13. Рагъду – Кёк кюкюреу

1.

Алиф.
Лаам. Ра. Ма была – (Аллахны) китабыны аятларыды. (Мухаммад), сеннге Аллахдан
тюшген зат – хакъды. Алай а, адамланы кёбюсю анга ийнанмайды.

2.

Аллах деген
– сиз кёрюрлей тиреусюз кёклени ёрге кёлтюрген, андан сора оноуун къолуна
алгъан, кюнню да, айны да ишлетиб тургъан, аланы хар бири да белгили болджалгъа
дери джюрюген. Хар нени оноуун этиб тургъан. Сиз Раббигиз бла тюбешиуге ажымсыс
болур эсегиз а деб, кесини аятларын да сизге джарашдырыб айтхан.

3.

Ол аллай
Аллахды, джерни сизни тюбюгюзге джайыб салгъан, аны юсюнде мийик тауланы да,
баргъан сууланы да къурагъан, хар тюрлю битген затдан да параланы болдургъан,
кюндюзню юсюн кече бла джабхан. Ма бу затлада, сагъыш этиб ойлаша билгеннге,
(ийманнга келирге) сейир зат барды.

4.

Джерге
къарасанг, анда да бири – бири къатында, тюрлю – тюрлю, (бирча болмагъан)
джерле, юсюнде джюзюм бачхала, мюрзеу сабанла, хурма терекле битген. Бир
тамырдан бирем – бирем да, джоббу – джоббу да, (тюрлю – тюрлю татыулары бла) бир
суу бла битген. Биз хайырланнганлагъа аланы татыуларын бири – биринден артыкъ
этгенбиз. Акъылы бла сагъыш этгеннге ма ол затда да ойлашыргъа, ишексиз, сейир
зат барды.

5.

Мухаммад),
сен аланы гяуур къачлагъа къуллукъ этгенлерине сейирсине эсенг, андан да сейири:
“Сора биз топуракъ болгъандан сора, джангыдан къайытыб, халкъмы болурбуз?” –
деген сёзлериди. Ол къауум Раббийлерине ийнанмагъан къауумду. Ала боюнларына
бугъоула салынныкъ къауумдула. Ала от иелеридиле, анда ёмюрге турурла.

6.

(Файгъамбар), ала сени: “Бизге бериллик азаб къачан келликди?” – деб, ашхыдан
эсе, аманнга ашыкъдырадыла. Аллай къылыкълары ючюн бурун да кёб миллетле тюб
болгъандыла. Ишексиз, Раббинг адамланы терсликлерин кечиучюдю (тюшюнселе),
ишексиз, къаты азаб да бериучюдю (къайытмасала).

7.

Адамланы
гяуур къаууму: “(Мухаммадха) Раббисинден бир сейир зат тюшсе эди (ансы)”, –
дедиле. (Мухаммад), сен а, къуру айтыб къоркъутуучуса. Хар умметни да тюз джол
кёгюзтюучюсю болгъанды.

8.

Ол аллай
Аллахды, хар бир тиши джан буаз болуб къарнында, не джюрютгенин, анда (хатхуда)
кемни да, къошулгъанны да билиб тургъан, (сабийни къалай ёсгенин) Хар бир зат да
Аллах джанында марда бла къуралыбды.

9.

Ол ташаны
да, туураны да билиучюдю. Ол бек Уллуду, Мийикди.

10.

Сизден
кёлюндегин джашыргъан да, аны ачыкъ айтхан да, кече ташадагъы да, кюндюз
туурадагъы да Аллахха тенгди.

11.

Аллахны
буйругъу бла адамланы ал джанларындан да, арт джанларындан да сакълаб,
биргелерине айланыб тургъан (мёлекле) бардыла. Аллах а бир миллетге да, берген
ашхылыгъын тюрлендирмейди, ала джюреклерин тюрлендиргинчи дери. Аллах бир
къауумгъа къыйынлыкъ берирге тыйыншлы кёрсе, аны тыялыр киши джокъду. Аллахдан
башха алагъа бир джан аурутурукъ да джокъду.

12.

