Биз этген – бизге, сиз этген да – сизге. Биз а Аллахха таза дин тутаргъа излейбиз”, – де. |
|
140. |
Неда сиз: “Ибрахим да, Исмагъил да, Исхакъ да, аланы туудукълары да иудей динде, неда христиан динде болгъандыла”, – деб, бегиталырмысыз сора? Сен алагъа: “Сизми иги билесиз, огъесе, Аллахмы иги биледи?” – деб айт. Дагъыда алагъа: “Аллахдан келген затны басдырыб, шагъатлыгъын джашыргъан адамдан ассы адам ким болур? Аллах а сизни ишлеригизге сансыз тюлдю”, – де. |
|
141. |
Ала кетиб бошагъан бир халкъдыла. Этгенлерин табарла. Сиз да нени этсегиз, аны алырсыз. Аланы этген ишлерине сиз джууаблы тюлсюз. |
|
142. |
Адамладан акъылсызла: “Ары дери айланнган къыблаларындан башха къыблагъа (Кябагъа) аланы не зат бурду?” – дерле. Сен алагъа: “Кюнчыгъыш да, кюнбатыш да Аллахныкъыды. Тюз джолгъа уа, Ол кимни сюйсе, аны тюзетеди”, – де. |
|
143. |
Аны кибик, Биз сизни орта уммет этдик (орталыкъны тутхан, ол а тюзлюкдю, эки къыйыргъа кетмеген, динни хайырлысы олду). Сиз, къыямат кюн адамлагъа шагъат болур ючюн, файгъамбар да сизге (джакъ) шагъат болур ючюн. Ол сен ары дери бурулуб болгъан къыбланы уа, Биз келечибизни ызындан баргъанла бла, артына къайытханланы айырыб билир ючюн этдик. Алай а Аллах кеси тюзетгенлеге болмаса, ол ауур сынам болду. Аллах сизни (ары дери) ийманыгъызны зая этерик тюлдю. (Бейтул Мукъаддасха бурулуб этилген къуллукъну). Ишексиз, Аллах а, адамлагъа джумушакъды, рахматлыды. (Аллахдан буйрукъ келгинчи дери муслиманла да, яхудийле да, христианла да бир къыблагъа – Бейтул Мукъаддасгъа айланнгандыла. Артда Аллахдан буйрукъ болуб, Кяба муслиманлагъа энчи къыбла болгъанды). |
|
144. |
(Мухаммад), Биз сени кёзлеринги кёкге бургъанынгы кёрдюк, (Аллахдан Кябагъа бурулургъа эркинлик излеб). Энди Биз сени ол термилген къыбланга бурабыз, аллынгы “Харам Масджид” таба бур. Сиз да (муъминле), аллыгъызны ары буругъуз. Ишексиз, кеслерине китаб берилгенле къыбланы ауушунууу Раббийлеринден келген хакъ болгъанын биледиле. (Джангы къыбла боллугъу аланы китабларында Инджилде джазылыбды – Евангелие от Иоанна деген китабны тёртюнчю главасында 19 – 24 аятлада. Билирге сюйген ары къарасын). Аллах а аланы этгенлерине сансыз тюлдю. |
|
145. |
Мухаммад, сен ол китаб берилгенлеге не тюрлю мугъджизат (сейир зат) келтирсенг да (ойлашыргъа), ала сени къыбланга бурулмазла. Сен да аланы къыблаларына бурулма. Иш алайды, бир къауум башха къауумну къыбласына бурулмайды. Сеннге билим келгенден сора, сен аланы нафсы хауалары сюйген затха барсанг, ишексиз, ол заманда сен залимледен болурса. |
|
146. |
Ары дери Биз китаб бергенле, ала аны (Мухаммадны) кеслерини уланларын таныгъан кибик таныйдыла. Сёзсюз, аладан бир къауум алимлери, хакъны биле – биле, джашырдыла. (Тауратда, Инджилде Мухаммадны келлигин да, къыбланы ауушурун да окъуй тургъанлай). |
|
147. |
Мухаммад, бу хакъ Раббингден келди. Ол себебден, сен чыртда ишеклик келтириучюледен болма. |
|
148. |
Хар умметни да кесини бурулуучу къыбласы барды. (Муъминле), иги ишледе (сууаблыкълада) сиз бир – биринг бла эришигиз. Сиз къайда болсагъызда, барынгы да Аллах аллына келтирликди. Ишексиз, Аллахны хар неге да къудрети джетеди. |
|
149. |
(Мухаммад, сен) къайда болсанг да, аллынгы Масджидул Харам таба бур. Ол а керти, Раббингден келген, ишексиз, хакъды. Сизни этген ишлеригизни Ол кёрмей, сансыз турмайды. |
|
150. |
Къайда болсанг да сен джюзюнгю Масджидул Харам таба бур. Сиз да (эй, муъминле) къайда болсагъыз да, джюзюгюзню аны таба буругъуз, къуру залимле болмасала, сизге киши къаршчы болуб дау салмаз ючюн. Аладан къоркъмагъыз да, Менден къоркъугъуз, Мен сизге нигъматларымы толу берир ючюн, сиз да тюз джолгъа тюзелир ючюн. |
|
151. |
Дагъыда аны кибик Биз сизге арагъыздан, Бизни аятларыбызны да окъугъан, сизни кирден да тазалагъан (ширкден), Бизни китабыбызны (Къуранны) да, акъылман затланы да юретген, ары дери сиз билмеген затланы да юретген келечи джибердик. |
|
152. |
Энди сиз Мени эсде тутугъуз (унутмагъыз), Мен да сизни эсде тутарма (унутмазма). Меннге шукур да этигиз (ашхылыкъны) ангыламагъанладан болмагъыз. |
|
153. |
Эй, ийман келтиргенле! Сиз сабырлыкъ бла, намаз бла кесигизге болушлукъ излегиз. Ишексиз, Аллах а сабырла бла биргеди. |
|
154. |
Аллах джолунда ёлгенлеге – ёлгенле демегиз. Ала сауладыла, алай а сиз аны сезалмайсыз. |
|
155. |
Ишексиз, Биз сизни чыртда (не бла болса да) бир зат бла сынамай, къоярыкъ тюлбюз: къоркъуу бла болсун, ачлыкъ бла болсун, рысхыгъа кемлик бла болсун, кесигиз бла болсун (ауруу, ёлюм), кёгетле бла болсун (битим бла, неда балала бла). (Мухаммад), сен сабырлагъа сюйюмчю айт: |
|
156. |
Ол затладан алагъа бир къайгъы келген заманда: “Ишексиз, биз Аллахныкъылабыз, Аны аллына да къайытырыкъбыз”,- деб (бойсунуб тохтагъанлагъа). |
|
157. |
Ма ала Раббийлери алагъа ашхылыкъла да, рахматын да теджеген, ала тюз джолгъа да тюзелгенледиле. |
|
158. |
Ишексиз, Сафа бла Марыуаны арасында джортуу Аллахны джорукъларынданды. Сора биреу ол юйде (Кябада) не хадж, не умра къылса, экисинде таууаф этиу (джортуу) гюнах тюлдю. (Бурун, джахил заманда алайда гяуур къачла салыныб тургъандыла, ол себебден, аны тёгерегине айланыуну муслиманла ушатмагъандыла). Сора биреу кеси разылыгъы бла хайырлы зат этиб болса, (ол билсин), Аллах бек бюсюреучюдю, толу билиучюдю. (Сафа, Марыуа деб, эки дуббур барды. Исмагъилни анасы суу излей экисини арасында чабханды. Ол Аллах сыйлы этген бир джерди. Артда Аллах алайда хаджилеге джортургъа джорукъ этгенди). |
|
159. |
Ишексиз, Биз тюшюрген ачыкълаучу аятланы да, тюз джолну да, китабда (библияда) ачыкъ айтылыб тургъан аятланы да, Биз адамлагъа ачыкъ этгенден сора, аланы джашыргъанлагъа Аллах да, налатчыла бары да налат бередиле, |
|
160. |
