|
1. |
Алиф-лам-ра. Уьш жайнан а‚ билгалчу КъурIанан а аяташ ду. |
|
2. |
Цатешнарш хила мега шаьш бусулбанаш хила лууш. |
|
3. |
Бита уьш /хIума/ яа а‚ зовкх хьега а, /дахаре/ догдахаро юкъахбоху уьш /иманах/‚ тIаьхьа хуур ду царна. |
|
4. |
Цхьа а юрт хIаллак ца йина Оха цуьнан /хIаллак ян/ хьалха тоьхна билгала хан йолуш бен. |
|
5. |
Цхьа а уммат шена /тоьхначу/ хенал хьалха дер ма дац‚ тIаьхьа дуьсур а ма дац. |
|
6. |
Цара элира: “ХIай, хьайга кхерам тасар доссош хилларг! Хьо жинийх ву! |
|
7. |
Маликаш хIунда ца даладо ахьа тхуна‚ хьуо бакълуьйчарех хиллехь?” |
|
8. |
Маликаш ца доссадо Оха бакъдолчуьнца бен‚ тIаккха уьш /Iазапах/ тIехьатеттинарш хир бацара. |
|
9. |
Оха боссийна и хьехам (КъурIан). Оха и Iалашбийр а бу. |
|
10. |
Хьол хьалха а бахийтина Оха хьалхалерачийн тобанашкахь /элчанаш/. |
|
11. |
Цхьа а элча ца веъна цаьрга, уьш иза сийсазвеш хуьлуш бен. |
|
12. |
Иштта дуьллу Оха къинош дечийн дегнашка /иза/. |
|
13. |
Цунах ца теша уьш. Иштта дIадахна хьалхалерачийн Iадат а. |
|
14. |
Оха царна стиглара неI еллехьара‚ уьш буьсуш цу чухула хьала бовлуш, |
|
15. |
Цара эр ма дара: “Тхан бIаьрса дахийна‚ тхо шайна бозбуанчалла дина нах ду”. |
|
16. |
Стиглахь гIаланаш йина Оха, уьш хазйина Оха хьоьжучарна. |
|
17. |
Массо тIулгашца эккхош долчу шайтIанах и лар а йина Оха. |
|
18. |
Ша къайлах ладугIуш доцучух – цуьнан тIехьа болу билгала болу седа. |
|
19. |
Латта а даржийна Оха‚ цу чу лаьмнаш а кхиссина‚ цу чохь далийтина Оха хIора барам болчу хIуманах. |
|
20. |
Оха цу чохь бахам хилийтина шуна а‚ аша шайна рицкъа луш ца хиллачарна а /аккхарой, олхазарш,../. |
|
21. |
Цхьа а хIума яц Тхан гергахь шен хазна йоцуш‚ Оха и охьайоуьйту хууш болчу барамца. |
|
22. |
Оха дахийтина беркате мехаш‚ стиглара хи доссийна Оха – и малийна Оха шуна – шу дац и /дIадиллина/ латтош. |
|
23. |
Баккъалла а, Оха дендолуьйту‚ Оха долуьйту‚ Тхо ду верасаш. |
|
24. |
Шух хьалхабевлларш а хиъна Тхуна, тIаьхьа буьсурш а хиъна. |
|
25. |
Баккъалла а, хьан Кхиош-кхобург – И ву-кх уьш гулбийр болуш. Баккъалла а, Иза хьукаме верг а‚ хууш верг а ву. |
|
26. |
Оха адам кхоьллира бекъачу, ша нисбина хиллачу поппарх. |
|
27. |
Жинаш кхоьллира Оха хьалха тов хьийзочу цIарах. |
|
28. |
Хьан Кхиош-кхобучо маликашка аьллера: “Со воллу адам кхолла бекъачу, ша нисбина хиллачу поппарх. |
|
29. |
Аса и нисдича‚ Сан сих цу чу са диллича – шу цунна суждане дегалаш”. |
|
30. |
Маликаша массара сужд дира. |
|
31. |
Иблис доцург – и дуьхьалделира сужд дечаьрца хила. |
|
32. |