Ол аллай
Аллахды, сизге кёк джашнагъанны кёгюзтген, (ол кёзюуде) сиз андан къоркъгъан да,
(джаууарын) умут да этген, суудан толгъан ауур булутланы да болдургъан.

13.

(Ол аллай
Аллахды), кёк кюкюреу да Анга махтаула этген. Аны кибик мёлекле да, Андан
къоркъуб, тасбихле этген, кёк чартлауну да джиберген, аны бла тыйыншлы кёргенин
уруб джыкъгъан. Ала уа Аллахны хакъында даугъа киришедиле. Ол а уллу къудретни
Иесиди.

14.

Хакъ дууа
(тилек), къуру бир Аллаххады. Бир къауумла “аллахла” деб, тилекле этиб кюрешген
затлары, алагъа бир зат джууаб да бералмазла. Аланы ушагъанлары: бир суусаб адам
къолларын джайыб суугъа узатыб, андан ауузуна джетдирирге дыгалас этиб, сора
андан ауузуна джукъ джетерге унамагъан кибикди. Ма аныча кяфырланы дууалары,
къуру – аджашмакъдады.

15.

Кёкледеги,
джердеги да, аланы кёлеккелерине дери да, сюйселе сюймеселе да эртден, ингир да
Аллахха седжде этмеген (баш урмагъан, табынмагъан) джокъду.

16.

Сен алагъа:
“Кёклени, джерни Иеси кимди?” – деб, бир сор. “Игитда, Аллахды”, – деб джууаб
бер кесинг. Сора алагъа: “Сиз Аны къоюб, кесигизге башха шохламы аласыз сора?
Ала уа сизге огъай кеслерине да не хайыр, не заран эталмазла. Сора сокъур бла
сау тенгмиди? Неда къарангы бла джарыкъ бирчамыды?” – деб, сор. Огъесе, ала
Аллахха тенг этген затлары, Аллах джаратхан затлагъа ушаш бир джукъму
джаратхандыла сора? Ала уа джаратылгъан бла Джаратханны бир – бирине ушатадыла.
Сен алагъа: “Ол хар нени да джаратыучу, болгъанны да хорлаучу Джангыз Аллахды”,
– деб айт.

17.

Ол аллай
Аллахды – кёкден джауумну джаудургъан, Аны къудрети бла, джер юсюнде кёмюк эте,
шоркъулдаб толу ырхы суула баргъан, аны кёмюгю да адамла джасаныучу омакъ
затланы, неда керек затларын этерге отда эритген темирни башында кёмюгю кибик.
Аллах хакъ бла ётюрюкге ма быллай юлгю келтиреди: аны кёмюгю уа учуб тас болуб
кетеди, адамлагъа хайыр берген заты уа джерде къалады. Аллах (ойлашыргъа) ма
аллай юлгю келтиреди. (Ала табыннган аллахла ма ол сууну башында кёмюк кибик,
керти Аллах а тюрленмей, ол омакъ затлача, кири кетиб тазасы къалыб кетген
кибик).

18.

Раббийлерине
бойсунуб, Анга джууаб бергенлеге, алагъа эм ашхысы бла джал болур. Алай а Анга
бойсунмагъан, джерни юсю толу бир байлыгъы да, аны юсюне дагъыда аллай бири
болуб берсе да, джанын сатыб алалмаз. Ала аман соруу этиллик, орунлары да
джаханим боллукъ къауумдула. Къалай аман орунду аланы джатар джерлери.

19.

Раббингден
сеннге тюшген зат хакъ болгъанын билген, сора ол сокъур адам кибикмиди? Аны уа
къуру акъыл иелери ангылайдыла,

20.

Ол, Аллахха
берген сёзлерин, антларын толтургъанла,

21.

дагъыда
Аллах араны юзмезге буюргъан затны бегимли тутханла, Иелеринден къоркъуб
джашагъанла, аман соруудан да къоркъгъанла,

22.

Иелерини
разылыгъын табар ючюн (не къыйынлыкъгъа да) чыдай, тёзе джашагъанла, намазларына
да сакъ болгъанла, таша, туура да (саулукъда, Аллах джолунда) Биз берген
рысхыдан джойгъанла, иги бла аманны артына ыхтыргъанла. Ма алагъа ол дунияны
ёмюрлюк арбазы хазырды,

23.