таубагъа къайытыб, кеслерин тюзетгенледен, аятланы джашырмай баям этгенледен къалгъанлагъа. Аланы таубаларын а Мен къабыл этерме. Мен а айхай да, таубагъа бек къараучума, рахматлыма. |
|
161. |
Алай а къаршчы болуб, алай къаршчылай ёлюб да кетгенле, ма алагъа, ишексиз, Аллахны налаты да, мёлеклени налаты да, бютеу адамланы налаты да болсун. |
|
162. |
Ала налатны ичинде ёмюрлюкге турурла, аланы не азаблары дженгилленмез, неда алагъа болджал берилмез. |
|
163. |
Сизни Аллахыгъыз – Бир Аллахды. Ол болмаса башха Аллах джокъду. Ол джзыкъсынуучуду, джумушакъды. |
|
164. |
Ишексиз, кёклени, джерни джаратылыуунда да; кече бла кюндюзню ауушунууунда да, адам улугъа хайыр берген тенгизде кемеледе да, Аллахны кёкден джауум джаудуруб аны бла ёлюб тургъан джерге джан кийириб тирилтиуюнде да, аны юсюнде хар тюрлю джаныуарланы джайыуунда да; джелни ары – бери бурууунда да, кёк бла джерни арасында булутланы ары – бери айландырыуунда да – бу затлада сагъыш этелген къауумгъа ойлашыргъа сейир зат барды. (Былада Аллахны барлыгъына, бирлигине далил барды). |
|
165. |
Алай болса да, адамланы арасында, Аллахдан ёзге затланы Анга тенг этиб, аланы Аллахны сюйгенча сюйюб тутханла да бардыла. Алай а (керти) ийнаннганланы Аллахха сюймекликлери, аладан эсе къатыды. Айхай ол ассыла аны бир ангыласала уа. Ала, кюч бары да Аллахда болгъанын да, Аллах азаб бериуде къаты болгъанын да, къыямат кюн азабны кёрселе ангыларла. |
|
166. |
Ол ызларындан барылгъанла (башчыла, алчыла), аланы ызларындан баргъанладан къачыб, аланы кери урурла. Аралары кесилиб алагъа азаб келгенин кёрюрле. (Аллахха бойсунур орнуна динсизлеге, бидгъачылагъа, адетни сюргенлеге бойсуннганла, дунияда бир – бири бла шох болгъанлыкъгъа, ол кюн а джау болуб бир – биринден къачарла). |
|
167. |
Сора ол ширкни ызындан баргъанла (алагъа бойсуннганла) таууш этерле: “Ай, анасыны, энди бизге дуниягъа къайытыр мадар болса эди, бюгюн ала бизге чарлагъанча, биз да алагъа бир чарлар эдик”, – деб. Аллах аланы этген ишлерини ёкюнюч бушууун, ма алай кёгюзтюр. Ала (ол кюн) отдан къутулалмазла. |
|
168. |
Эй, адам улу! Джер юсюнде халал, таза затладан ашагъыз. Шайтанны сокъмагъы бла бармагъыз. Ишексиз, ол сизге ачыкъ душманды. |
|
169. |
Ишексиз, ол сизге къуб – къуру аманлыкъны, кир ишлени этерге, Аллахха да хапарыгъыз болмагъан затланы айтыргъа буюрады. |
|
170. |
Сора алагъа (шайтанны ызындан баргъанлагъа): “Аллах тюшюрген затны ызындан барыгъыз”, – деб айтылса. “Огъай, биз ата – бабабыздан келген джолну барлыкъбыз”, – деб, алай джууаб бередиле. Аланы аталары джукъ ангыламагъан, тюз джолгъа да тюзелмеген болгъан эселе уа? (Дагъыда барлыкъмыдыла сора?) |
|
171. |
Кяфырла уа, сюрюучюню тауушун эшитиб, къуру чакъыргъан тауушну болмаса, андан магъана ангыламагъан хайуанла кибикдиле. Ала сагъыш эте билмейдиле – сангыраула, сокъурла, тилсизле. |
|
172. |
Эй, ийман келтиргенле! Биз сизге юлюш этиб, берген затны тазасындан ашагъыз, (аны ючюн) Аллахха шукурла да этигиз. Сиз керти Анга къуллукъ эте эсегиз. |
|
173. |
Ол сизге харам этген, къуру: харам ёлген, (акъгъан) къан, тонгуз эт, Аллахны аты айтылмай кесилген. Алай а биреу (тарлыкъда) амалсыз болуб, къаршчы болмай (халалды демей), неда мардадан ётмей (джанын къалдырыр чакълы бир ашаса), анга гюнах джокъду. Ишексиз, Аллах а кечиучюдю, рахматлыды. |
|
174. |
Ишексиз, Аллах эндирген затны (къалайын болса да) бир джерин джашырыб (халкъгъа айтмагъанла), аны бла кесек багъагъа сатыу этгенле (дуния затха), ала къарынларына отдан башха затны ашамайдыла. Аллах къыямат кюн ала бла сёлешмез, аланы (кирлеринден да) тазаламаз, алагъа термилтген азаб болур. |
|
175. |
Ала аллайладыла – тюз джолну орнуна аджашмакъны, кечмекликни орнуна да азабны сатыб алгъан. Аланы джаханим отда чыдаулары къалай болур экен сора? |
|
176. |
Ол азаб алагъа, Аллах эндирген хакъны къабыл этмей, китабха (Къураннга) къаршчы болуб, тартышыб айрылыкъ салыб тургъанлары ючюн. |
|
177. |
Сиз аллыгъызны не кюнчыгъыш, неда кюнбатыш таба бургъанда тюлдю ашхылыкъ (сууаблыкъ). Алай а игилик недеди десенг: Аллахха, ахыр кюннге, мёлеклеге, китаблагъа, файгъамбарлагъа ийнаныуда; джууукълагъа, ёксюзлеге, инджилген джолоучулагъа, тилеучюлеге, къулну башына азат этер ючюн, кёзюн къыйдырыб рысхысындан бериуде. Борч намазларын къылгъанла, зекятларын бергенле, сёзлерине толу болгъанла, къыйынлыкъда, тарлыкъда, къоркъуу келген заманда сабырлыкъ этиучюле – ала керти муслиманла. Ма ала – Аллахдан къоркъгъанладыла. |
|
178. |
Эй, ийман келтиргенле! Ёлтюрюлген ючюн къан тёлеу сизге фарыз болуб бегиди. Хур ючюн – хур, къул ючюн – къул, тиширыу ючюн – тиширыу. Ёлтюрюлгенни (адамы) дин къарнашын (ёлтюргенни) кечиб къойса, ёлтюрген ызына игилик этерге кюрешсин, разы болуб къан хакъны тёлесин. Бу ишде сизге Раббигизден дженгиллик да, Аны рахматы да барды. Мындан ары бу чекден ким ётсе, анга термилтген азаб болур. |
|
179. |
Къан тёлеуде уа сизге мамыр (рахат) джашау барды. Эй, акъыл иелери! Сиз Аллахдан къоркъар эсегиз а. |
|
180. |
Сизни биригизни аджалы джетиб, артында рысхысы къалса, ол атагъа – анагъа, джууукъларына тюз осият къойсун. Аллахдан къоркъгъанлагъа ол хакъ болду. |
|
181. |
Осиятны эшитгенден сора, аны ким тюрлендирсе, аны гюнахы къуру ол тюрлендиргеннгеди. Ишексиз, Аллах а нени да эшитиучюдю, билиучюдю. |
|
182. |
Алай а биреу (диндеча) тюз осият этмей, неда гюнахлы (джахил) осият этиб, сора аны тюзюне тюрлендирсе (шериятдача), анда гюнах джокъду. Ишексиз, Аллах а кечиучюдю, рахматлыды. |
|
183. |
Эй, ийман келтиргенле! Сизге дерилеге джазылгъан кибик, сизге да ораза борч болуб джазылды. Сиз Аллахдан къоркъгъанладан болур эсегиз а, |
|
184. |
мардалы санау кюнле. Сизден биринг не ауруулу, не джолоучу болса, оразасын ачсын да, артда анча кюнню башха кюнле бла толтурсун. Алай а, къыйналыб тута эсе (не сау болмазлыкъ ауруу болуб, не къартлыкъ ючюн) анга джулуугъа мискиннге аш ашатсын. Биреу кеси разылыгъы бла тутса, ол анга хайырлыды. Билсегиз, ораза тутуу сизге хайырлыды. |
