14. Ибраһим (Ибраһим)

1.

Әлиф. Ләм. Ра. Раббының рөхсәте менән кешеләрҙе
ҡараң
ғылыҡтан
яҡтылыҡҡа әйҙәп, һәр нәмәне еңеүсе, маҡтау
ға
лайыҡ Аллаһтың юлына сы
ғарыу
өсөн һиңә индергәнебеҙ бер Китап ул — Ҡ
өръән.

2.

Аллаһ ул шундай, күктәрҙә һәм Ерҙә нимә
булһа, шуларҙың барыһы ла Аллаһтыҡы. Дәһшәтле

ғазап
кәферҙәргә ҡай
ғы
килтерәсәк.

3.

Донъя тормошон Әхирәттәгеһенә ҡарағанда
өҫтөн ҡуйыусылар — Аллаһ юлынан яҙҙыр
ыусылар;
шул юлды кәк
ерәйтергә
теләгәндәрҙең барыһы ла Хаҡтан йыраҡта аҙашып ҡалдылар.

4.

(Аллаһтың әмерҙәрен) Уға
телендә яҡшылап аңлатһындар тип, (үҙ араларынан) пәй
ғәмбәрҙәр
күндерҙек. Аллаһ (мосолман булыр
ға)
теләмәгәнде аҙаштырыр, теләгәнен тура юл
ға
сы
ғарыр.
Аллаһ көс һәм хикмәт эйәһе.

5.

Мусаны
ла Беҙ:


Халҡыңды ҡараң
ғылыҡтан
(наҙанлыҡтан) алып сыҡ, уларҙы (элек йәшәгән халыҡтарҙың башына Аллаһ килтергән
һәләкәт көндәре тураһында) иҫкәрт, — тип аяттар биреп күндерҙек, һис шикһеҙ,
бында (был хикмәттәрҙә) сыҙам-сабыр, итеп, шөкөр ҡылыусылар өсөн

ғибрәттәр
бар.

6.

Шунан
һуң Муса үҙ халҡына былай тине:


Аллаһ биргән ни
ғмәттәрегеҙҙе
иҫегеҙгә төшөрөгөҙ. Ул һеҙҙе хәтәр язалар менән язалаусы, улдары
ғыҙҙы
һуйып, ҡатын-ҡыҙҙары
ғыҙҙы
ғына
иҫән ҡалдыр
ыусы
Фир
ғәүен
тоҡомонан ҡотҡарҙы. Бына, һеҙгә һөйләгәндәрҙәгесә, Раббы
ғыҙ
һеҙҙе шулай һынау менән һын
аны.

7.

Иҫегеҙҙәме, Раббығыҙ
һеҙгә:


Шөкөр итһәгеҙ, әлбиттә, һеҙгә (ни
ғмәтте)
арттырасаҡмын, әгәр ҙә кәферлек ҡылһа
ғыҙ,
һис шикһеҙ, бирәсәк язам бик тә хәтәрҙер, — тип хәбәр итте.

8.

Муса
та
ғын
әйтте:


Әгәр ҙә Ер йөҙ
өндә
һәр берегеҙ һәм барса кешеләр ҙә кәферлек итһә, белеп торо
ғоҙ
(берегеҙ ҙә Уға
зыян итә ал­маҫ). Аллаһ (һеҙгә) мохтаж түгел. Ул маҡтау
ға
лайыҡ, — тине.

9.

Һеҙҙән
элек йәшәп киткәндәр: Нух,

Ғәд,
Сәмуд халыҡ
тары
һәм уларҙан һуң йәшәгәндәр тураһында
ғы
хәбәрҙәр һеҙгә килеп ирешмәнеме ни? Уларҙы Аллаһтан башҡаһы белмәҫ шул. Пәй
ғәмбәрҙәре
улар
ға
мө
ғжизәлар
(аяттар) ки
лтерҙе.
Улар үҙ ҡулдары менән шул пәй
ғәмбәрҙәрҙең
ауыҙын тома­ланы, һәм улар әйтте:

– Һеҙ
алып килгәндәрҙе беҙ инҡар иттек һә
м
ышаныр
ға
ҡушҡ
анығыҙға
(Аллаһҡа, Әхирәт көнөнә) ышанмайбыҙ, — тинеләр.

