1. |
Хьа-мим. |
2. |
Iайн-син-къаф. |
3. |
Иштта вехьий доуьйту хьоьга а‚ хьоьл хьалха хиллачаьрга а ша везза волчу‚ хьукаме волчу Дала. |
4. |
Цуьнан ду стигланашкахь мел дерг а‚ лаьттахь мел дерг а. Иза ву лекха верг а‚ сийлахь воккха верг а. |
5. |
Герга ду стигланаш атадала шайна тIехахула /Делан сийлаллица/. Маликаша тасбахь до шайн Кхиош-кхобург хасторца‚ цара гечдар доьху лаьттахь волчунна. Сема довла, хIай нах! Баккъалла а, Дела – Иза ма ву Ша гечдеш верг а‚ къинхетаме верг а. |
6. |
И воцург /шайна/ доладийраш лаьцнарш – Дела ву царна тIехь хехо‚ хьо вац царна векал. |
7. |
Иштта вехьеца даийтира хьоьга Iарбийн Дешар хьоьга кхерам тасийта яртийн нанна а‚ цуьнан гонахь болчаьрна а‚ хьоьга кхерам тасийта гулдаран денца‚ шена чохь шеко йоцчу – цхьа тоба ялсаманехь хир ю‚ важа тоба цIергахь хир ю. |
8. |
Далла лиънехьара Цо цхьа уммат хуьлуьйтара дара царех‚ делахь а‚ Цо шен къинхетамна чувохьуйту Шена луург‚ ткъа зуламхой – ма вац царна доладийриг‚ ма вац /цаьрна/ гIоьнча. |
9. |
Я цара Иза воцург доладийраш лаьцна? Ткъа Дела – Иза ву-кх доладийриг‚ Цо денбо белларш‚ Иза ву массо хIуманна тIехь ницIкъ кхочуш верг. |
10. |
Шун шегахь цхьана хIуманах хилпало йоьжнехь – цуьнан хьукам Далла тIе ду. /Аша ала:/ “Иза АллахI ву‚ сан Кхиош-кхобург‚ Цунна тIе тевжина со‚ Цунна тIе дIавьрзу со /сан массо гIуллакхашкахь/”. |
11. |
Стигланаш а‚ латта а кхоьллинарг /ву Иза/. Цо хилийтина шуна шух шайх зударий‚ бежнех а – тайп-тайпа. Цо шу алсам доху цу чохь. Яц Цунах /Делах/ тера хIума а. Иза хозуш верг ву‚ гуш верг а ву. |
12. |
Цуьнан ду стигланийн а‚ лаьттан а догIанаш. Цо шортта хуьлуьйту рицIкъ Шена луучунна‚ /кIеззиг/ барам а бо /Шена луучунна – уьш зерхьама/. Баккъалла а, Иза массо хIума хууш верг а ву. |
13. |
Цо шуна шарI хилийтина динах – Ша Шеца весет дина хилларг Нухьана, хьоьга вехьеца даийтинарг а‚ Оха шеца весет динарг ИбрахIимна а‚ Мусана а‚ Iисана а‚ “дин хIоттаде – аьлла‚ – декъа ма ло цу чохь /динехь/”. Доккха хили мушрикунашна ахьа шаьш шена тIе кхойкхург. Дала цуна /Дела цхьаъварна/ тIе хоржу Шена луург‚ Цо цуна /Дела цхьаъварна/ тIе нисво ша /цуна тIе/ воьрзург. |
14. |
Уьш бекъа ма ца белла шайга Iилма деъначул тIаьхьа а бен вовшийн юккъехь хьагI хиларца. Дош хьалха ца деллехьара хьан Кхиош-кхобучунгара “тоьхначу хан тIе кхаччалц”, кхиэл йина хир ма яра царна юккъехь. Баккъалла а, царел тIаьхьа шайга ирсана жайна делларш цунах /Мухьаммад элча хиларх/ шеконан шеконехь ма бу. |
15. |
Цуьнга /Дела цхьаъваре/ кхайкха /хIай Мухьаммад/. ДIанисло хьайга омра ма ди. Церан дезаршна тIаьхьа ма хIотта‚ ахьа ала: “Аса иман дилли Дала доссинчу жайнах‚ суна омра дина шуна юккъехь нийсо ян. /Цхьа/ Дела ву тхан Кхиош-кхобург а‚ шун Кхиош-кхобург а‚ тхуна тхан Iамалш ю‚ шуна – шун IIамалш ю. Цхьа а къовсам бац тхуна а‚ шуна а юккъехь. Дала цхьаьнагулдийр ду вай‚ Цунна тIе ду дIадерзар”. |
16. |