|
185. |
Рамазан ай – адамлагъа тюз джолну кёгюзте, хакъны баям эте, (кертини – ётюрюкню) арасын айыра келген Къуран, тюшген айды. Сора сизден ол айгъа ким туура болса, ол айны ораза тутсун. Не ауруулу, неда джолоучу болса ачсын да, анча кюнню башха кёзюуде тутсун. Аллах сизге аны бла къыйынлыкъ излемейди, тынчлыкъ излейди. Сиз ол санны толтуруругъузну излейди. Сизни тюз джолгъа тюзетгени ючюн, Аны уллуларыгъызны да излейди. Сиз Анга шукур этер эсегиз а. |
|
186. |
(Мухаммад), сеннге Мени юсюмден къулларым соргъан заманда, Мен алагъа бек джууукъма (биргелеринеме), биреу Менден джукъ тилеген заманда, анга джууаб береме. Ала Менден хаман джууаб излегенлей турсунла (тилемей турмасынла). Меннге ийнаннган да этсинле. Ала тюз джолгъа бир тюзелир эселе уа. |
|
187. |
Ораза айда кече сиз юй бийчелеригиз бла джууукълашыу халал этилди, ала сизге кийимдиле, сиз да алагъа кийимсиз. Аллах сиз кеси – кесигизге хыянат этгенигизни билди. Ол себебден, Ол сизге бурулду, кечген да этди (эркинлик берди). Энди ол кече юй бийчелеригиз бла джууукълашыгъыз (гюнах деб къоркъмай). Аллах сизге буюргъан затны да (бала) излегиз. Эртенбла акъ халы къара халыдан айырылгъынчы (къаранъы бла джарыкъ) ашагъыз, ичигиз. (Танг белги бергинчи). Сора кечге (кюн ташайгъынчы) дери ораза тутуб тамам этигиз. Алай а межгитледе игътикафда (кече – кюнда анда туруб, ораза айны арт онунда Аллахха къуллукъ этмек) болгъанла юй бийчелери бла джууукълукъ этмесинле. Была Аллах салгъан чекледиле, ол себебден аланы бузмагъыз. Сиз Аллахдан къоркъуб сакъ турур ючюн, Ол кесини аятларын адамлагъа ма былай баям этеди. |
|
188. |
Бузукъ джол бла, арагъызда, бир-биринги рысхынгы ашамагъыз. Дагъыда сиз тёрени сатыб алыр ючюн, ала да адамланы рысхыларындан гюнах джол бла бир кесегин ашар ючюн, кесигиз биле тургъанлай, алагъа рысхыгъызны бермегиз. |
|
189. |
(Мухаммад), ала сеннге джангы туугъан айланы юсюнден сорадыла. Сен алагъа: “Ол адамлагъа заманны билирге да, хаджи къылыр чакъны билдирирге да джарайды”, – деб айт. Игилик, юйлени арт джанындан кириуде тюлдю, алай а ол Аллахдан къоркъмакъдады (бурун джахил заманда хаджи къылыб къайытсала, гюнахыбыздан арытылдыкъ деб, юйлерине чыкъгъан эшиклери бла кирмей, арт джаны бла киргендиле Аят аны тыяды). Эндиден сора юйлеригизге эшиклеринден киригиз. Аллахдан къоркъуб сакъ туругъуз, насыблы болур эсегиз а. |
|
190. |
Сизни бла къазауат этгенле бла, Аллахны джолунда сиз да къазауат этигиз, алай а чекден чыкъмагъыз, (сиз биринчи чабмагъыз, артыкълыкъ да этмегиз). Ишексиз, Аллах чекден чыкъгъанланы сюймейди. |
|
191. |
(Бу аят Макка мушриклени юсюнден келгенди. Ала муслиманланы юйлеринден къыстаб, хапчюклерин да кеслерине алыб, джашау бермей, ала да Мадинагъа кёчген эдиле. Анда да къоймай, аскер барыб, ала бла къазауат этгенди. Быланы Кябагъа хаджи къылыргъа да джибермегендиле, аят ол заманда тюшгенди). Аланы табхан джеригизде ёлтюрюгюз, ала сизни къыстагъан джерден сиз да къыстагъыз аланы, нек десенг, фитна салыу ёлюмден эсе аманды. Алай а Харам Масджидни джанында, ала сизни бла къазауат этгинчи дери, сиз къазауат этмегиз. Ала сизни бла къазауатны башласала, сора сиз да аланы ёлтюрюгюз, къарамай. Кяфырланы хакълары ма алайды. |
|
192. |
Ала тыйылсала уа, ишексиз, Аллах кечиучюдю, рахматлыды. |
|
193. |
Бузукълукъ кетиб Аллахны дини бегигинчи дери, ала бла къазауатны бардырыгъыз. Ала тыйылсала уа, сиз да тыйылыгъыз, къуру залимле бла болмаса, джаулукъ этиу джокъду. |
|
194. |
Ала сизни бла харам айда этселе къазауат, сиз да этигиз ол айда ала бла къазауат. Харам айны бузгъанладан къан алыргъа керекди. Сора чабыуул этиб сизни бла джаулукъ этгенлеге, сиз да аллай бир джаулукъ этигиз. Аллахдан къоркъугъуз. Ишексиз, Аллах, къоркъуб сакъ тургъанланы биргелерине болгъанын билигиз. |
|
195. |
Аллах джолунда (Аны разылыгъы ючюн) рысхыгъыздан садакъа беригиз, къолугъуз бла кеси кесигизни халекликге салмагъыз (къызгъанч болуб). Игиликле этигиз. Ишексиз, Аллах игиликле этиучюлени сюеди. |
|
196. |
Аллах разылыгъы ючюн хадж да, умра да къылыгъыз. Алай а чырмау болуб толу эталмасагъыз, аны ючюн къолдан келгенича къурманлыкъ этигиз (бир къой). Къурманлыкъ орнуна джетгинчи дери башларыгъызны джюлюмегиз. Сизни биринги не аурууу, неда башындан инджиуу болуб (аны джюлюсе), сора ол (сау болса) джулуугъа (выкуп) не ораза, не садакъа, не къурманлыкъ (къарыууна кёре аланы бири борч болады). Алай а сизге хаджны, умраны толтурургъа чырмау болмаса, сора биреу хаджи къылыргъа дери таматтугъ (ихрамдан чыгъыу) этерге сюйсе, аны ючюн табса (Маккада) къурманлыкъ, алай болмаса, юч кюн Маккада хаджи кюнледе, джети кюн да къайытсагъыз, юйде ораза тутаргъа борч болду. Бары да он кюн толады. Ма бу джорукъ Маккада джашамагъанлагъады. Сиз Аллахдан къоркъугъуз (ол джорукъну бузмагъыз). Дагъыда сиз Аллах азаб бериуде къаты болгъанын да билигиз. |
|
197. |
Хадж айла белгилидиле (шауал, зул къагъда, зул худжджа). Сора ол айлада биреу кесине хаджи къылыуну борч этсе, не тиширыу бла джууукълашыу, неда бир аман акъыл, аман иш, неда даулашыу джарамаз. Сизни этген ашхы ишлеригиз, не этсегиз да, Аллах билибди. Сиз джол азыкъ алыгъыз (хаджиге баргъан заманда), азыкъны эм хайырлысы уа, Аллахдан къоркъмакъды. Эй, акъыл иелери! Менден сакъ туругъуз. |
|
198. |
Сиз хаджи къылгъан заманда, Раббигизни чомартлыгъындан (рысхысындан сатыу алыу этиб) излегенликге, аны ючюн сизге гюнах джокъду. Арафатдан айлансагъыз, Бейтул Харамны къатында Аллахны эсгеригиз. Ары дери сиз тамам аджашыб тургъанлай, Ол сизни тюз джолгъа тюзетгенин ангылагъыз, эсге алыб (аны ючюн шукур эте билигиз). |
|
199. |