(«Үҙ ҡулдары менән шул пәйғәмбәрҙәрҙең
ауыҙын томаланы»

ғий­бәрәһе
башҡаса ла тәржемә ителгән. Мәҫәлән, они ж к устам своим протягивали руки
(персты кусая от досады). Ш. Но
ғманиҙа
ла шу
ға
яҡын тәржемә: Рәсүлдәренә асыуланып, бармаҡ
тарын
тешләнеләр. И.Крачковскийҙа: они вложили руки в уста свои.

X.
Чантайҙа: ҡулдарын ауыҙҙарына этеп, тип әйтелгән. Беҙ С.

Ғумуш
фаразын алдыҡ.)

10.

Пәйғәмбәрҙәре
әйтте:


Күктәрҙе һәм Ерҙе яралтҡан Аллаһ хаҡында шиге­геҙ бармы? Гәрсә, Ул һеҙҙең
гөнаһтары
ғыҙҙың
бер өлөшөн ярлыҡап, һеҙҙе мә
ғлүм
бер

в
уаҡытҡа ҡәҙәр
йәшәтер өсөн, һеҙҙе (хаҡ дингә) саҡыра.

Тегеләре әйтте:

—  Һеҙ ҙә беҙҙең кеүек үк әҙәм заттары ғына. Һеҙ беҙҙе аталарыбыҙ табынған
нәмәләрҙән биҙҙерергә тырышаһығыҙ. Шулай булғас, беҙгә ап-асыҡ (беҙ ышанырлыҡ)
дәлилдәр килтерегеҙ, — тинеләр.

11.

Пәйғәмбәрҙәре уларға әйтте:

— Әлбиттә, беҙ һеҙҙең кеүек үк әҙәм заттары ғына. Аллаһ Үҙе теләгән (гөнаһаһыҙ)
кешеләргә ниғмәтен (пәйғәмбәрлек­те) бирә. Аллаһтың рөхсәтенән башҡа беҙ һеҙгә
бер ниндәй ҙә дәлил килтерә алмайбыҙ. Мосолмандар бары тик Аллаһҡа ғына
һыйынһындар.

12.

Тура юлды күрһәткән Аллаһҡа ни эшләп әле без ышанмаҫҡа тейеш? Һеҙ килтергән
яфаларға беҙ түҙәрбеҙ. Тәүәккәл итергә теләгәндәр бары тик Аллаһҡа ғына тәүәккәл
итһен.

13.

Кәферҙәр пәйғәмбәрҙәренә әйттеләр:


Һеҙҙе йортоғоҙҙан ҡәтғи ҡыуасаҡбыҙ йәки үҙебеҙҙең дингә кертәсәкбеҙ, —тинеләр.
Раббы уларға:

— Залимдарҙы, һис шикһеҙ, харап итәсәкбеҙ, — тине.

14.

— Уларҙан һуң ул ерҙәргә һеҙҙе урынлаштырасаҡбыҙ. Ҡаршымда баҫып (яуап биреп)
тороуҙан һәм вәғәҙә иткән язанан ҡурҡһындар өсөн.

15.

(Пәйғәмбәрҙәр) еңеү теләне (Аллаһ ярҙамында улар еңде). Йәберләүселәр иһә бөлдө.

16.

(Үҙ һүҙле ул йәберләүселәрҙең) артында йәһәннәм тора. Шунда уларға эренле ҡайнар
һыу эсерәсәктәр.

17.

Һыуҙы улар йотомлап эсергә маташасаҡ, ләкин йота алмаясаҡ (тамаҡтарынан
уҙмаясаҡ), уларға һәр яҡтан үлем килгән кеүек булыр, ләкин улар үлмәҫ. Бындай
ғазаптарҙан башҡа ла (улар өсөн) хәтәр язалар бар.

18.