И Делан /динехь элчанца/ къуьйсуш берш Цуна жоп деллачул тIаьхьа церан делилш дIатеттина /харц/ ду шайн Кхиош-кхобучун гергахь‚ царна оьгIазло а ю /Делера/‚ чIогIа Iазап а ду. |
17. |
Дела ву Ша доссинарг жайна бакъдолчуьнца‚ терза а. Хьуна хьан хоуьйту‚ сахьт герга хилла тарло. |
18. |
Цуьнца сихлуш бу шаьш цунах цатешаш берш. Иман диллинарш кхоьруш бу цунах‚ царна хаьа иза хьакъ-бакъ дуйла. Сема довла! Баккъалла а, цу сахьтах шеко еш берш генарчу тиларчохь ма бу. |
19. |
Дела тIекаре ма ву Шен лешца‚ рицIкъ ло Цо Шена луучунна. Иза нуьцIкъала верг а ву‚ веза верг а ву. |
20. |
Милла хиллехь эхартан ял езаш – Оха сов воккхур ву Иза цуьнан ялехь. Милла хилахь дуьненан ял езаш – лур ю Оха цуна оцунах‚ эхартахь цхьа а дакъа дац цуна. |
21. |
Ткъа царна накъостий бу шайна Дала ца магийна дерг динехь шарI деш? Къасторан дош ца хиллехьара кхиэл йина хир ма яра царна юккъехь. Баккъалла а, зуламхой – царна лазош долу Iазап ду. |
22. |
Хьуна гур бу зуламхой чIогIа кхоьруш шаьш /дуьненахь/ гулдиначух цуьнан бекхам /къематдийнахь/ шайна тIебоьжча. Иман диллинарш а‚ дика Iамалш йинарш а ялсаманин диканашкахь хир бу. Царна хир ю шайна луург шайн Далла гергахь. Иза доккха дозалла ду. |
23. |
Иза бу Дала Шен иман диллина болчу‚ дика Iамалш йина болчу лешна боккхуш болу кхаъ. Ахьа ала: “Аса ца боьху шуьга цунна тIехь цхьа а мах гергарлонашкахь безам /тергал бар/ бен”. Диканиг деш волчунна – Оха алсам доккхур ду цуна дикачуьнца. Баккъалла а, Дела гечдеш верг а ву‚ шукаре верг а ву. |
24. |
Я цара олу: “Цо /Мухьаммад пайхамаро/ кхоьллина Далла тIехь харцдерг?” Далла лууш далхьара хьан дагна тIе мухIар тухур ма дара Цо. Дойу Цо харцдерг, бакъдо бакъдерг Шен дешнашца. Баккъалла а, Иза ву дегнашкахь дерг хууш верг. |
25. |
Иза ву къабал деш тоба Шен лешкара‚ гечдеш вонаш /аша тоба дича/‚ хууш аша дийриг. |
26. |
Жоп леш ву Иза иман диллиначаьрна а‚ дика Iамал йиначаьрна а (церан доIина)‚ Цо сов боху уьш Шен дозаллих. Ткъа керстанаш – царна чIогIа Iазап ду. |
27. |
Дала шортта даржинехьара рицIкъ Шен лешна‚ тIехбовлур ма бара уьш /Делан дозанел/ лаьттахь‚ делахь а Цо доссадо Иза Шена луучу барамехь. Баккъалла а, Иза Шен лай сов дика бевзаш а‚ гуш а ву. |
28. |
Иза ву доссадеш догIа цара дог диллинчул тIаьхьа‚ Цо баржабо Шен къинхетам. Иза ву хастаме волу доладийриг. |
29. |
Цуьнан Iаламатех ду стигланаш а‚ латта а кхоллар а‚ цу шинна чохь Цо даржина долу дийнат а. Иза уьш гулдарна тIехь Шена ма лиънехь ницIкъ болуш ву. |
30. |
Шух кхиъна болу /муьлха/ бохам – шун куьйгаша гулдинчуьнца бу‚ дукхах долчун гечдо Цо. |
31. |
Шу ма дац лаьттахь кIелхьарадовлур долуш /Делан Iазапах/. Ма вац шуна Дела воцург цхьа а доладийриг а‚ цхьа а гIоьнча а. |
32. |
Цуьнан Iаламатех ю хIоьрда чохь лелаш ерш‚ лаьмнех тера. |
33. |
Шена лиъча мох сацабо Цо‚ уьш /кеманаш/ дуьса чIагIделла цуьнан букъа тIехь. Баккъалла а, цу чохь делилш ма ду массо собаречунна а‚ баркалла олучунна а. |
34. |
Я хIаллак дийр дара Цо уьш цара гулдийнарг бахьанехь‚ Цо гечдо дукхадерг. |