Андан сора адамла баргъан джер бла барыгъыз. Аллахдан кечмеклик да излегиз. Ишексиз, Аллах бек кечиучюдю, рахматлыды. (Мушрикле муслиманла бла барыргъа ыйлыгъыб кеслери башха джерни баргъандыла. Аят барына да бир джерни барыргъа буюрады). |
|
200. |
Сора сиз хадж джорукъланы тындырсагъыз, (алайда) аталарыгъызны эсгергенча, Аллахны да эсгеригиз. Неда андан да къатыракъ эсгеригиз. (Бурун араблыланы, хаджи къылыб бошасала, Кябада олтуруб хар ким кесини тукъумун, ата-бабасыны хапарын айтхан адетлери болгъанды. Аны ючюн айтады Аллах аны.) Адамланы арасында: “Эй, Раббибиз! Сен бизге бу дунияда (аны, муну) бер”, – деб, (къуру дунияны) тилегенле бардыла, алагъа ахыратда бир юлюш джокъду. (Эслери, къайгъылары дуния болгъаны ючюн). |
|
201. |
Дагъыда аладан: “Эй, Раббибиз! Сен бизге бу дунияда да ашхылыкъ, ахыратда да ашхылыкъ бер, отну азабындан да сен сакъла”, – деб тилегенле бардыла. |
|
202. |
Ма алагъа (ол дунияда) этген затларындан юлюш барды. Аллах а эсеблеуде бек теркди. |
|
203. |
Сиз санау кюнледе Аллахны эсгеригиз. Сора биреу (Минада къуллугъун) ашыгъыб эки кюннге тындырса, аны ючюн гюнах джокъду, артха къалса да (юч кюнден сора) аны ючюн да гюнах джокъду. Бу бары да Аллахдан къоркъгъанлагъады. Сиз Аллахдан къоркъугъуз, сакъ болугъуз. Аллахны аллына джыйыллыгъыгъызны да билиб туругъуз. |
|
204. |
(Мухаммад), адамланы арасында сёзю сени сейирсиндирген да барды, джюрегини ичине уа, Аллахны шагъат этеди. Ол кеси уа, бек къаты даулашыудады.(Бу бир мунафикъни юсюнденди). |
|
205. |
Ары джанлагъанлай а ол джер юсюнде бузукълукъну джаяргъа, сабанланы да, адам тукъумну да халек этерге ашыгъады. Алллах а бузукълукъ салгъанны эрши кёреди. |
|
206. |
Сора анга: “Аллахдан къоркъ, этме алай”, – деб, айтылса уллу кёллюлюк тутуб, ол гюнахлы болады. Анга джаханим толу джетеди. Ол а, къалай аман орунду. |
|
207. |
Адамладан Аллахны разылыгъын излеб, (Аллах джолунда) джанын сатхан да (аямагъан) барды. Аллах а, къулларына бек джумушакъды. |
|
208. |
Эй, ийман келтиргенле! Исламгъа барынг да бирден киригиз! Шайтанны сокъмагъы бла бармагъыз! Ишексиз, ол сизге ачыкъ джауду. |
|
209. |
Сизге ачыкъ далилле келиб (сиз да аланы кёре) тургъанлай джолдан тайсагъыз а, ангылагъыз, Аллах бек кючлюдю, акъылманды. |
|
210. |
Сора ала (ислам диннге кирмегенле) Аллах да, аны мёлеклери да къарангы булутну кёлеккесинде келиб, буйрукъну тынарынмы (азабны келиринми) сакълайдыла? Ишле бары да, къуру Аллахха къайытырла (сюдге). |
|
211. |
Мухаммад, сен Бану Исраиллеге бир сор, Биз Алагъа ненча кере ачыкъ сейир аятларыбызны берген эдик. Биреуге Аллахны нигъматы келгенден сора, аны (башха джукъгъа) ауушдурса (билсин), ишексиз, Аллах азаб бериуде къатыды. |
|
212. |
Ийнанмагъан къауумгъа дуния джашау ариу кёрюндю (дуниягъа алдандыла), ала муъминлени хыликке этедиле. Алай а Аллахдан къоркъгъанла, къыямат кюн, аланы башларында болурла. Аллах а насыбны кимге сюйсе анга эсебсиз береди. |
|
213. |
Адамла бары да аллында бир миллет (дин) эдиле. Сора Аллах адамланы араларында тартыш затланы хукмусун этер ючюн, къууандырыучу, къоркъутуучу файгъамбарла джиберди. Биргелерине хакъ китабла да ийди. Сора ол китаб берилгенле уа, алагъа ачыкъ далилле берилгенден сора ачыусунуб (терсейдиле). Джюреклери тюз болмай, аман акъыллары себебли тартышыб, даулашыб, бёлюнюб кетдиле. Ол ала тартышыб тургъан а – хакъды. Аллах а, кесини эркинлиги бла, ол ала дау болуб тургъан хакъгъа, къуру ийнаннганланы салады. Аллах а тюз джолгъа, тыйыншлы кёргенин тюзетеди. |
|
214. |
(Муслиманла)! Бурун ийнаннганлагъа келген кибик, сизге да сынамла келмей джаннетге кирирге умутму этесиз сора? Алагъа да (тюрлю-тюрлю) къыйынлыкъла да, зарауатлыкъла да джетген эдиле. Файгъамбар да, аны бла бирге ийман келтиргенле да: “Бизге Аллахны болушлугъу къачан боллукъду?” – деген халгъа джетгинчи дери, къалтыратылгъан эдиле. Ишексиз, Аллахны болушлугъу уа, джууукъ тюлмюдю сора? |
|
215. |
(Мухаммад), ала сенден Аллах джолунда не джоярларын сорадыла. Сен алагъа: “Хайырлы болуб не зат берсегиз да: ата – анагъа, джууукълагъа, ёксюзлеге, мискинлеге, (инджилген) джолоучулагъа, сиз хайырлы болуб не зат этсегиз да, ишексиз, Аллах аны билибди”, – де. |
|
216. |
Эй, муъминле! Сизге эрши кёрюнсе да, (дин) къазауат сизге борч болуб джазылды. Сиз эрши кёрюб тургъан бир зат, ол сизге хайырлы болургъа да болур, сиз хайырлыгъа санаб тургъан зат, сизге заранлы болургъа да болур. (Хакъын) Аллах биледи, сиз а билмейсиз. |
|
217. |
(Мухаммад), ала сеннге харам айда къазауат этиуню юсюнден сорадыла (джараймыды деб). Сен алагъа: “Ол айда къазауат этиу уллу гюнахды. Алай а Аллахха ийнанмау, Аны джолуна чырмау болуу, Масджидул харамгъа да (адамланы иймеу), андан аны ахлуларын да къыстау къазауатдан эсе аны (гюнахы) уллуду”, – деб джууаб бер. Къолларындан келсе, ала сизни динигизден кеслерини диннге къайытаргъынчы дери къазауатны тохтатырыкъ тюлдюле. Дининден къайытыб, кимле кяфыр болуб ёлселе, аланы этген къуллукълары дунияда, ахыратда да зыраф болуб, кеслери да от иелери болурла. Ала анда ёмюрге къалырла. |
|
218. |
Ишексиз, ийман да келтириб, кёчген да этиб (Аллах ючюн), Аллах джолунда къазауат этиб кюрешгенлеге, алагъа, Аллахны рахматындан умут барды. Аллах а кечиучюдю, рахматлыды. |
|
219. |
(Бу ичкини юсюнден биринчи келген аятды.Кеси да мансухду, муну бла хукму этерге джарамайды). (Мухаммад), ала сеннге эсиртген ичгини, ёч оюнну юсюнден сорадыла. Алагъа: “Экисинде да уллу гюнах барды. Алада адамгъа хайыр да барды, алай а хайырларындан эсе гюнахы (зараны) уллуду”, – деб айт. Ала сенден Аллахны джолунда не джоярларын сорадыла: “Артыгъыгъыздан”, – деб, джууаб бер. Аллах сизге аятланы ма былай баямлайды, сиз бир ойлашыр эсегиз а, |
|
220. |
