23. Муъминуун – Муъминуун

1.

Насыблы
болдула: Бир Аллахха ийнаннганла,

2.

намазларын
(Аллахдан къоркъуб) буюгъуб къылгъанла,

3.

керексиз
(бош) сёзден кенг тургъанла,

4.

зекятларын
толу тындыргъанла,

5.

кеси
нафсыларын зийнадан сакълагъанла,

6.

къуру юй
бийчелери бла, сора кеслери ие болгъан тиширыуладан къалгъандан. Ишексиз, ол
къауум а айыбдан тышындады.

7.

Бу
айтылгъандан ётерге излегенле, чекден чыкъгъаннга (харамны этгеннге) саналадыла.

8.

(Насыблы
болдула) аманатларына да, антларына да (берген сёзлерине) сакъ (толу) болгъанла
(Аллахдан аманатларына да, адамлагъа берген сёзлерине да),

9.

(уакъты)
намазларын ычхындырмай къылгъанла.

10.

Ма ала уа
иелик этерле,

11.

Фирдаус
джаннетге, ёмюрге анда турургъа.

12.

Керти болуб,
Биз адамны топуракъ тылыдан джаратдыкъ (биринчи),

13.

андан сора
аны бир тамчы суучукъ этиб, деменгили орунда тохташдырдыкъ (ананы къарнында).

14.

Сора ол
тамчыны бир къан кесекге бурдукъ, сора ол къан кесекни да эт кесекге бурдукъ, ол
эт кесекни да сюек этдик, сюекни да эт бла кийиндирдик. Артда да (туугъандан
сора) Биз аны башха тюрлю халда ёсдюребиз (уллу адам этиб). Аллах берекетле
бериучю эм ашхы джаратыучуду!

15.

Андан сора
да ёлесиз, анга ажымсызсыз.

16.

Андан сора
да къыямат кюн, ишексиз, тирилирсиз.

17.

Керти болуб,
Биз сизни башыгъызда джети къат кёкню джаратдыкъ. Аны джаратылыуунда, Биз сансыз
тюлбюз. (Биз кёрмей, билмей, Бизсиз болгъан иш тюлдю).

18.

Биз кёкден
мардалы джауумну джаудурабыз, аны джерге сингдиребиз. Аны къурутуб къояргъа да
Бизни къолубуздан бек келир.

19.

Алай а аны
бла Биз сизге финик, джюзюм терекле, дагъыда кёб тюрлю кёгет терекле битдиребиз,
сиз да аладан ашайсыз.

20.

Синай тауда
битген терекни да, ашагъан заманда, ашларына къошхан джауу, бояуу бла, (аны да
битдиребиз алагъа).

21.

Ишексиз,
хайуанлада да ойлашыргъа сизге оюм барды. Аланы къарынларында болгъан затдан Биз
сизге ичиребиз. Алада тюрлю – тюрлю сиз хайырланнган затла бардыла, аладан
ашагъан да этесиз,

22.

алагъа да,
кемелеге да миниб джюрюйсюз.

23.

Биз бир
заманда Нухну да халкъына келечи этиб джиберген эдик. Ол алагъа: “Эй, халкъым,
Бир Аллахха къуллукъ этигиз, сизге Андан башха бир тукъум аллах джокъду. Сиз Ол
Аллахдан къоркъарыкъ тюлмюсюз сора?” – деген эди.

24.

Аны
къауумундан ийнанмагъан башчылары (байлары, бийлери): “Бу да сизни кибик бир
адамды, башха тюлдю. Ол сизден эсе сыйлы болургъа излейди. Аллах келечи иеме
десе, мёлеклени да иер эди. Биз бу затны буруннгу ата – бабаларыбыздан
эшитмегенбиз.

25.

Ол джинле
бла къатышыб айланнган адамды, бир кесек заманны аны ызындан иги къараб
туругъуз”, – дедиле.

26.

(Нух да): “Я
Рабби! Сен бир болуш меннге, ала мени ётюрюкчюге санайдыла”, – деб тилегенди.

27.