Динһеҙҙәрҙең яҙмышы дауыллы көндә өйөрмә туҙҙырып алып киткән көл
һымаҡ. (Ғәҙелһеҙлек менән) йыйған байлыҡтарынан һис нимә ҡалмаҫ. Был — Хаҡтан
йыраҡҡа китеп аҙашыу булыр.

19.

Күктәрҙе, Ерҙе, ысындан да, Аллаһ яралтҡанын күрмәйһегеҙме? Әгәр Ул ихтыяр итһә,
һеҙҙе юҡҡа сығарып, урынығыҙға башҡаларҙы бар итә ала.

20.

Быны башҡарыу Уның өсөн һис тә ауыр түгел.

21.

Бөтөнөһө лә Аллаһ хозурына килеп баҫасаҡ. Фәҡирҙәр тәкәбберҙәргә
(байҙарға, көс менән маҡтаныусыларға) әйтерҙәр:

—  Беҙ һеҙгә табынып, артығыҙҙан эйәреп йөрөнөк. Хәҙер һеҙ беҙҙе
Аллаһтың язаһынан ҡотҡара алаһығыҙмы?

Улар әйтәсәк:

— (Бер нимә эшләр хәл юҡ) Аллаһ беҙҙе тура юлға күндергән булһа, беҙ ҙә һеҙҙе
тура юлдан йөрөткән булыр инек. Хәҙер һыҙланһаҡ та, сабыр булһаҡ та барыбер
файҙаһы булмаҫ инде. Сөнки беҙҙең өсөн һыйыныр урын юҡ.

22.

Иҫәп-хисап бөткәндән һуң, (иманлылар – йәннәттәргә, гөнаһлылар
йәһәннәмдәргә урынлаштырылғас) шайтан әйтер:

— Һис шикһеҙ, Аллаһ һеҙгә вәғәҙә иткәнде еренә еткерҙе. Мин дә
һеҙгә вәғәҙә иттем, әммә һеҙҙе алданым. Һеҙгә ярҙам итерлек көс миндә юҡ. Мин
бары тик һеҙҙе инҡарға саҡырҙым. (Аллаһҡа ышанмаҫҡа өндәнем). Хәҙер мине
ғәйепләмәгеҙ инде, үҙегеҙҙе ғәйепләгеҙ. Мин һеҙҙе ҡотҡара алмайым, һеҙ ҙә мине
ҡотҡара алмаҫһығыҙ. Һеҙҙең мине Аллаһҡа тиңләүегеҙҙән бөгөн мин ваз кисәм, — тип
әйтер.

Шик юҡ, залимдар өсөн әрнетеүле язалар бар.

23.

Иман килтереп, изгелек ҡылғандар, Раббының рөхсәте менән
арыҡтарынан йылғалар аға торған йәннәттәрҙә мәңге йәшәп ҡаласаҡ. Шунда барыһы ла
ҡапма-ҡаршы осрашҡас:

— Сәләм! — тип күрешәсәк.

24.

Аллаһтың ниндәй ми­ҫал килтергәнен һин белмәйһеңме ни? Яҡшы һүҙҙе Ул тамыры
ерҙә, ботаҡтары юғарыла булган ниғмәт ағасына оҡшата.

25.

(Ул ағас) Раббының рөхсәте менән һәр ваҡыт емеш бирә. Үрнәк-ғибрәт алһындар һәм
иҫтә тотһондар тип, Аллаһ кешеләргә шундай миҫалдар килтерә.

26.

Яман һүҙ (нахаҡ һүҙ, яла һүҙе, кәфер һүҙ) төбө-тамыры менән ҡуптарылып, ергә
ауҙарылған затһыҙ ағасҡа оҡшаш.

27.

Паҡ һүҙҙәр менән иман килтергәндәрҙе Аллаһ Тәғәлә һәм фани донъяла, һәм Әхирәттә
лә нығытыр. Залимдарҙы иһә аҙаш­тырыр. Аллаһ Тәғәлә теләгәнен башҡара.

28.