дунияны да, ахыратны да юсюнден. Ала сеннге ёксюзлени юсюнден да сорадыла. Алагъа: “Аланы ишлерин джарашдырыу хайырлыды. Ала бла къатышыб (рысхыларыгъыз) джашасагъыз, ала сизге къарнашдыла (аланы къарнашча кёрюгюз). Аллах а (араны) бузгъан бла джарашдыргъанны иги билибди. Аллах сюйсе, сизни къыйын халгъа да салыр. Ишексиз, Аллах бек кючлюдю, акъылманды. |
|
221. |
Мушрик тиширыулагъа, ала ийман салгъынчы дери, юйленмегиз. Азат мушрик тиширыудан эсе ийнаннган къарауаш тиширыу хайырлыды, сиз аны (азатны) джаратсагъыз да. Къызларыгъызны да мушрик эркишилеге бермегиз, ала ийман салгъынчы дери. Мушрик азат эркишиден эсе ийманы болгъан къул эркиши хайырлыды, алагъа кёзюгюз къараса да. Ала (джаханим) отха чакъырадыла. Аллах а кесини буйругъу бла джаннетге, кечмекликге чакъырады. Ол (Аллах) адамлагъа ма а лай аятларын ачыкълайды, ала бир эсгерир эселе уа деб. |
|
222. |
(Мухаммад), ала сенден хайызны (тиширыуну къаны келиуу) юсюнден сорадыла. Алагъа: “Ол инджиулю затды, хайыз кёзюуде тиширыуладан джанлагъыз. Ала тазаланнгынчы дери, ала бла джууукълукъ джюрютмегиз. Ала тазаланнгандан сора, алагъа Аллах сизге буюргъан джанындан келигиз”, – деб айт. Ишексиз, Аллах а тауба этиучюлени сюеди (ариу кёреди), тазаланыучуланы да сюеди. |
|
223. |
Тиширыуларыгъыз сизге сабандыла, сабаныгъызгъа къачан сюйсегиз да келигиз. Джаныгъыз ючюн игиликле хазырлагъыз. Аллахдан къоркъугъуз. Анга тюберигизни да билигиз (унутмагъыз). Эй, Мухаммад, (бу затлагъа) ийнаннганлагъа сюйюмчю айт. |
|
224. |
Сизни Аллах бла антыгъыз, хайырлы затны этерге, такъуалы болургъа, адамланы араларын джарашыу этерге, сылтау (чырмау) болмасын (антыгъызны бузугъуз). Аллах а нени да эшитеди, нени да биледи. (Терс антны бузаргъа борч этеди). |
|
225. |
Аллах сизни бош антларыгъыз ючюн гюнахха тутмайды. Алай а джюреклеригиз бла бегитиб, этген антларыгъыз ючюн а, тутады. Аллах а кечиучюдю, джууашды. |
|
226. |
Къатынларына джууукълашмазгъа ант этгенле, тёрт айны сакъласынла. Сора (ол заманны ичинде) сокъураныб къайытсала, Аллах кечиучюдю, рахматлыды. |
|
227. |
Алай болмай (ол заманны ичинде) талакъны бегитселе уа, Аллах ишексиз, хар нени да эшитибди, нени да билибди. |
|
228. |
Талакъ салыннган тиширыула юч хайызни сакъласынла (эрге бармай). Аллах аланы хатхуларында джаратхан затны джашырыргъа, алагъа халал тюлдю, ала Аллахха да, ахыр кюннге да ийнана эселе. Ала джарашыулукъну излеселе уа, аланы ызына алыргъа бек тыйыншлыла, аланы эрлериди. Къатынланы эрлеринде эркинликлери, эрлени къатынларында эркинликлери кибикди, эркишиле дараджада аладан артыкъ болсала да, Аллахны уа, кючю уллуду, акъылманды |
|
229. |
Талакъ салыу эки кереди. Андан сора аны не ариулукъ бла тутаргъа, неда ариулукъ бла (даусуз) бошларгъа. Сизге, алагъа берилген (махрдан) ызына джукъ алыргъа халал тюлдю. Къуру ала экиси да, Аллах салгъан чеклени тындыралмай къалабыз деб, къоркъмасала. Ала Аллахны чеклерин бузарла деб, къоркъсагъыз а, къатын махрны ызына эрине бериб, талакъ алса, экисине да гюнах джокъду. Была Аллах салгъан чекледиле, (законла). Ол чекледен ётмегиз (бузмагъыз). Аллахны чеклеринден ётгенле уа, ала залимледиле. |
|
230. |
Эр къатыннга (ючюнчю) кере талакъ салса, башха эрге баргъынчы, ол эрине халал тюлдю. Баргъан эри анга талакъ салгъандан сора, ала экиси да келишиб ызларына джарашсала, алагъа гюнах джокъду, экиси да Аллахны чеклерин бузмаз акъылда болсала. Ма была, ангылагъан къауумгъа, Аллах баямлагъан чекледиле. |
|
231. |
Сиз къатынлагъа талакъ бериб, ала да болджалларына джетселе, аланы не игилик бла тутугъуз, неда игилик бла бошлагъыз, чекден чыгъыб, зорлаб тутмагъыз аланы. Алай этген адам кесине артыкълыкъ этеди (гюнахлы болуб). Аллахны аятларын хыликкеге тутмагъыз. Сиз Аллахны сизге этген ашхылыкъларын эсгеригиз. Ол сизге ичинде ауаз айтылгъан китаб да, акъылман затла да тюшюргенин. Сиз Аллахдан къоркъугъуз. Ишексиз, Аллах а хар нени да толу билибди. |
|
232. |
Талакъ салыннган сизге джууукъ джетген тиширыула уа, ала болджалларына джетгенден сора, эрлерине къайытыб, ала бла келишиб джашаргъа разы болсала, сиз чырмау болмагъыз. Бу, Аллахха да, сюд кюннге да ийнаннганнга, ауазды. Ол сизге бек тазады, кирсизди. Аллах биледи, сиз а билмейсиз. |
|
233. |
Сабийине эмчек салгъан ана, атасы разы болса, толу эки джылны эмчек салыргъа тыйыншлыды. Анагъа иги къараргъа – ашына, кийимине – атаны бойнунады. Бир джаннга да къолундан келмезлик бойнуна салынмайды. Сабийи ючюн анасын, неда сабийи ючюн атасын инджитирге джарамаз. Сабийни (асыраргъа) бойнуна алгъаннга да, (сабийни) атасына салыннган борчла салынадыла. Аны асырагъанны борчу да, аны атасы кибикди. Ата да, ана да оноулашыб, экиси да разы болуб, сабийни эмчекден айырыргъа излеселе, аны ючюн алагъа гюнах джокъду. Неда сабийлеригизге эмчек салыр адам излесегиз, аны ючюн да сизге гюнах джокъду, аны тыйыншлы хакъын берсегиз. Аллахдан къоркъугъуз. Аллах сизни не этгенигизни толу кёрюб тургъанын ангылагъыз. |
|
234. |
Сизден эрлери ёлюб артларында къатынлары къалгъанла уа, тёрт ай бла он кюн гъыдданы (санны) сакълаб къарасынла (эрге бармай). Сора аланы болджаллары толса, андан сора ала шарият бла этген ишлери ючюн, сизге гюнах джокъду (эрге барыргъа). Ишексиз, Аллах сизни этген ишлеригизден хапарлыды. |
|
235. |
Алагъа сиз юйлениуню теджесегиз да, неда (кёлге келгенни) джюрегигизде басдырыб къойсагъыз да, аны ючюн да гюнах джокъду. Сиз аланы сагъынмай къоялмазыгъызны Аллах биледи. Алай а ала бла таша сёз джюрютмегиз. Къуру шариятдача тыйыншлы ариу сёлешген болмаса. Аланы болджаллары ётгюнчю дери (тёрт ай бла он кюн) ала бла некях этерге ашыкъмагъыз. Сизни джюреклеригизде не болгъанын Аллах билиб тургъанын ангылай билигиз. Ол себебден, Андан (Аллахдан) сакъ туругъуз. Аллахны кечиучю, джууаш болгъанын да билигиз. |
|
236. |