Биз да анга:
“Биз сени джюрегинге (эсинге) салгъан кибик, Бизни кёз туурабызда бир кеме
ишле”, – деб, уахью этген эдик. Сора бизни буйругъубуз джетгенинде уа печь
джаннган эди. (Сууну башында кеме тебреген эди). Аны (кемени) ичине да хар не
тюрлю затдан парала сал, юйдегинги да миндир (ийнаннганланы), ол халек болурлары
белгили болуб тургъанладан къалгъан. Ол зулмучуланы юсюнден а Мени бла сёлешген
да этме (аланы тилеме), ала уа, ишексиз, суугъа батар къауумдула.

28.

Сен да,
нёгерлеринг да кемеге миниб джарашсагъыз: “Бизни ол зулмучу къауумдан
къутхаргъан Аллахха махтаула”, – де.

29.

Дагъыда: “Я
Рабби! Сен бизни берекетли, рахатлы джерге тюшюр. Тынчлыкълы оруннга салыучуланы
хайырлысы Сенсе”, – деб бар.

30.

Ишексиз, ма
бу хапарлада ойлашыргъа сейир юлгю барды. Аланы уа Биз, къуру сынаргъа излей
эдик.

31.

Сора Биз
артда (аладан сора джер юсюне) бир башха тёлюню къурагъан эдик.

32.

Кеслеринден
алагъа келечи джибериб: “Бир Аллахха къуллукъ этигиз, Андан башха сизге бир
тукъум аллах джокъду, сиз Андан къоркъмазмысыз сора?” – деб, билдирген эдик.

33.

Аладан
ийманы болмагъан, ахыратда Аллах бла тюбешиуню да ётюрюкге санагъан, Биз алагъа
байлыкъ – бийлик берген къауум: “Бу да (кёрмеймисиз) къуру сизни кибик адамды,
сиз ашагъандан ашайды, сиз ичгенден ичеди.

34.

Кесигиз
кибик бир адамгъа бой салсагъыз, сиз насыблы болмазсыз.

35.

Ол сизге:
“Сиз ёлюб, этигиз топуракъ болуб, къуру сюегигиз къалгъандан сора, джангыдан
бери чыгъарылырсыз”, – деб сёзмю береди?

36.

Хай-хай-хай,
ол сизге къалай болмазлыкъ зат бла сёз береди.

37.

Ма бу биз
джашагъан дуниядан сора, джукъ да джокъду. Джашайбыз, ёлебиз (болду), тирилиб
сау боллукъ а тюлбюз.

38.

Ол а, къуру
Аллахха кеси джанындан ётюрюкню чыгъарыб айланнган адамды, биз анга ийнаналлыкъ
тюлбюз”, – дедиле.

39.

Ол да: “Я
Рабби! Бир болуш меннге, ала мени ётюрюкчюге санайдыла”, – деди.

40.

Аллах да
анга: “Кесекден ала тамам сокъураннганладан болурла”, – деди.

41.

Сора
хакълыкъда аланы бир къычырыкъ тутхан эди. Биз аланы суу келтирген кир кибик,
этиб къойгъан эдик. Ол зулмучу къауум а тюб болсун!

42.

Аладан сора
дагъыда (аланы орунларына) Биз башха тёлюле къурагъан эдик.

43.

Болджалындан
не алгъа, не артха болгъан бир уммет да болмады.

44.

Сора Биз
(дагъыда) бир – бири ызындан келечиле джибере болгъан эдик. Сора ол кеси
халкъына келечи болуб келгени сайын, ала аны ётюрюкчюге чыгъаргъан эдиле. Биз да
аланы бири – бирини ызындан халек эте баргъан эдик. Артдагъылагъа аланы, къуру
хапарлары къала баргъан эди (оюмгъа). Ол ийнанмай тургъан къауум тюб болсун!

45.

Андан сора
Биз аятларыбызны да, ачыкъ далилле да бериб Муссаны да, къарнашы Харунну да
джиберген эдик

46.

Фыргъаууннга
да, аны бий къауумуна да. Ала уллу кёллю болгъан, кеслерин мийикге тутхан къауум
эдиле.

47.

Ала да (бир
– бирине): “Аланы халкълары бизге къул болуб тургъанлай, биз кесибиз кибик эки
адамгъа ийнаннганмы этеик сора?” – деген эдиле.