(сыйлы)
джаннетле. Тюзюне ийнаннганла аталары да, юй бийчелери да, туудукълары да ары
кирирле. (Аланы алгъышларгъа) мёлекле да тюрлю – тюрлю джаннет эшикледен кириб:

24.

“Салаамун
гъалайкум! Сиз сабырлыкъ этгенигиз ючюн, (турур джеригиз) къалай ашхы арбазды!”
– дерле.

25.

Аллах бла
сёзюн бегитгенден сора, антларын ойгъанла, Аллах юзмезге буюргъан затны юзгенле
(джууукълукъну кесгенле кибик), джер юсюнде бузукълукъну джайгъанла, алагъа уа,
налат да, аман арбаз да къуралыбды.

26.

Аллах
рысхыны тыйыншлы кёргенича, кимге эркин, кимге дыккы этиб (сынайды). (Бирле уа
рысхылары болса) дуния джашаугъа къууаныб турадыла, дуния джашау а ахыратха
кёре, бир кесек хайырланыб (бошалыб къалгъан) затды. (Андагъыны уа арты джокъ).

27.

Бир къауум
ийнанмагъанла: “Анга (Мухаммадха) Раббисинден бир сейир зат тюшсе эди, (ол
заманда ийнаныр эдик)”, – дедиле. Сен алагъа: “Ишексиз, Аллах тыйыншлы кёргенин
терсейтеди, ийилиб Анга бурулгъанны да тюз джолгъа салады,

28.

(кимлени
десенг), ийман салыб, джюреклери да Аллахны эсгериу бла рахатланыб
тынчайгъанланы. Джюрекле уа, къуру Аллахны эсгериу бла тынчлыкъ табмаймыдыла
сора?

29.

Ийман да
келтириб, ашхы къуллукъла да этиб тургъанлагъа, алагъа мында (дунияда) ашхылыкъ,
анда (ахыратда) да тынчлыкълы орун болур.

30.

Ары
дери да (талай) умметле келиб кетген бир умметге (Мухаммад), Биз сени келечи
этиб джибердик, Аллахдан сеннге ачылгъан затны, сен алагъа окъур ючюн. Ала уа
Рахман Аллахха ийнанмайдыла, (идоллагъа ийнаныб). Сен алагъа: “Ол – мени
Раббимди. Къуру Ол болмаса, башха аллах джокъду, мен Анга таяндым, ёлсем
къайытырым да Ангады”, – де.

31.

Ма
бу Къуран бла ариу таула джюрютюлселе да, не джер джарылса да, неда ёлгенле
сёлешселе да, (ала ийнанмаз эдиле, бу уа, къуру Аллахны сёзюдю). Алай а оноу
бары да Аллахныкъыды. Аллах буюргъан болса, адам улу бары да муъмин болуб
къалырына, муъминле бир тюшюнмедилеми сора? Алай а Аллахха ийнанмагъан
къауумгъа, аланы этген ишлери ючюн (ширклери ючюн), тохтаусуз къыйынлыкъ келиб
турур, неда ала джашагъан джурт тёгерекде, къыйынлыкъла келиб турурла, Аллахны
берген сёзю толгъунчу дери. Ишексиз, Аллах берген сёзюн а бузмаз.

32.

Файгъамбар, сен хыликке этиле эсенг), сеннге дери келген келечиле да этилгендиле
хыликке. Сора ийнанмагъан къауумну (ойлашыргъа) арт болджалгъа къоя туруб, артда
уа Мен аланы тутхан эдим. Сора алагъа къаллай аман азаб келген эди!

33.

Сора
таймаздан хар джанны юсюнде болуб, аланы не этгенлерин да кёрюб тургъан, сора
ол, джукъдан хапарлары болмагъанла кибикмиди? Ала уа Аллахха бир затланы тенг
этедиле. Сен алагъа: “Сиз аланы атларын айтыгъыз да чакъырыгъыз (аладан джууаб
табарыкъ эсегиз). Огъесе сиз Аллахха, джер юсюнде Ол билмеген затнымы айтырсыз?
Неда сизни идолларыгъыз ачыкъ сёлешиб, бир затны айталырламы?” – деб сор. Огъай!
Алай а ол, гяуур къауумгъа алданнган хыйлалары алагъа ариу кёрюндю, ала хакъ
джолдан тайдыла. Аллах терсейтгеннге уа тюзетир киши табылмаз.