Сиз алагъа (тиширыулагъа) тийгинчи, неда махрны бергинчи, (некях этгенден сора) талакъ салсагъыз, аны ючюн сизге гюнах джокъду. Эркин джашагъан анга кёре, кем джашагъан да – мадарына кёре, аланы (ол тиширыуланы) кереклилерин шарият бла ариу баджарыгъыз. Ашхылыкъ этиучюлеге, тыйыншлысы былайды. |
|
237. |
Алай а махр бегитилиб, (сёз берилиб) сиз алагъа тийгинчи талакъ салсагъыз, ол (берген) къоюб олтурмаса, неда ол некяхны эркинлиги къолунда болгъан адам кечиб къоймаса, махрны алагъа (тиширыугъа) джартысы къалады. Сиз кечиб къойгъан болсагъыз а, ол такъуагъа джууугъуракъды. Ол себебден бир-бири арангда кечмекликни унутмагъыз. Ишексиз, Аллах сизни не этгенигизни толу кёреди. |
|
238. |
Намазлагъа сакъ болугъуз, артыкъсыз да орта намазгъа. Аллахны аллында (намазда) буюкъгъан халда сюелигиз. |
|
239. |
Сизге (бир затдан) къоркъуу болса, не джаяу, неда ат белинде (аллыгъыз айланнганча ышара бла) къылыгъыз (къоймагъыз). Сора къоркъуусуз болсагъыз а, ары дери сиз билмеген (хапарыгъыз болмагъан) затны, Аллах сизге къалай юретген эсе, алай эсгеригиз (намазны толу къылыгъыз). |
|
240. |
Сизден кеслери ёлюб, артларында къатынлары къалгъанла, бир джылгъа дери аланы кереклилерин да баджарыб, юйден да къыстамазгъа (адамларына) осият этиб къойсунла. Алай а ала кеслери алай таб кёрюб кетселе, джорукъгъа кёре, аны ючюн сизге гюнах джокъду. Аллахны кючю уа – уллуду, Ол акъылманды. |
|
241. |
Къоюлгъан къатынланы харекетлерин (кеслерине бериб) тыйыншлысыча баджарыу, Аллахдан къоркъгъанланы хакъыды. |
|
242. |
Аллах сизге аятларын ма былай баямлайды. Сиз акъылыгъыз бла бир сагъыш этер эсегиз а. |
|
243. |
(Мухаммад), сен ёлюмден къоркъуб, мингле бла юйлерин ташлаб кетгенлени хапарларын билемисе? Аллах а алагъа “ёлюгюз”, – деген эди. Артда аланы къайытарыб сау да этген эди. (Бурун Бану Исраиллени заманында эминадан къачхан бир къауумну юсюнден айтылады ол). Ишексиз, Аллах а адамлагъа бек чомартды. Алай а аны ангылаб адамланы кёбюсю шукур эте билмейди. |
|
244. |
Сиз Аллах джолунда къазауатны бардырыгъыз. Аллах хар нени да эшитиб, билиб тургъанын ангылагъыз. |
|
245. |
Биреу Аллахха ариу ёнкюч берсе, (Аллах ючюн рысхы джойса), Ол анга аны къат – къат этиб, кёбейтиб къайытарыр. Аллах а къолун къысхан да, керген да этеди, (рысхыны тыйгъан да, берген да). Сиз а барынг да, Аны аллына къайытырсыз. |
|
246. |
(Мухаммад), сен бурун Муссадан сора, Бану Исраиллени заманында аладан бир къауум: “Аллахны джолунда къазауат этерге бизге бир патчах бер”, – деб, набийлеринден тилегенин билемисе. Ол да алагъа: “Къалай умут этесиз, сизге артда къазауат борч болуб, сиз да къазауат этмесегиз а?” – деди. Ала да: “Биз Аллахны джолунда къазауат этмей мадар джокъду, нек десенг, биз джуртубуздан да, юйдегибизден да къысталыббыз”, – дедиле. Сора алагъа къазауат борч болгъанында уа, бир кесеги болмаса, ала джанладыла. Аллах а ассыланы билиб турады. |
|
247. |
Алагъа набийлери: “Ишексиз, Аллах сизге Далутну патчах этиб джибереди”, – деди. Ала да: “Ол бизге оноучу къалай болур, оноучугъа андан эсе биз тыйыншлыбыз, рысхы да анга алай эркин берилмегенди сора”, – дедиле. Ол да алагъа: “Да Аллах аны сизге патчах орнуна сайлады, анга артыкъ билим да, къарыулу санла да берди. Аллах а оноучулукъну кимге сюйсе. анга береди. Аллах а кенгди, нени да билибди”, – деди. |
|
248. |
Набийлери алагъа: “Ишексиз, аны патчах болуууна белгиге, джюреклени рахат этер ючюн, ичинде Муссаны, Харунну юйдегилеринден къалгъан затлары бла, Раббигизден сизге кюбюрчюк келликди. Аны мёлекле алыб келликдиле. Ишексиз, ма ол затда сизге сейирлик барды, сиз ийнана болсагъыз”, – деди. |
|
249. |
Сора Далут аскери бла бара: “Ишексиз, Аллах сизни бир къобан бла сынаргъа излейди. Ким андан ичсе ол менден тюлдю, андан ичмеген менденди. Алай а къолу бла алыб бир уууч ичгенликге къайгъырмаз”, – деди. Сора аланы бир кесегинден къалгъанла андан ичдиле. Сора Далут да, аны биргесине ийман келтиргенле да (суудан ичмегенле) къобандан ётгенлеринде (кеслерин азсыныб): “Бизде бюгюн Джалутну да, аны аскерин да хорлар кюч джокъду”, – дедиле. Аллах бла тюбешир акъыллары болгъанла уа: “Аллахны буйругъу бла ненча кере, аз къауум кёб къауумну хорлагъанды”, – дедиле. Аллах а сабырла бла биргеди. |
|
250. |
Сора ала Джалутха да, аны аскерине да туура болгъанларында: “Эй, Раббибиз! Сен бизге сабырлыкъны насыб эт, джюреклерибизни да бегит, кяфырланы хорларгъа да бизге болуш”, – дедиле. |
|
251. |
Сора ала, Аллахны буйругъу бла, аланы уатдыла, Даууд да Джалутну ёлтюрдю. Аллах а Дауудха патчахлыкъ да, акъылманлыкъ да берген эди. Анга юретирге сюйген затын да юретген эди (темирден аскер саутла этерге да, къанатлыланы тилин ангыларгъа да). Аллах адамланы бир – бирлеринден къоруулаб тургъаны болмаса, бютеу джер юсю бузулур эди. Алай а Аллах бютеу дунияны башына чомарт – Иеди. |
|
252. |
(Мухаммад), ма бу сеннге окъулгъанла, ала Аллахны хакъ аятларыдыла, ишексиз, сен да келечиледенсе. |
|
253. |
Биз а файгъамбарланы бири биринден артыкъ сыйлы этгенбиз. Аладан Аллах сёлешген да барды. Аланы бир къауумун Ол (артыкъ) дараджагъа да кёлтюрдю. Биз Мариямны джашы Гъыйсагъа хар затны баямлаучу затла да берген эдик. Сыйлы джан (Джабраил) бла болушуб, Биз анга билек болгъан эдик. Аллах сюйсе, ол баямлаучу сейир затла келген халкъла, артда ала бир – бири бла къазауат этмез эдиле. Алай а ала тартыш болмай тохтамадыла, аланы бир къаууму ийнанды, бир къаууму да кяфыр болду. Аллах сюйсе, ала бир – бири бла къазауат этмез эдиле. Алай а Аллах ушатханын этеди. Ийнанмагъанла уа, ала залимледиле. |
|
254. |
Эй, ийман келтиргенле! Не сатыб алыр мадар, не бир джан аурутхан тенгден хайыр болмагъан, неда бир шафагъат табылмагъан кюннге (сюд кюннге) тирелгинчи, (ёлгюнчю саулукъда), Биз берген рысхыдан (къызгъанчлыкъ этмей) садакъа беригиз. |
|
255. |