48.

Ала аланы
экисин да ётюрюкчюге санагъан эдиле. Алай бла ала халек болгъан эдиле.

49.

Сора Биз ала
бир тюзелселе деб, Муссагъа да китаб берген эдик.

50.

Ажымсыз,
Мариямны джашын да, аны кесин да Биз джер юсюнде сейир белги этген эдик. Къара
суула чыкъгъан, бир дуппурну юсюне экисин да тынчлыкълы орнатхан эдик.

51.

Эй,
келечиле! Ашагъан ашыгъыз таза (халал) болсун, этген къуллугъугъуз да джараулу
(кёзбаусуз, ширксиз) къуллукъ болсун. Мен а, ишексиз, сизни этген ишлеригизни
билибме.

52.

Ишексиз,
сизни барынгы да (джер юсюнде) динигиз бирди (динлеге бёлюнюу терсди), Мен да
барынгы да Иегиз Аллахма, (ол себебден барынг да) Менден къоркъугъуз, (бёлек –
бёлек болуб, бир-биринги эрши кёрюб джау болмай).

53.

Алай болса
да, Аллахдан китабла да алыб тургъанлай, араларын бёлюб – бёлюб, тюрлю-тюрлю
динлеге айырылыб кетдиле, хар бир партия да кеси баргъан джолгъа разы болубду.

54.

(Мухаммад),
сен аланы бир кёзюуге дери алай къатышыб турма къой.

55.

Биз алагъа
рысхы да, балала да бериб тургъаныбызгъа ала: “Бизге кертда Аллах болушуб
турады”, – дебми турадыла сора?

56.

Биз алагъа
къуру бу дунияны ашхылыгъын берирге ашыгъабыз. Алай а ала аны сезалмайдыла.

57.

Ишексиз,
Иелеринден къоркъуб буюкъгъан,

58.

Иелерини
аятларына да ийнаннган,

59.

Иелерине да
джукъну тенг этмеген,

60.

алагъа
буюрулгъан затны (зекят, садакъа) кибик бергенле, (кёзбау этмей, хакъ, бюсюреу
излемей), Раббийлерини аллына къайытырларындан джюреклери къоркъуб тургъанла.

61.

Ма ала ашхы
ишледе бир – бири бла эришген, бир – бирлерин озаргъа кюрешгенле.

62.

Биз бир
джаннга да къолундан келгенден артыкъны бойнуна салмайбыз. Бизни джаныбызда
хакъны сёлешген китаб барды, алагъа чыртда артыкълыкъ болмаз. (Этгенлери
джазылгъан китаб).

63.

Алай болса
да, аланы джюреклери бу затны юсюнде къатышыбды. Къадалыб кюрешген къуллукълары
да башха тюрлюдю, (Аллах излеген къуллукъ тюлдю).

64.

Биз аланы
(башчыларын) байларын, бийлерин азабха тутхунчу дери, ала джабышыб кюреширле,
сора артда уа ынгычхарла.

65.

Алагъа:
“Энди ынгычхамагъыз, ишексиз, бюгюн Бизден сизге болушлукъ джокъду.

66.

Бизни
аятларыбыз сизге окъулгъан заманда, артыгъызгъа – артыгъызгъа къача эдигиз,

67.

(Къураннга)
уллу кёллюлюк этиб, аны кече джоппу – джоппу, джер – джерде сёгюб сандракълана”,
– деб, джууаб берилир.

68.

Сора
айтылгъан сёзге ала бир сагъыш этелмегенми эдиле? Огъесе, аланы аталарына
келмеген зат келгенине ала сейирсиннгенми этедиле?

69.

Огъесе,
келечилерин (Мухаммадны иги) таныялмай, аны ючюнмю чарлайдыла?

70.

Огъесе, ала
анга джинлими, дейдиле? Огъай, ол алагъа хакъны келтирди, кёбюсю аны эрши кёрсе
да.

71.

Хакъ аланы
хауалары сюйген джолгъа барса уа кёкле да, джер да, алада болгъан затла бары да
бузулур эдиле. Огъай, ала арт буруб къачсала да, Биз алагъа ауаз (Къуранны)
бергенбиз.

72.