Цо (Дала) элира: “Хьуна хIун ду сужд дечаьрца ца хила?” |
|
33. |
Цо (иблисо) элира: “Со хир дац сужд деш адамна‚ Ахьа ша кхоьллина долчу бекъачу, ша нисбина хиллачу поппарх”. |
|
34. |
Цо (Дала) элира: “Арадала цу чуьра! Хьо тIулгаш бетташ эккхориг ду. |
|
35. |
Хьуна тIехь неIалт ду бекхаман де кхаччалц”. |
|
36. |
Цо (иблисо) элира: “Сан Кхиош-кхобург‚ тIаьхьататта со уьш юха денбийр болчу дийне”. |
|
37. |
Цо (Дала) элира: “Баккъалла а, хьо тIаьхьатеттинчарех ду. |
|
38. |
Хууш йолчу хенан де тIекхаччалц”. |
|
39. |
Цо элира: “Сан Кхиош-кхобург‚ Ахьа со тилорна‚ аса хаздийр ма ду царна лаьттахь‚ аса тилор ма бу уьш берриге а |
|
40. |
Царех Хьан сов цIена леш боцурш”. |
|
41. |
Цо (Дала) элира: “ХIара бу Суна тIе некъ‚ша нийса болу. |
|
42. |
Сан леш – царна тIехь бакъо яц хьан, тилабеллачарех хьайна тIаьхьахIиттинчарна тIехь бен. |
|
43. |
Баккъалла а, жоьжахати ю-кх царна массарна ваIда йина йолу меттиг. |
|
44. |
Цуьнан ворхI неI ю‚ хIора неIарна царех декъна дакъа ду /къинош динарш чу баха/. |
|
45. |
Баккъалла а, /Делах/ кхоьрурш – бошмашкахь а‚ шовданашкахь а хир бу”. |
|
46. |
“Чу гIо царна саламца‚ кхерам боцуш!” |
|
47. |
Церан дегнашкахь йолу гIело дIаяьккхира Оха‚ вежарий хилла‚ маьнганашна тIехь вовшийн дуьхь-дуьхьал бирзина /хир бу уьш/. |
|
48. |
Уьш схьалоцур бац цу чохь халоно‚ уьш цу чуьра арабохур бац. |
|
49. |
Дийца сан лешка: “Баккъалла а, Со гечдийриг а ву‚ къинхетаме верг а ву. |
|
50. |
Сан Iазап – иза лазош долу Iазап ду”. |
|
51. |
Дийца царна ИбрахIиман хьешах: |
|
52. |
И волчу баьхкира уьш‚ элира: “Маршалла”. Цо /ИбрахIима/ элира: “Баккъалла а, тхо шух кхоьруш ду”. |
|
53. |
Цара элира: “Ма кхера. Оха хьуна кхаъ боккху хьекъалечу кIантаца”. |
|
54. |
Цо элира: “Аша суна кхаъ баьккхина, со къаналло схьалаьцча? Стенца кхаъ боккху аша?” |
|
55. |
Цара элира: “Бакъдолчуьнца кхаъ баьккхина Оха хьуна‚ догдиллинчарех ма хилалахь”. |
|
56. |
Цо элира: “Шен Кхиош-кхобучун къинхетамах дог дуьллур ма дац тилабеллачара бен” |
|
57. |
Элира (ИбрахIима): “ХIун ду шун гIуллакх‚ хIай дахкийтинарш?” |
|
58. |
Цара элира: “Тхо дахкийтина къинош дечу нахана тIе. |
|
59. |
ЛутIан доьзал боцург – уьш берриге Оха хьалхабохур болуш бу. |
|
60. |
Цхьа цуьнан зуда йоцург. Оха кхиэл йина: и бухаюьсучарех ю”. |
|
61. |
И бахкийтинарш ЛутIан доьзална тIе баьхкича, |
|
62. |
Цо (ЛутIас) элира: “Шу ца девза нах ду-кх”. |
|
63. |
Цара элира: “ХIаъ‚ тхо хьо волчу даьхкина, уьш шеца шеко еш хиллачуьнца”. |
|
64. |
Тхо даьхкина хьо волчу бакъдолчуьнца – баккъалла а, тхо бакъдерш ма ду. |
|
65. |