(Аятуль курси). Бир Аллахдан ёзге, башха Аллах джокъду. Ол хаманда сауду, (тюрленмей) хаманда бирча турады, Аны не къалкъыу, не джукъу тутмайды. Кёкледе, джерде бар зат бары да Аныкъыды. Андан эркинликсиз, Аллахны аллында шафагъат эталлыкъ кимди сора (бармыды)? (Ол эркинлик берсе, ол кюн, шафагъат этерикле болурла). Ол алда болуб ётген затланы да, энди боллукъ затланы да биледи. Къуру Ол кеси билдирирге сюйгени болмаса, Аны таша билиминден киши джугъуна джетишалмайды. (Аллах билдирген а биледи, ол хакъды). Аны тахтасы (оноуу) кёклени, джерлени да кенглигине джетишибди (экиси да Аны эркинлигиндедиле). Аланы сакълаб турмакъ Аллахны не аз да къарыууна джетмейди. Ол Мийикди, бек Уллуду. (бошалды аятул – курси). |
|
256. |
Динде зорлукъ джокъду. Тюз джол терс джолдан айырылыб, баям болуб бошады. Энди ким тагъутха (шайтан джолла, хакъдан терсине элтген) ийнанмай, Аллахха ийман келтирсе, ол юзюлмезлик кючлю джибден тутду (кючлю бегим этди). Аллах а нени да эшитибди, нени да билибди. |
|
257. |
Аллах, ийман келтиргенлени шохларыды, Ол аланы къарангылыкъдан джарыкъгъа чыгъарады. Кяфырланы шохлары да тагъутду, ол да аланы джарыкъдан къарангылыкъгъа чыгъарады. Ала от иелеридиле. Ала анда ёмюрлюкге турурла. |
|
258. |
(Мухаммад), сен Аллах патчахлыкъ берген бир адам (уллу кёллю болуб), Раббисини хакъында, Ибрахим бла даугъа киришгенин билемисе? Ибрахим анга: “Мени Раббим а мени сау да этиучю (джан салгъан), ёлтюрген да этиучюдю”, – деди. Ол да анга: “Мен да эталама сау да, ёлтюрген да”, – деди. Ибрахим да анга: “Ишексиз, Аллах кюнню кюнчыгъышдан чыгъарады, сен аны кюнбатышдан чыгъарчы”, – деди. Сора ол кяфыр патчахны сёзю тутхучсуз болду. Аллах а залимлени тюз джолгъа тюзетмейди. |
|
259. |
Неда сен тюз тюбюне дери оюлуб тургъан бир элни къаты бла, (эшекге миниб) ётюб баргъан биреуню (хапарын) билемисе? Ол алагъа: “Ма бу ёлюб бошаб тургъанланы, Аллах къалай сау этер?” – деди. Сора Аллах аны джюз джылны ёлтюрюб туруб, артда тирилтди. Аллах Анга: “Алайда нелляй бир турдунг”, – деб сорду. Ол да: “Не бир кюн, неда кюнню кесегин”, – деди. Ол анга: “Огъай, сен джюз джыл джукълагъанса ашарыгъынга, ичеригинге бир къарачы, ала аман болмай турадыла. Энди эшегинге къара”, – деди. (Аны уа къуру чачылгъан, агъаргъан сюеклери къалыб болгъанды). Сора Аллах анга: “Биз сени бла бу ишни, адамла ойлашыр ючюн, белгиге этебиз. Энди, Биз сюеклени (бир – бирине) джыйыб къалай сюегенибизге къара”, – деди. Сора аланы барын да кёзю бла кёрюб баям болгъанында: “Энди билдим, Аллахны хар затха кючю джетерин”, – деди. (Ол Узеир болгъанды деб айтылады). |
|
260. |
Ибрахимни да: “Раббим, Сен ёлгенлени къалай тирилтесе, аны меннге бир кёгюзт”, – дегенин. Аллах да анга: “Сен кёрмесенг ийнанмаймыса сора?” – деди. “Огъай толу ийнанама, алай а джюрегим рахат болур ючюн дейме ансы”, – деди. Аллах да анга: “Элесе, тёрт къанатлыны тутда, артда аланы (кесиб) бёлек – бёлек этиб, тёрт тауну башына сал да сора артда аланы кесинге чакъыр, ала гузаба учуб сеннге келирле. Сора артда сен бил, ишексиз, Аллахны хар неге да къолундан келгенин, Ол Акъылман болгъанын”, – дегенин. |
|
261. |
(Кёзбаусуз) Аллах джолунда рысхыларын джоюучуланы юлгюсю: сабанда битген бир урлукъ бюртюкден, джети башлы терек чыгъыб, хар башда да джюзюшер бюртюгю болгъан бир терекге ушайды. Аллах а тыйыншлы кёргенине къат – къат этеди (садакъасын). Аллах а бек кенгди, нени да билибди. |
|
262. |
Аллах джолунда рысхыларын джоюб, сора артда аны ючюн не бюсюреу излемей, неда инджиу бермей (аны сыгъынмай) къойгъанлагъа Раббийлеринден джал хазырды. Алагъа къоркъуу да джокъду, ала мыдах да болмазла. |
|
263. |
Садакъаны бериб, артда инджитгенден эсе, ариу сёз айтхан да, (биреуню) кечиб къойгъан да хайырлыды. Аллах а бек байды, эмда джууашды. |
|
264. |
Эй, ийман келтиргенле! Сиз берген садакъаларыгъызны не бюсюреу излеб, неда инджиу бериб зыраф этиб къоймагъыз. Аллахха да, къыямат кюннге да ийнанмай, кёзбаугъа бергенле кибик. Аны (кёзбаугъа бергенни) ушагъаны: тюбю къая джукъа топракъгъа (урлукъ атылыб), сора уллу джауум келиб, аны ырхы алыб, къуру ташы къалыб кетиб, иеси да урунуб кюрешген затындан бир зат да табмай, къуру къалыб кетген сабан кибикди. Аллах а къаршчы къауумну тюз джолгъа салмаз. |
|
265. |
Алай а, джюрекден бегитиб, Аллахны разылыгъын излеб, Аны ючюн рысхыларын джойгъанны, ушагъаны да: дуппурну юсюнде бир кёгет бачхагъа уллу джауум келиб, кёгетин эки къат берген; уллу джауум болмаса да, шылпы джауум бла битиб къалгъан кибикди. Аллах а, сизни не этгенигизни кёрюбдю. |
|
266. |
Сора сизни биригиз сюерикмиди, тюбю бла суула баргъан, тюрлю – тюрлю кёгетле, финикле, джюзюмле битген бачхасы болуб, сора ол кеси да къартлыкъгъа джетиб, къарыусуз туудукълары да болуб, сора ичинде оту бла бир кючлю джел келиб, аны кюйдюрюб къоярын? (Садакъаны субайлыкъгъа, махтау, бюсюреу излеб бергенни, неда ызына джукъ умут этиб, неда хакъ излеб берген кибик. Сёз ючюн хакъ бла къуран окъутхан, окъугъан кибик). Аллахны сизге аятларын баямлауу ма алайды. Сиз бир ойлашыб, тюшюнюр эсегиз а. |
|
267. |
Эй, ийман келтиргенле! Биз джерден сизге чыгъаргъан затладан (битдирген), сиз да урунуб кюрешген затны тазасындан Аллах ючюн джоюгъуз (садакъагъа), аны хылымылысын берирге кюрешмегиз, (кесигизге алсагъыз) кёзлени къысыб аллыкъмысыз сора? Аллах а бек бай, махтаулу болгъанын билигиз, (бергеннге берирге рысхысы кёб болгъанын). |
|
268. |
Шайтан сизге джарлы болууну сёз береди (къоркъутады), хылымылы (къызгъанчлыкъ кибик) ишлени этерге буйрукъ береди. Аллах а сизге (чомартха) кесини кечмеклигин, чомартлыгъын (бергеннге) берирге сёз береди. Аллах а бек кенгди (чомартлыкъ бла), хар нени да биледи, (ким къаллай болгъанын, чомартны, къызгъанчны да). |
|
269. |