34.

Алагъа бу дунияда да азаб, алай а ахыратны азабы уа бек къатыды. Аланы Аллахны
азабындан сакълар киши табылмаз.

35.

Ол
муттакъыйлеге сёз берилиб тургъан джаннетни ушагъаны: тюбю бла да суула баргъан,
ашарыгъы (кёгетлери джай – къыш демей), хаманда болуб тургъан, кёлеккеси да
(салкъынлыгъы) бирча тургъан. Ол бары да Аллахдан къоркъуб сакъ тургъанлагъады.
Гяуурланы хакълары уа отду.

36.

Ол
ары дери Биз китаб тюшюрген къауум, сеннге тюшгеннге да (Къураннга) къууанадыла.
Алай а аладан аны (Къуранны) бир – бир джерлерин кери ургъанла да
(джаратмагъанла) бардыла. (Мухаммад), сен алагъа: “Меннге, къуру Бир Аллахха
къуллукъ этерге, Анга къошакъ этмезге буйрукъ болгъанды. Тилегими да, къуру
Андан тилейме, барырым да Аны аллынады”, – де.

37.

Биз
бу Къуранны халкъгъа джорукъ (закон) этиб, арабны тилинде эндирдик. Аллахдан
сеннге билим келиб тургъанлай, аланы нафсы хауалары сюйгеннге аууб кетсенг,
(Мухаммад), сеннге не бир болушлукъ, не бир сакъларыкъ табылмаз.

38.

(Бу,
Мухаммад юйдегили болду, аш ашайды, деб аны келечилигин кери ургъанлагъа
джууабды). Сеннге дери да Биз кёб файгъамбарла ийгенбиз, аланы юйдегили да,
туудукълу да этгенбиз. Аллахдан эркинликсиз бир келечи да сейир зат
келтиралмады. Аланы хар бирини кёзюуунде алагъа китаб берилди.

39.

Ол
джазылгъан буйрукъдан Аллах тыйыншлы кёргенин кетереди, тыйыншлыгъа санагъанын
бегитеди. Аллах джанында уа, буйрукъла джазылыб тургъан китаб барды.

40.

Биз
не алагъа (гяуурлагъа) сёз берген (къыйынлыкъланы) сеннге бир къауумун
кёгюзтюрбюз, неда сени аладан (ары дери) къоратырбыз. Сени юсюнгде борчунг а,
къуру аманатны джетдирмекди. Соруугъа (джууабха) тартыу а, Бизни борчубузду.

41.

Ала
(гяуурла), Биз джерни (муслиманлагъа бериб), аланы джерлерини къыйырындан кем
этиб баргъаныбызны кёрмеймидиле сора? (Аланы таргъа тыйыб). Аллах а оноуун кеси
сюйгенича этер. Аны оноууна киши чырмау болалмаз. Ол хар кимни ишин бек терк
тергейди.

42.

Алагъа дери (бурун джашагъанла да) кюрешгендиле хыйлала этиб (келечилеге), хыйла
этиу а, бары да Аллахныкъыды, (ала Аллахдан уста хыйла эталмазла). Ол а хар бир
джанны да, не этгенин билибди. Кяфырла джаннет кимники болгъанын, артда билирле.

43.

Ийнанмагъан къауум сеннге: “Сен келечи тюлсе”, – дедиле. Сен алагъа: “Мени бла
сизни арабызда шагъатлыкъгъа Аллах кеси да джетеди, аны кибик алгъыннгы
китабладан билими болгъан адамла да джетедиле”, – де. (Тауратда, Инджилде
Мухаммадны келечилиги джазылыб, гяуурла да аны окъуй тургъанлай, файгъамбарны
ётюрюк этиб кюрешиб тургъандыла. Аланы араларында бир къауум алимлери тюзюн
айтыб, Мухаммадны келечилигин шагъатлыкъ этиб бегитгендиле. Ол аят аны
юсюнденди).