Аллаһтың теләгәненә ҡаршы кәферлек ҡылған һәм һуңынан үҙ халыҡтарын һәләкәт
йортона һөйрәгән (етәкселәр)ҙе күрмәй­һеңме?

29.

Улар йәһәннәмгә керәсәк. Ул — ҡот осҡос әшәке урын.

30.

Кешеләрҙе Аллаһтың тура юлынан яҙҙы­рыр өсөн, Уға «тиң» (уйҙырма)
тәңреләр таптылар.

Әйт һин уларға:


(Теләһәгеҙ нисек) йәшәгеҙ. Ҡайтышы
ғыҙ
барыбер тамуҡҡа булыр, — тип.

31.

Иман килтергән кешеләремә әйт: намаҙҙарын ҡалдырмайынса, дөрөҫ уҡыһындар,
алыш-биреш һәм үҙ
ара
дуҫлыҡ булмай тор
ған
Көнгә (Ҡ
иәмәткә)
саҡлы үҙҙәренә тапшы­рыл
ған
ризыҡ
тарын
(Аллаһ юлында) кешегә күрһәтмәйенсә лә, кешеләр күргәндә лә сарыф итһендәр.

32.

Аллаһ күктәрҙе һәм
Ерҙе яралтты. Күктән ям
ғыр
яуҙырып, дым менән үҫтереп, һеҙгә төрлө ризыҡ, емештәр бирә
.
Рөхсәте менән диңгеҙҙә йөҙ
өп
йөрөһөндәр өсөн, һеҙҙең ҡар
амаҡҡа
кәмәләр (яһау һәләте) бирҙе. Һеҙгә ҡулай итте йыл
ғаларҙы.

33.

Теүәл тәртип менән гиҙеүсе
Ҡояшты һәм Айҙы фай­ҙалы ҡылды. Төндө һә
м
көндө һеҙгә ҡулай итте.

34.

Ул
һеҙгә ни
мә
теләһәгеҙ, шуны бирҙе. Аллаһтың ни
ғмәттәрен
һанар­
ға
ни

ҡәҙ
әр
тырышһа
ғыҙ
ҙа, осона сы
ға
алмаҫ
һығыҙ.
Дөрөҫ
өн
генә әйткәндә, кеше ул — залим, уйы гел кәферлектә булыр (бул
ғанына
шөкөр итмәүсе зат)
.

35.

Иҫегеҙҙәме, Ибраһим ғәләйһиссәлләм былай тигән ине:  – Раббым, был шәһәрҙе
(Мәккәне) имен ҡыл. Мине һәм улдарымды һындарға (таштарға, һәйкәлдәргә)
табыныуҙан йыраҡ тот.

36.

Сөнки боттар, һындар байтаҡ ҡына кешеләрҙең тура юлдан яҙыуына сәбәпсе булды.
Хәҙер кем миңә эйәрә, шул минең тарафдарым булыр. Кем ҡаршы төшә… Һин,

ысындан да, ярлыҡаусы, мәркәмәтле.

37.

Йә, Раббыбыҙ, әй, Хужабыҙ, намаҙҙы дөрөҫ уҡыһындар өсөн, мин ҡәрҙәштә­ремдең бер
нисәһен Һинең Бәйт-и Харам (Кәғбә) янындағы таҡыр ерҙә урынлаштырҙым. Кешеләрҙең
күңелдәрендә уларға ҡа­рата мәрхәмәт урынлаштыр, емештәреңдән ризыҡ бир,
зин­һар. Өмөт итәм, улар шөкөр итәсәктәр.

38.

Йә, Раббы­быҙ, шөбһәһеҙ, Һин беҙҙең йәшерен эштәребеҙҙе лә, асыҡтарын да белеп
тораһың. Ерҙә лә, Күктә лә Аллаһ белмәгән серҙәр юҡ.

39.

Ҡартлыҡ көнөмдә миңә Исмәғил менән Исхаҡты биргән Аллаһҡа барса маҡтауҙар
булһын. Шик юҡ, Аллаһ доғаларҙы ишетеүсе.

40.