Хикматны кимге берирге сюйсе, Ол анга береди. Хикмат берилген а, ол кёб насыб берилген адамды. Аны уа къуру акъыл иелери эсгераладыла. |
|
270. |
Аллах джолунда не бир джукъ берсегиз да, не нюзюр этсегиз да, ишексиз, Аллах аны толу билибди. Залимлеге уа бир болушуучу табылмаз. |
|
271. |
Сиз садакъаланы туура берсегиз да, (кёзбау этмей) ол да игиди, алай а аны алыб барыб таша джарлылагъа берсегиз а, сизге ол хайырлыды. Ол (садакъа) сизни гюнахларыгъыздан кетерир. Аллах а сизни къалай бергенигизден хапарлыды. |
|
272. |
(Мухаммад), тюз джолгъа сен тюзетеме дегенинги тюзеталмазса, алай а Аллах тюзетирге сюйгенин тюзетир (тюзетиу сени ишинг тюлдю, Аллахны ишиди). Сиз (Аллах джолунда) не джойсагъыз да, ол джаныгъыз ючюндю. Берген затыгъызны уа сиз, къуру Аллахны разылыгъын дыгалас этиб бересиз. Хайырлы садакъа болуб берген затыгъыз, сизге терслик болмай, толу табылыр. (Аллахны аллында, кем болмай, къат – къат болуб). |
|
273. |
(Садакъаны), Аллах джолунда къуллукъ этиб, аланы инджиулерин да киши билмей, джукъгъа чыгъар мадарлары да болмай, тышындан къарагъаннга уа (билмегенге), ала инджилмегенча кёрюнюб тургъанлагъа беригиз. Сен аланы бет тюрсюнлеринден танырса: ала тилерге уялыб, кеслерин тыйыб тургъанладыла. Хайырлы болуб сиз не зат садакъа этсегиз да, ишексиз, Аллах а аны иги билибди. (Джукъгъа баралмай, тилерге да уялыб тургъан бир талай окъуб тургъан адамны хакъында тюшгенди бу аят) |
|
274. |
Кюндюз да, кече да, таша да, туура да рысхыларын джоюучулагъа, Раббийлерини джанында, хакълары хазырды, алагъа къоркъуу да джокъду, ала мыдах да болмазла. |
|
275. |
Къозлау ашаучула (къабырларындан) сылхырла болуб джин ургъанча, тентирей – тентирей къобарла. Ол алагъа: “Ала, къозлау да сатыучады (не башхасы барды)”, – дегенлери ючюндю. Сатыуну Аллах халал этгенди, къозлауну уа, харам этгенди. Аллахындан ауаз келгенден сора, ол ишден ким тыйылса, ары дери ётген ол ётдю (кечиледи), аны иши Аллахха къалады. Алай а джангыдан (ол ишге) къайытсала уа, ала джаханим иелеридиле. Ала анда ёмюрге къалырла. |
|
276. |
Аллах а къозлауну къурутады, садакъаны уа къозлатады (сууабын кёбейтеди). Аллах а къадамланыб, къаршчы болуб тургъан ассыланы эрши кёреди. |
|
277. |
Ишексиз, ийман да келтириб, ашхы къуллукъла да этиб, намазларын да къылыб, зекятларын да бериб тургъанлагъа, алагъа уа Иелерини джанында (джалгъа) сыйлы саугъала хазырды. Алагъа къоркъуу да болмаз, ала бир мыдахлыкъ да кёрмезле. |
|
278. |
Эй, ийнаннганла! Аллахдан къоркъугъуз, къозлауну (эртдеден) къалгъанын да алмагъыз, сиз Аллахха керти ийнана эсегиз. |
|
279. |
Сиз ол (буйрукъну) этмесегиз а Аллахдан да, келечисинден да сизни бла къазауат этерге эркинлик болурун эшитигиз. Тауба этиб къайытсагъыз а, рысхыгъызны башы сизникиди (бергенигизни алыргъа боллукъсуз). Артыкълыкъ этмегиз, сизге да артыкълыкъ этилмез. |
|
280. |
Биреу борчун тёлерге къыйналса, къысмай, къолундан келгинчи анга болджал берилсин. Аны садакъагъа къоюб олтурсагъыз а ол хайырлыды сизге, ангыласагъыз. |
|
281. |
Сиз Аллахны аллына къайытыб, бир кишиге да артыкълыкъ болмай алайда хар бир джанны этген заты тюзюча толу табдырылгъан кюнден къоркъугъуз. |
|
282. |
Эй, муъминле! Сиз бир – биринге белгили болджалгъа борчха джукъ берсегиз, аны джазгъан этигиз. Аны арагъызда бир джазыучу тюзюча джазсын. Унамагъанлыкъ этмесин, Аллах юретген кибик джазыб бегитсин. Борчну иеси кеси айтыб джаздырсын. Джазыучу да Иесинден къоркъсун, сакъ болсун, джукъну кем этиб джазмасын. Сора борчну алгъан акъылы толу болмаса, не къарыусуз адам болса, неда айтыб таб джаздыралмаса, ол заманда ол ышыннган бир адам айтыб джаздырсын, аны тюзюча. Эркишилеригизден эки шагъат да болсун. Эки эркиши табылмаса, бир эркиши бла эки тиширыу болсун, бири унутханны бири эсине салыр ючюн. Шагъатла да, чакъырылсала, унамагъанлыкъ этмесинле. Аз, кёб зат болса да болджалын салыб, джазаргъа эринмегиз. Бу джорукъ Аллах джанында сизге эм кертиси, эм тюзюдю ишеклик келтирмез ючюн. Сиз арагъызда къолдан къолгъа сатыу этсегиз, аны джазмасагъыз да аны ючюн сизге гюнах джокъду. Бир – биринг бла арада сатыу этген заманда, кесигизге шагъатла тартыгъыз. Не джазгъаннга, не шагъат болгъаннга заран джетмесин. Алагъа заран джетдирсегиз а, ишексиз, сиз пасыкъласыз. Аллахдан къоркъугъуз, сакъ болугъуз. Сизге Аллах былай юретеди. Аллах хар нени да толу билибди. |
|
283. |
Сафарлыкъда болуб сиз джазыучу табмасагъыз, (аны ючюн) джюкге бир зат алынсын, сора ышаныб бир – биригизге джюкге бир джукъ берилсе, ол аны хыянатсыз къайытарсын. Аллахындан да къоркъсун. Сиз берген шагъатлыкъларыгъызны уа, джашырмагъыз. Аны джашыргъанны уа, джюреги гюнахлыды. Аллах а сизни не этгенигизни толу билибди. |
|
284. |
Кёкледе, джерде да болгъан зат бары да Аллахныкъыды. Сиз ичигизде болгъан затны ачыкъ этсегиз да, аны джашырсагъыз да Аллах аны эсеблеб турады. Кечерге тыйыншлы кёргенин кечеди, азаб берирге тыйыншлы кёргенине да азаб береди. Аллахны уа хар неге да къудрети джетеди. |
|
285. |
Аллахны келечиси да, муъминле да аны Раббисинден анга (Мухаммадха) келгеннге ийнандыла. Ала бары да: “Аллахха, мёлеклерине, китабларына, келечилерине ийнанабыз, ол келечиледен бирин да айры кёрмейбиз”, – дедиле. Сора ала: “Эшитген да этдик, бой да салдыкъ, (кеч бизни) Сен кечиучюсе. Эй, Раббибиз! Бизни къайытыб барырыбыз Сени аллынгады”, – дедиле. |
|
286. |
Аллах бир джаннга да къолундан келмегенни бойнуна салмайды (борч этмейди). Аны табары (алыры) уруннганыды, башына джау да этгениди. Эй, бизни Раббибиз! Биз не унутхан, не джангылгъан затла ючюн бизни гюнахха тутма. Эй, Раббибиз! Бизге алдагъылагъа салгъан кибик, ауур джюк да салма. Эй, Раббибиз! Бизге къарыуубуздан келмезлик джюкню да джюклеме. Сен бизни гюнахларыбыздан да къутхар, кечген да эт, рахматынгы да бер. Сен бизни Бийибизсе, кяфыр къауумну онгларгъа да болуш. |