Огъесе, сен
(ауаз айтханынг ючюн) аладан хакъмы излейсе? Сеннге, Раббингден бериллик хакъ
хайырлыды. Бериучюлени эм хайырлысы уа – Олду.

73.

Ишексиз, сен
а аланы тюз джолгъа чакъыраса.

74.

Ишексиз,
ахыратха ийнанмагъанла уа тюз джолдан тамам терсейибдиле.

75.

Биз
джазыкъсыныб, алагъа келген къыйынлыкъларын ачсакъ, ала уа ол терс джолларында,
хайран болуб, теренден тереннге кириб барадыла.

76.

Биз алагъа
азаб бериб да кёрдюк (ашлыкъ бла), алай а ала Раббийлерине баш иймедиле, Андан
къоркъа, буюгъа билмедиле,

77.

Биз алагъа
къаты къыйынлыкъны эшигин ачыб, ала да тюнгюлюб тохтагъынчынга дери.

78.

Аллах а
къаллайды десенг, сизге эшитмеклик, кёрмеклик, джюрек берген. Къалай къарыусуз
шукур этесиз.

79.

Ол аллайды –
сизни джер юсюне джаратхан, барынг да Аны аллына джыйыллыкъ.

80.

Дагъыда Ол
джан салыб сау да этген, аны алыб ёлтюрген да этген, кечени, кюндюзню ауушунууу
да аны къолунда болгъан. Сиз ол ишге бир ойлашмаймысыз сора?

81.

Алай а была
да буруннгулача:

82.

“Биз ёлюб
топуракъ да болуб, сюекге да бурулгъандан сора джангыдан сау болуб, керти
тирилгенми этербиз сора?

83.

Бу бизге да,
бизден алгъа аталарыбызгъа да берилген сёздю. Алай а ол къуру буруннгуланы
сандракъларыды”, – деб.

84.

Элесе: “Бу
джер да, аны юсюнде болгъан зат да кимникиди, сиз биле эсегиз, меннге бир джууаб
беригиз?” – де алагъа.

85.

Ала сеннге:
“Игитда, Аллахныкъыды”, – дерле. “Алай эсе, сагъыш этиб, бир эсгералмаймысыз
сора”, – де сен алагъа.

86.

Сен алагъа:
“Джети кёкню да, Уллу гъаршны да Иеси кимди?” – деб, сор.

87.

Ала да:
“Аллахныкъыды”, – деб джууаб берирле. Сора сен алагъа: “Да алай эсе. Аллахдан
къоркъмаймысыз сора?” – де.

88.

Сен алагъа:
“Хар затны оноуу – эркинлиги кимни къолундады? Ол къоруулайды, Андан киши
къорууланмайды, сиз ангылар эсегиз а” – деб айт.

89.

Ала:
“Аллахды”, – демей къоймазла. Сен да алагъа: “Сора къалай бек къатышхансыз сиз,
хыйны болгъанлача”, – де.

90.

Огъай, Биз
алагъа хакъны бергенбиз, ётюрюкчюле уа, ишексиз, ала кеслеридиле.

91.

Аллах а не
сабий алмагъан, неда Аны биргесине бир башха аллах болмагъан. Алай болса уа,
аланы хар бири кеси джаратхан джерине ие болургъа излер эди, бири – биринден
онглу болуб, башха чыгъаргъа кюрешир эди. Ала берген сыфатладан Аллах тазады.

92.

Ол ташаны
да, туураны да билген, ала табыннганладан Мийик болгъан (Аллахды).

93.

(Мухаммад),
сен: “Я Рабби, Сен алагъа (къыйынлыкъ) джиберирге айтхан сёзюнгю (мен саулукъда)
меннге да бир кёгюзтсенг эди.

94.

Я Рабби,
мени бу ассы къауум бла этмесенг эди”, – деб, тиле.

95.

Ишексиз, Биз алагъа берген сёзюбюзню, сеннге кёгюзтюрге къолубуздан бек келир.

96.

(Аладан келген) аманны эм ариу зат бла артына ыхтыр. Ала Аллахха берген
сыфатланы биз бек билиббиз.

97.

Сен
(Мухаммад): “Я Рабби! Шайтанланы уасуаса салыб кюрешиулеринден Сени бла
сакъланама.