Йә, Раббым, мине һәм минең нәҫелдән булғандар­ҙың барыһын да өҙлөкһөҙ намаҙлы
ит. Йә, Раббым, доғаларымды ҡабул әйлә.

41.

Йә, Раббыбыҙ, хисап Көнөндә мине, атам-әсәмде һәм мөьминдәрҙе ярлыҡа.

42.

(Ий, Рәсүлем) залимдарҙың нимә ҡылғандарын Аллаһ белмәй, тип уйлама. Ләкин Аллаһ
уларға яза биреүҙе ҡурҡыу­ҙан күҙҙәре аҡайған Көнгәсә (Ҡиәмәткәсә) кисектерә
килә.

43.

Баштары артҡа ташланған хәлдә, аҡайған күҙҙәре, аҡ-ҡара күрмәҫтән, Күккә табан
текәлгән килеш, ҡурҡыуҙан бу­шап ҡалған күңелдәре менән улар саҡырыусы
(Аллаһтың) яны­на йүгерешеп килер.

44.

Шуға күрә, һин уларҙы бөгөндән үк киләсәк ғазаптар тураһында
һөйләп, киҫәтә башла.

Ул Көн
килгәс, улар әйтер:

—  Йә,
Раббыбыҙ, исмаһам, беҙгә ҡыҫҡа

ғына вуаҡытҡа
форсат бир, Һинең саҡыр
ыуҙарыңа
эйәрер инек, пәй
ғәмбәрҙәр­ҙе
лә ҡабул итер инек, — тип әйтерҙәр. Шул саҡта улар
ға
әйтелер:


Теге саҡта һеҙ: беҙгә яза булмаясаҡ, (беҙҙең байлы
ғы­быҙ
сикһеҙ, беҙ Ҡ
иәмәт
көнөнә ышанмайбыҙ), тип ант итмәнегеҙме?

45.


(Һеҙҙән элек йәшәп, үҙҙәре башына үҙҙәре бәлә саҡыр
ғандарҙың)
йорттарына ур
ынлашығыҙ.
Уларҙы нимә эшләткә­небеҙ тураһында һеҙ яҡшы беләһегеҙ. Был турала Беҙ һеҙгә
ғибрәт­ле
миҫ
алдар
менән хәбәр иттек.

46.

Улар мәкерле хәйлә ҡорҙо.
Хәйләле тоҙаҡ
тары,
хатта тауҙарҙы күсереп йөрөтөр ҡ
өҙрәткә
эйә булһа ла, бөтөн хәйләләр ҙә Аллаһ хозурында.

47.

Шулай булғас,
Аллаһ пәй
ғәмбәрҙәренә
биргән һүҙендә тормай, тип уйлай күрмәгеҙ та
ғын.
Аллаһ мотлаҡ өҫтөндер, ҡылын
ған
яманлыҡ
тар
онотолмаҫ (бер генә гөнаһ та язаһыҙ ҡалмаҫ).

48.

Ер
башҡа ергә, күктәр башҡа күктәргә алмаштырыл
ған
Көндә (Әхирәттә) кешеләр башҡа бер генә зат­тың да көсө етә алмаҫ ҡ
өҙрәте
Аллаһтың хозурына ките­релеп баҫтырылыр. (Бөтөн

ғәҙелһеҙҙәргәзалимдарға
яза би­релә тор
ған
Көн шул булыр.)

49.

Ул
Көн гөнаһлыларҙың муйынына сылбыр аҫыл
ған
Көн икәнен күрерһең.

50.

Улар кейгән кейемдәр һумаланан булыр, йөҙҙәрен ут алған
булыр.

51.

Ҡылған
гөнаһтарының хаҡ
ын
түләр өсөн, Аллаһ (уларҙы Әхирәттә терелтер), һис шикһеҙ, Аллаһ иҫәп-хисапты
кисектермәҫ.

52.

Был (Ҡөръән)
— Аллаһтың берҙән
бер
Аллаһ икәнен белһендәр өсөн һә
м
зиһенле кешеләр уйлап-аңлап, өгөт алһындар тип, кешеләргә индерелгән белем
Китабы.