35. |
Тхан аяташкахь къуьйсачаьрна хаийла‚ шайна цхьа а кIелхьарадовлийла йоцийла. |
36. |
Цхьаьцца хIуманах шуна елларг – дуьненан дахаран дакъа ду. Далла гергахь дерг дика а ду, бухадуьсуш а ду иман диллинчаьрна а‚ шайн Далла тIетевжинчаьрна а. |
37. |
/И ял ю/ даккхичу къинойх а‚ боьха хIуманех а юьстах лаьттачаьрна а‚ шаьш огIазбевлича – гечдеш болчаьрна а. |
38. |
/Иза ду/ шайн Кхиош-кхобучунна жоп деллачаьрна а‚ ламаз хIоттадинчаьрна а‚ шайн гIуллакх вовшийн юкъахь кхеташо йолчаьрна а‚ Оха шайна деллачу рицIкъех сагIа лучаьрна а. |
39. |
Шайх цхьа хьагI кхиъча вовшашна гIо деш болчаьрна а. |
40. |
Вочун бекхам и санна вониг ду. Гечдина‚ маслахьат динарг‚ цуьнан ял Далла тIехь ю. Баккъалла а, Цуна ца беза зуламхой. |
41. |
ГIо лехнарг шена зулам /динчул/ тIаьхьа – цуна некъ боьхкур бац (бехке лорур вац и; къа дац цуна). |
42. |
Некъ боьхкур бу нахана зулам деш болчаьрна а‚ лаьттахь дозанех бовлушболчаьрна а цхьа а бакъо а йоцуш. Царна лазош долу Iазап ду. |
43. |
Собар динарг а‚ гечдийнарг а – баккъалла а, иза чIогIачу гIуллакхех ду. |
44. |
Дала тилавала вуьтур ма вац цуна цхьа а доладийриг Цул тIаьхьа. Хьуна гур зуламхой шайна Iазап гиначул тIаьхьа олуш: “Духадерзан цхьа а некъ буй-те?” |
45. |
Хьуна гур бу уьш цуна /жоьжахатина/ хьалхатеттина‚ сийсаза хиларх кхерабелла‚ къайлах хоьжуш. Иман диллинчаьра эр: “Баккъалла а, зен хилларш бу-кх шаьш а‚ шайн доьзал а байнарш къематдийнахь. ХIай-хIа! Баккъалла а, зуламхой гуттаренан Iазапа чохь бу-кх”. |
46. |
Ма ца хили царна доладийраш‚ царна гIо деш Дела витина. Дала тилавала вуьтург милла велахь – ма бац цуна цхьа а некъ. |
47. |
Жоп ло шайн Кхиош-кхобучунна /Цуна Iибадат дарца/ шен Делера духтохалур доцу де дале. Яц шуна цхьа а дIадовда меттиг оцу дийнахь‚ вац шуна цхьа а /шун Iазапан/ инкарло йийр верг. |
48. |
Уьш дIаберзахь – Оха ца вахийтина хьо царна тIе хехо хилла. Хьан тIехь дIаккхачор бен дац. Оха адамна Iовшийтича Тхайгара къинхетам‚ ваккхиведа иза цуьнца. Ткъа цунах кхиъча вониг цуьнан куьйгаша хьалхадаьккхина долу – тIаккха адам керста хуьлий дIахIутту. |
49. |
Делан ду стигланийн а‚ лаьттан а паччахьалла. Кхуллу Цо Шена луург. Ло Цо Шена луучунна зудабераш, ло Цо Шена луучунна божабераш. |
50. |
Я хуьлуьйту царна божабераш а‚ зудабераш а‚ Шена луург тIаьхье йоцуш вуьту. Баккъалла а, Иза хууш верг а ву‚ ницIкъ кхочург а ву. |
51. |
Ца хили адамна Дела шега вистхилар вехьеца бен‚ я кирхьана дехьахула‚ я элча ваийтарца бен – цо вехье луш Цуьнан пурбанца Цуна луург. Баккъалла а, Иза лекха верг а ву‚ хьукаме верг а ву. |
52. |
Иштта хьоьга а вехьеца даийтина Оха са Тхан гIуллакхах. Хьо ма вацара хууш‚ жайна хIун ду‚ иман хIун ду а‚ делахь а Оха нур хилийта цунах /КъурIанах/ шеца нисвеш Тхайна луург Тхан лех‚ баккъалла а, ахьа нисваларе ма кхойкху /исламан/ нийсачу новкъа‚ |
53. |
Делан новкъа‚ стигланашкахь а‚ лаьттахь а мел дерг Шена долчу. ХIай-хIа! Далла тIе ма доьду гIуллакхаш. |