98.

Я
Рабби! Ала терилтирге хазырлаб кюрешген хыйлаларындан сакъланмакълыкъ, къуру
Сенден излейме”, – деб, тиле.

99.

Сора
аланы бирине ёлюм келсе уа: “Я Рабби! Мени ызыма (дуниягъа) бир къайытар.

100.

Ол
сан этмей къойгъан ашхы къуллукъларымы бир этейим”, – деб, тилек салыр. Огъай,
чыртда алай болмаз. Ишексиз, ол бош сёздю. Аланы араларында буруу барды
(дуниягъа къайытмазча), халкъ тирилген къыямат кюннге дери турурлары барзахдады.
(Ахырат бла дунияны арасында, ёлгенле къыямат кюннге дери турур джерлери).

101.

Сора
(ол кюнню болджалы джетиб), къаты таууш болгъан заманда, (дуниядача къайгъырыб)
араларында тукъум, джууукъ – тенг къайгъылы болалгъан, неда бир-бири хапарын
соралгъан киши болмаз).

102.

(Ол
кюн миллет, нация, тукъум, акъ, къара деб къаралмаз, ханлыкъ, бийлик болмаз. Хар
кимни этген иши базманнга салыныр,). Сууаблыкълары базманда ауур тартханла
насыблы болурла.

103.

Базманда сууаблыкълары дженгил болгъанла уа, джанларын ёмюрлюкге джаханимге
салыб, кеслерин насыбсыз этгенле болурла.

104.

Джаханимни оту уруб, аланы бетлери джыйырылыр.

105.

Сора
алагъа: “Сизге Бизни аятларыбыз окъула, сиз да аланы ётюрюкге санай болмагъанмы
эдигиз”, – деб айтылыр.

106.

Ала
да: “Эй, Раббибиз! Насыбсызлыкъ хорлаб, биз аджашхан къауумдан болдукъ”, –
дерле.

107.

Ала:
“Раббибиз! Бизни (бу джол) мындан бир чыгъар, бу ишге энди къайытсакъ, сора
керти да биз залимледен болурбуз”, – дерле.

108.

Алагъа джууабха: “Мени бла сёлешмегиз, кенг туругъуз, ары теренине киригиз!” –
деб айтылыр.

109.

(Нек
десенг), Мени къулларымдан бир къауум: “Эй, Раббибиз, биз сеннге ийман салдыкъ,
гюнахларыбызны бир кеч, джазыкъсын, Сен эм бек рахматлыса”, – деб айтхан
заманда,

110.

сиз
аланы хыликкеге тутдугъуз, алай бла ол (къылыкъ) сизге Мени эсгериуню унутдурду.
Сиз алагъа кюле болгъансыз.

111.

Энди
Мен а бюгюн алагъа тёзюб – чыдаб тургъанларыны джалын береме, (бюгюн а) ала баш
болдула.

112.

Аллах алагъа: “Сиз джерде джыл саны бла нелляй бир турдугъуз”, – деб сорур.

113.

Ала
джууабха: “Джерде биз не бир кюн, неда кюнню бир кесегин тургъан болурбуз, аны
санаучулагъа (мёлеклеге) сор”, – дерле.

114.

Аллах да алагъа: “Сиз анда бир кесекчик тургъансыз, айхай сиз аны ангыласагъыз
а”, – дер.

115.

Ол
да алагъа: “Сора Биз сизни бошнакъгъа джаратдыкъ, Бизни аллыбызгъа сюеллик да
тюлбюз деб, алай хыйсабмы эте эдигиз?” – дер.

116.

Хакъ
Патчах, керти Аллах неден да Мийикди. Андан башха Аллах джокъду. Ол сыйлы
гъаршны да Иесиди.

117.

Аллахны биргесине башха аллах чакъыргъан адамны уа, бир далили джокъду. Аны ючюн
ол, къуру Раббисини аллында джууаб тутар. Кяфырла уа алайда насыблы болалмазла.

118.

(Мухаммад), сен а: “Я Рабби! Сен бир кеч, джазыкъсын, Сен эм Рахматлыса!” – деб
тиле (хаманда).