ДIагIуо хьайн доьзалца буьйсанан цхьана декъехь‚ церан тIехьахула гIуо‚ цхьа а юха ма хьоьжийла шух‚ шайга омра динчу дIагIуо”. |
|
66. |
И гIуллакх цунна довзийтира Оха: хIокхеран тIаьхье хадор йолуш ю Iуьйранга бовларца. |
|
67. |
ГIалин нах баьхкира баккхийбеш. |
|
68. |
Цо (ЛутIас) элира: “ХIорш сан хьеший бу‚ со сийсаз ма велаш. |
|
69. |
Делах кхералаш‚ со юьхьIаьржа ма хIоттавелаш”. |
|
70. |
Цара элира: “Оха ца сацавира хьо массо Iаламах”. |
|
71. |
Цо элира: “Кхузахь сан мехкарий бу‚ шу /боьханиг/ ца деш ца Iахь”. |
|
72. |
Хьан дахарора /хIай пайхамар/‚ баккъалла а, уьш шайн бахарчохь дIа-схьа уьдуш бу. |
|
73. |
Малх кхеташ цIогIано схьалийцира уьш. |
|
74. |
Цуьнан лакхенах лохе хилийтира Оха‚ царна тIе бекъачу поппаран тIулгаш делхийтира Оха. |
|
75. |
Баккъалла а, цу чохь делилаш ма ду, ойла еш хьоьжучарна. |
|
76. |
Баккъалла а, и ма ю бисинчу новкъахь. |
|
77. |
Баккъалла а, цу чохь делил ма ду муъма нахана. |
|
78. |
Айкатан дай ма хилира зуламхой. |
|
79. |
Цаьргара бекхам ийцира Оха‚ баккъалла а, и шиъ билгалчу меттигехь ма ю. |
|
80. |
Хьижран дайша а харц ма бира элчанаш. |
|
81. |
Оха Тхан аяташ делира цаьрга‚ уьш царех дIабоьрзуш хилира. |
|
82. |
Уьш хилла, кхерам а боцуш, лаьмнех цIенош тоьстуш. |
|
83. |
Маьхьаро схьалецира уьш Iуьйренга бовлуш. |
|
84. |
Цара карош хиллачо уьш хьалха ца бехира. |
|
85. |
Оха ца кхоьллина стигланаш а‚ латта а‚ царна юккъехь дерг а бакъдолчуьнца бен. Сахьт догIур долуш ду‚ хазачу агIор дIаверза хьо. |
|
86. |
Баккъалла а, хьан Кхиош-кхобург ву хууш волу тIеттIа кхоллархо. |
|
87. |
Оха делира хьоьга юх-юха олучарех ворхI /аят/ а‚ деза долу КъурIан а. |
|
88. |
Хьайн бIаьргаш ма кховдабе Оха царех шайна шеца бахам беллачу марошка-зударшка‚ царна тIаьхьа сагат а ма де‚ хьан тIам тоха муъма нахана. |
|
89. |
Ахьа ала: “Баккъалла а, со билггала волу кхерамча ву”. |
|
90. |
Оха /Iазап/ доссоре терра /дин/ доькъучарна. |
|
91. |
Ишттанаш бу уьш шаьш Дешарх (КъурIанах) дакъош дина болу. |
|
92. |
Хьан Кхиош-кхобучу Делора, Оха хаттанне а хоттур ма ду цаьрга массаьрга а. |
|
93. |
Цара деш хиллачух. |
|
94. |
Гучохь дIакхайкха хьайга омра диначуьнца‚ /Делаца/ накъост лоцучарех дIаверза. |
|
95. |
Баккъалла а, Оха паргIатваьккхира хьо цабешачарех‚ |
|
96. |
Шаьш Делаца кхин дела хуьлуьйтуш болчу. ТIаьхьа хуур ду царна. |
|
97. |
Тхо хууш ду хьо дог гатлуш хилар цара дуьйцучуьнца. |
|
98. |
Тасбахь де хьан Кхиош-кхобучунна хастамца‚ сужд дечарех хила. |
|
99. |
Хьан Кхиош-кхобучунна Iибадат де хьайга бакъдерг даллалц (хьо валлалц). |
